بازگشت ایران چک صد هزار تومانی به بازار
گروه بازار پول- مدیرکل نشر و ریالی بانک مرکزی از ورود «ایران چک 100 هزار تومانی»، در سه روز آینده خبر داد. وی با اشاره به تزریق «حدود 700 میلیارد تومان اسکناس نو به بازار»، تاکید کرد که مردم برای تامین اسکناس مخصوص شب عید، مشکلی نخواهند داشت و حجم اسکناس کافی خواهد بود.
در نشستی خبری که از سوی بانک مرکزی برگزار شد، برخی از مدیران این نهاد جزئیاتی از دیگر طرح‌های بانک مرکزی را نظیر «یکسان‌سازی چک‌های بانک‌های مختلف از سال آینده»، «ایجاد سامانه کیف پول الکترونیکی برای تامین تقاضای پرداخت خرد»، «ممنوعیت انتقال کارت به کارت از طریق موبایل»، «پرداخت خسارت به تراکنش‌های ناموفق» و «ایجاد سامانه خرید الکترونیک اوراق مشارکت» اعلام کردند.
عرضه ایران چک در هفته جاری
بهزاد قیاسوند، مدیرکل نشر و ریالی بانک مرکزی در نشست خبری بانک مرکزی از ورود «ایران چک ۱۰۰ هزار تومانی» از نیمه دوم اسفنده ماه به بازار خبر داد و افزود: تا سه روز آینده بر حسب نیاز مردم، ایران چک‌ها وارد بازار می‌شوند. قیاسوند تصریح کرد: در سال ۸۹ براساس ایرادات مراجع نظارتی، بانک مرکزی دارندگان ایران چک ۱۰۰‌هزار تومانی را ملزم به پشت‌نویسی در ایستگاه آخر کرد.‌ هدف بانک مرکزی در ابتدا جمع‌آوری ایران چک‌های ۱۰۰ هزار تومانی نبود، اما به‌دلیل عدم استقبال مردم، بانک مرکزی به تدریج آن را از چرخه خارج کرد. وی در ادامه با بیان اینکه کار «انتشار، امحا و تولید اسکناس» مختص انتهای سال نیست، خاطرنشان کرد: از اوایل فروردین ماه تولید و انتشار اسکناس را در دستور کار قرار داده و در واقع این امر فعالیت مستمری است که از جانب سیستم بانکی و بانک مرکزی صورت می‌گیرد. قیاسوند با بیان این موضوع که میان «سفارش اسکناس» با «شاخص‌های اقتصادی» از جمله نقدینگی ارتباط مستقیم وجود دارد، از ارائه «اسکناس نو در شعب منتخب بانک ها، با هدف تامین اسکناس برای نوروز» خبر داد. او رقم در نظر گرفته شده برای توزیع اسکناس نو در تهران را بالغ بر چهار الی پنج هزار میلیارد ریال دانست و افزود: این مبلغ نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
ورود هفتصد میلیارد تومان اسکناس نو
این مقام مسوول بانک مرکزی میزان اسکناس در جریان کشور را حدود «هشت میلیارد برگ» برآورد کرد و افزود: سرانه اسکناس در کشور ۱۰۰‌برگ است، همچنین این سرانه برای اسکناس‌های ۵۰۰ تومانی تا ایران چک‌های ۵۰ هزار تومانی ۸۵‌برگ است. به گفته وی، ۱۵ درصد اسکناس‌ها ۵۰۰۰ تومانی، ۱۵ درصد ۱۰ هزار تومانی و مابقی مربوط به سایر اسکناس‌ها است. مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی با بیان اینکه ۵۰ میلیارد تومان سکه رایج برای رفع مشکل پول خرد مردم توزیع کرده‌ایم، گفت: با راه‌اندازی سامانه سپاس یا کیف پول الکترونیکی مشکل مبادلات خرد مردم حل خواهد شد. وی با اشاره به اینکه حدود ۷۰۰ میلیارد تومان اسکناس جدید به جای اسکناس‌های امحا شده وارد بازار شده است، ارزش کل اسکناس‌ها و ایران چک‌های موجود را حدود ۳۷ هزار میلیارد تومان برآورد کرد. وی حجم عرضه اسکناس نو در نوروز را متناسب با تقاضای مردم دانست.
یکسان‌‌سازی چک‌ها در سال آتی
مجید صنیعی، مدیرکل «سازمان تولید اسکناس و مسکوک» نیز در این نشست از یکسان‌‌سازی چک‌ها در سال آینده خبر داد و عنوان کرد: بنا به بخشنامه‌ بانک مرکزی در ۱۹ دی ماه سال‌جاری، مقرر شد که کلیه چک‌های صادر شده از سوی بانک‌ها در سال ۹۳، دارای طرح، فرم و شکل یکسانی باشند. او افزود: در این راستا یک سال است که سازمان اسکناس و مسکوک با اداره نظام‌های پرداخت در راستای طراحی چک‌های جدید همکاری می‌کنند.
او با عنوان اینکه با بررسی‌های صورت‌گرفته، المان‌های مورد نیاز در چک مانند «محل امضاها، تاریخ، محل نوشتن رقم و سایر موارد ضروری» مشخص شده است، گفت: پس از سفارش بانک‌ها به سازمان تولید اسکناس و مسکوک چک‌های جدید منتشرشده و در اختیار بانک‌ها قرار می‌گیرد.
مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی در پاسخ به سوالی مبنی‌بر اینکه آیا ایران‌چک‌های ۵۰ هزار تومانی با طرح جدید منتشر می‌شود، گفت: ممکن است طرح ایران چک‌های ۵۰ هزار تومانی عوض شود، اما ایران چک‌های ملی که وجود دارد در جریان خواهد بود و تا زمانی که عمر آنها به پایان نرسیده جمع‌آوری نمی‌شوند.
صنیعی درباره حذف چهار صفر از پول ملی گفت: از تجربه صد کشور دنیا که این اقدام را انجام داده‌اند استفاده می‌کنیم. او کشور ترکیه را نزدیک‌ترین کشور از نظر شرایط اقتصادی دانست و تاکید کرد: این اقدام در این کشور طی ۲۵ سال شکل گرفته است. وی با اشاره به اجرایی شدن این مهم در زمان مناسب، دو پیش شرط را لازم دانست. وی گفت: در گام اول باید دو اسکناس درشت‌تر مانند اسکناس ۵۰ هزار تومانی اضافه کرده و حجم اسکناس را به چهار یا پنج میلیارد برگ برسانیم در گام بعد نرخ تورم را کنترل کنیم. صنیعی با تاکید بر اینکه برای اجرای این طرح نمی‌توان تاریخ و زمان مشخصی اعلام کرد، افزود: واحد پول جدید را مجلس مصوب می‌کند.
جزئیات انتشار اوراق مشارکت الکترونیکی
ناصر حکیمی، مدیرکل، فناوری اطلاعات بانک مرکزی در این نشست، تعداد تراکنش‌های انجام شده در سامانه «شاپرک» را ۳۹ الی ۴۴ میلیون و تعداد تراکنش‌های شبکه «شتاب» را ۳۷ الی ۴۲ میلیون عنوان کرد. او با بیان اینکه سقف تراکنش‌های موفق در شاپرک ۵/۹۹ درصد و در مرکز شتاب ۲/۹۸ درصد بوده است، اظهار کرد: این نسبت با توجه به سطح کیفی استاندارد که حدود ۹۵ درصد است، رقم مناسبی است.او در خصوص اوراق مشارکت الکترونیک عنوان کرد: در بهمن‌ماه و اوایل اسفند سامانه اوراق مشارکت به صورت الکترونیکی راه‌اندازی شد، اما سری اول اوراق بانک مرکزی در سال‌جاری به‌صورت کاغذی منتشر شد.
او با بیان این موضوع که تا پایان سال‌جاری یا اوایل سال آینده این اوراق به صورت الکترونیکی منتشر می‌شود، گفت: در ازای خرید اوراق به افراد گواهی اوراق الکترونیکی داده می‌شود. به گفته مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی، در این سیستم پرداخت سود و اصل در سررسید به صورت خودکار به‌ آخرین مالک داده می‌شود و همچنین فرد نیازی به نگهداری اوراق نخواهد داشت و کلیه اسناد به صورت الکترونیکی خواهد بود. وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اجرای آزمایشی سامانه «چکاوک» از بهمن‌ماه سال‌جاری در ۱۰ بانک اظهار کرد: ‌تلاش بر این است که تعداد این بانک‌ها تا اواخر سال افزایش یابد تا طی سه ماه اول سال ۹۳ این سامانه در کلیه بانک‌ها عملیاتی شود. وی با اشاره به اینکه طی دو الی سه ماه استاندارد شدن چک‌ها را خواهیم داشت، گفت: رمزی روی چک درج می‌شود و این امکان را به فرد می‌دهد که استعلام کند که آیا صادرکننده چک طی ۴۸ ساعت قبل چک برگشتی داشته یا خیر. وی همچنین از راه‌اندازی «سامانه سپاس» که مربوط به پرداخت‌های خرد است، خبر داد وگفت: مقررات عمومی سامانه سپاس به تایید رسیده و از اوایل سال ‌آینده کلید می‌خورد و امیدواریم تا پایان نیمه اول سال ۹۳ راه‌اندازی شود.حکیمی راه‌اندازی سامانه سپاس را اقدامی در راستای ایجاد کیف پول الکترونیکی عنوان و خاطرنشان کرد: در پی راه‌اندازی این سامانه مبادلات خرد مردم روی شبکه اینترنت یا موبایل از طریق سپاس انجام می‌شود.
پرداخت خسارت به تراکنش‌های ناموفق
حکیمی با بیان اینکه اکنون انتقال کارت به کارت بین بانکی در شبکه موبایل ممنوع است، تصریح کرد:‌ دلیل این ممنوعیت ناامن بودن بستر موبایل است و انتقال وجه بین بانکی نیز در شرایط فعلی ریسک دارد؛ اما بعضی بانک‌ها این ریسک را پذیرفته و به مشتریان چنین خدمتی را ارائه می‌کنند. مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی در ادامه درباره پرداخت خسارت به مشتریانی که تراکنش ناموفق دارند، افزود: اگر فردی اقدام به انتقال پول در شبکه بانکی از طریق کارت کند، اما پول از حساب وی کم شده و به حساب مقصد واریز نشود، برای مدتی که تکلیف پول نامعلوم است از بانک خسارت دریافت می‌شود.