گروه بازار پول- بانک مرکزی جزئیات تغییرات برخی از مهم‌ترین شاخص‌های قیمتی کلیدی اقتصاد کشور در آذرماه را منتشر کرد. این آمارها نشان می‌دهد در آخرین ماه پاییز، «شاخص بهای تولیدکننده» در حدود 7/0 درصد کاهش داشته، موضوعی که از شهریورماه سال 1388 به بعد بی‌سابقه بوده است.
آمارهای جدید همچنین بیانگر مسیر نزولی قیمت ریالی کالاهای صادراتی کشور است، روندی که از تیرماه سال‌جاری به بعد ادامه داشته است. این گزارش همچنین بیانگر این است که میزان چک‌های برگشت‌خورده در آذرماه، هم از نظر تعداد و هم از نظر مبلغ، نسبت به ماه قبل با کاهش مواجه شده است. یک نکته قابل‌توجه در این آمارها این است که ارزش چک‌های برگشت‌خورده در این ماه پس از رشد بالایی که در آبان‌ماه در این شاخص به وقوع پیوست، در آذرماه به میزانی در حدود
۱۵ درصد کاهش یافته است.
نخستین افت شاخص تولیدکننده در ۵۱ ماه اخیر
گزارش‌های منتشرشده از سوی بانک مرکزی تغییرات برخی از شاخص‌های اصلی اقتصاد کشور در آذرماه را نشان می‌دهد. این داده‌ها آمار اولیه منتشرشده قبلی، مبنی بر رشد ۵/۰ درصدی قیمت‌های مصرف‌کننده (تورم ماهانه ۵/۰ درصدی) در آذرماه را تایید می‌کند، ولی حاکی از این است که نرخ بهای کالاها و خدمات مصرفی در شهر تهران، قدری بیشتر افزایش یافته و بر این اساس، تورم مصرف‌کننده در شهر تهران در آذرماه، در حدود ۷/۰ درصد بوده است. این گزارش همچنین حاکی از افزایش ۰/۱ درصدی متوسط دستمزد کارگران ساختمانی در کشور در آذرماه است، موضوعی که نشان می‌دهد تعدیل دستمزدهای این گروه، به میزان کمی بیشتر از نرخ تورم بوده است. موضوع قابل‌توجه در آمار منتشرشده، اما کاهش در شاخص بهای تولیدکننده در آذرماه است که از «تورم منفی» در بهای محصولات تولیدی در آخرین ماه پاییز حکایت دارد. این گزارش بیانگر تورم ماهانه منفی ۷/۰ درصدی در اقلام تولیدی است. کاهش قیمت در این بخش برای اولین بار از شهریورماه سال ۱۳۸۸ به بعد رخ داده است. به عبارت دیگر، در ۵۱ ماه گذشته، این برای نخستین بار بوده که میزان شاخص بهای تولیدکننده در یک ماه با «افت» مواجه شود. رشد شاخص بهای تولیدکننده از آن نظر اهمیت دارد که به اعتقاد کارشناسان، پس از مدتی اثر خود را بر تغییرات کالاها و خدمات مصرفی یا همان تورم (تورم مصرف‌کننده) نشان می‌دهد. بر این اساس، کاهش شاخص تولیدکننده را می‌توان به منزله عاملی برای کاهش تورم در ماه‌های پیش رو تعبیر کرد که چشم‌انداز کاهشی تورم را تقویت می‌کند.
۶ ماه کاهش قیمت کالاهای صادراتی
این گزارش همچنین از تداوم مسیر کاهشی شاخص کالاهای صادراتی حکایت دارد. روند نزولی قیمت اقلام صادراتی از تیرماه شروع شد و در ۶ ماه گذشته ادامه داشته است، اما میزان نزول این شاخص در آذرماه، نسبتا شدیدتر از ماه‌های پیش و به میزان ۰/۵ درصد بوده است. به گفته کارشناسان، با توجه به اینکه در محاسبه این شاخص، از «تبدیل قیمت دلاری به قیمت ریالی» کالاهای صادراتی استفاده می‌شود، روند نزولی این شاخص در ۶ ماه گذشته را باید بیش از هر چیز، تحت‌تاثیر مسیر نزولی قیمت ارز در اقتصاد داخلی تعبیر کرد. این گزارش همچنین به قیمت‌ سکه و دلار در بازار داخلی در آذرماه پرداخته و به روند نزولی بهای این اقلام، اشاره کرده است. مطابق آمار منتشرشده، قیمت دلار در بازار آزاد شهر تهران در آذرماه، در حدود ۲۹۵۰ تومان بوده که در مقایسه با بهای آن در آبان‌ماه، کاهشی ۱/۲ درصدی را نشان می‌دهد. در این ماه قیمت سکه (طرح جدید) نیز در بازار داخلی به‌طور متوسط به میزان ۸۶۶ هزار و ۸۲۷ تومان بوده که در مقایسه با آبان‌ماه، از کاهشی قابل‌توجه به میزان ۱/۸ درصد حکایت دارد.
