دنیای اقتصاد - بانک مرکزی تغییرات ۶ شاخص مهم اقتصادی را در بازه زمانی مردادماه امسال منتشر کرده است. بر اساس آمارهای جدید، روند افزایش بهای عمده شاخص‌ها متوقف شده و در برخی از شاخص‌ها، کاهشی نیز بوده است. در این گزارش به شاخص چک‌های برگشتی، کالای صادراتی، بهای تولیدکننده، ارزش سهام مبادله شده در بورس، سفته واخواست شده و قیمت دلار و سکه اشاره و در مورد هر یک از آنها، اطلاعات جدیدی منتشر شده که تصویری نسبتا کامل از وضعیت اقتصادی کشور در دومین ماه تابستان امسال ارائه می‌کند. بانک مرکزی گزارش داد

تغییرات 6 شاخص مهم اقتصادی

گروه بازار پول- تازه‌ترین گزارش بانک مرکزى از وضعیت تغییرات ماهانه شاخص‌های مهم اقتصادی کشور منتشر شد. این گزارش که تغییرات شاخص‌ها را تا مردادماه سال‌جارى پوشش می‌دهد، حاکى از این است که در نخستین ماه تابستان، روند افزایش بهای عمده شاخص‌ها متوقف شده و در برخی از شاخص‌ها، کاهشی نیز بوده است.

از جمله در یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها، یعنی تعداد چک‌های برگشتی که نسبت به تیر ماه امسال ۷/۰ درصد و نسبت به مردادماه پارسال حدود ۱۸ درصد کاهش پیدا کرده است. اگرچه گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد تعداد اسناد مبادله شده نیز طی مردادماه نسبت به تیرماه کاهش ۳ درصدی داشته است. در گزارش جدید بانک مرکزی، نکات جالب دیگری نیز وجود دارد که شاخص بهای کالای صادراتی یکی از آنها است. این شاخص نیز نسبت به تیر ماه حدود ۶ درصد کاهش پیدا کرده است؛ اما شاید نکته جالب توجه این گزارش، شاخص ارزش سهام معامله شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در مردادماه نسبت به تیر ماه نزدیک به ۵۵ درصد افت کرده است. هر چند این شاخص نسبت به مردادماه سال گذشته رشد ۳۹۵ داشته است.

شاخص قیمت تولیدکننده

بانک مرکزی در بخشی از این گزارش از رشد ۳/۱ درصدی شاخص بهای تولیدکننده در مردادماه سال جاری نسبت به تیر ماه خبر داده است. عدد جدیدی که بانک مرکزی برای شاخص بهای تولید‌کننده در مردادماه اعلام کرده، نشانه‌های مثبتی از کاهش هزینه‌های بخش تولید به دست می‌دهد. بر اساس اطلاعات موجود، این شاخص در تیر ماه نسبت به خرداد ماه ۶/۳ درصد رشد کرده بود؛ بنابراین می‌توان گفت که هزینه‌های بخش تولید به صورت ماهانه قدری کاهش پیدا کرده است.

شاخص بهای تولیدکننده در مردادماه ۹۲ نسبت به مرداد ۹۱ بالغ‌بر ۸/۴۰ درصد اعلام شده است. با توجه به اینکه این شاخص در تیر ماه ۹۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۴۳ درصد و در خرداد ماه نسبت به خرداد ۹۱ بالغ‌بر ۸/۴۲ درصد بوده است؛ بنابراین تورم نقطه به نقطه بخش تولید نیز روند نزولی خود را آغاز کرده است. گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد در مردادماه ۹۲ شاخص بهای تولیدکننده در گروه کشاورزی، شکار، جنگلداری و ماهیگیری حدود ۴۵ درصد از عدد شاخص در ماه مشابه سال گذشته بالاتر بوده است. شاخص بهای گروه ضنعت نیز، در مقایسه با مردادماه ۹۱ حدود ۳۹ درصد افزایش پیدا کرده است. در گروه خدمات نیز شاخص بهای تولیدکننده ۵/۴۰ درصد نسبت به مردادماه ۹۱ افزایش داشته است.

بهای کالای صادراتی

آمار بانک مرکزی در مورد شاخص بهای کالای صادراتی نیز جالب توجه است برای تهیه این شاخص، «قیمت ارزی» کالاهای صادرشده به «قیمت ریالی» تبدیل می‌شود، اما روی هم رفته تغییرات این شاخص، نمایانگر «تغییرات قیمت کالاهای صادرشده در بازارهای جهانی و نوسانات نرخ ارز» است. به بیان دیگر وقتی شاخص بهای کالاهای صادراتی روند صعودی پیدا می‌کند، نشانه‌های جدیدی از افزایش «قیمت تمام شده کالای صادراتی» را نمایان می‌سازد؛ چرا که با افزایش این شاخص، قیمت تمام شده کالای صادراتی بالاتر می‌رود.

وقتی قیمت کالای صادراتی در بازار رقابتی جهانی بالاتر می‌رود؛ شانس یافتن بازارهای جدید و صادرات بیشتر کالاهای ایرانی نیز کاهش پیدا می‌کند، اما وقتی این شاخص روند نزولی داشته باشد؛ قدرت رقابت کالای صادراتی کشور بالاتر می‌رود. در این بخش، طی مردادماه نسبت به تیر ماه ۹۲ حدود ۶ درصد افت شاخص به چشم می‌خورد، بنابراین می‌توان عنوان کرد که با توجه به ثبات قیمتی