کاهش ۱۵ درصدی ارزش چک‌های برگشتی
گزارش «شاخص‌ ماهانه اقتصادی»، حاکی از آن است که در آذرماه، حدود ۴۳۵ هزار برگ سند به ارزشی در حدود ۴ هزار و ۵۳۰ میلیارد تومان در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران برگشت داده شده است. این آمار نشان می‌دهد تعداد چک‌های برگشت‌خورده در آذرماه نسبت به ماه قبل، در حدود ۸/۱ درصد و ارزش چک‌های برگشتی نیز به میزانی قابل‌توجه و در حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است.
آمارها نشان می‌دهد نوسان در مبلغ چک‌های برگشتی در پاییز امسال، روند ناهمگونی داشته است: ارزش چک‌های برگشتی در مهرماه، ۳ هزار و ۶۷۵ میلیارد تومان بوده است. این رقم با ۴۵ درصد افزایش، به حدود ۵ هزار و ۳۲۹ میلیارد تومان در ماه آبان سال‌جاری رسید که شوک قابل‌ملاحظه‌ای را در روند چک‌های برگشتی نشان می‌داد. این نوسان، اما در سومین ماه پاییزی تا حدودی تعدیل شده و ارزش چک‌های برگشتی در آخرین ماه پاییز، نسبت به ماه قبل حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است.
نسبت چک‌های برگشتی به کل اسناد
بر اساس آمارهای جدید، در آذرماه نسبت چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله شده، در حدود ۳/۱۱ درصد بوده است که نسبت به ماه قبل در حدود ۱/۰ واحد درصد افزایش یافته است. آمار منتشر شده حاکی از آن است که تعداد چک‌های برگشتی به کل چک‌های مبادله شده در ماه مهر و آبان سال‌جاری به ترتیب در حدود ۹/۱۰ و ۲/۱۱ درصد بوده است و نشان می‌دهد این نسبت، در سه ماهه پاییز روند افزایشی خود را حفظ کرده است. همچنین نسبت اسناد برگشتی به مبادله شده از نظر ارزش در آذر سال‌جاری در حدود ۱/۵ درصد گزارش شده است. این شاخص برای دو ماه مهر و آبان سال‌جاری، بالغ بر ۴ و ۱/۶ درصد گزارش شده است و می‌توان بیان کرد که ارزش چک‌های برگشتی به کل اسناد، در آبان‌ماه در مقایسه با دو ماه دیگر بیشتر بوده است.
روند کاهشی در تعداد اسناد مبادله شده
آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در آذرماه، در حدود ۸۵/۳ میلیون برگ چک در اتاق پایاپای اسناد بانکی تهران مورد مبادله قرار گرفته و ارزش این اسناد، معادل ۵/۸۸ هزار میلیارد تومان بوده است. بر اساس این آمار، تعداد چک‌های مبادله شده در این ماه نسبت به ماه قبل، در حدود ۱/۲ درصد کاهش یافته و ارزش آنها در حدود ۳/۱ درصد افزایش یافته است. این گزارش می‌گوید روند تعداد اسناد مبادله شده پس از ۵ ماه تغییر جهت داده است، آخرین بار در مرداد ماه سال‌جاری، تعداد این اسناد به میزان سه درصد نسبت به ماه قبل خود کاهش یافته بود و پس از آن مسیر افزایشی را دنبال می‌کرد، اما روند تعداد چک‌ها در آذرماه سال‌جاری بار دیگر در جهت کاهش قدم گذاشته است. تعداد چک‌های مبادله‌شده در دو ماه مهر و آبان به ترتیب ۸۹/۳ و ۹۳/۳ میلیون برگ بوده و این رقم در ماه آذر نسبت به این دو ماه کمتر بوده است، اما از نظر ارزش چک‌ها و اسناد مبادله شده، در ماه آخر پاییز برخلاف دو ماه قبل، بر مجموع مبالغ این اسناد اضافه شده است.
کاهش ارزش متوسط هر چک برگشتی
آمار منتشر شده در گزارش جدید بانک مرکزی، نشان می‌دهد در آذرماه ارزش هر چک مبادله شده، به حدود ۲۳ میلیون تومان رسیده است. این رقم برای ماه آبان در حدود ۵/۲۲ میلیون تومان گزارش شده بود. جزئیات بیشتر این گزارش عنوان می‌کند که ارزش متوسط هر چک مبادله شده در آذرماه سال قبل، در حدود ۴/۱۷ میلیون تومان بوده است که می‌توان نتیجه گرفت که در بازه یکساله ارزش متوسط هر چک مبادله شده ۳۲ درصد رشد یافته است. این در حالی است که بر اساس گزارش‌های جدید، ارزش متوسط هر چک برگشتی (نسبت ارزش کل چک‌های برگشتی به تعداد آنها) در آذرماه در حدود ۴/۱۰ میلیون تومان بوده است. ارزش متوسط چک‌های برگشتی در دو ماه مهر و آبان‌ جاری در حدود ۶/۸ و ۱/۱۲ درصد بوده است. موضوعی که نشان می‌دهد ارزش متوسط چک‌های برگشتی در آبان رقم بزرگ‌تری بوده است.

توقف تورم تولید پس از 51 ماه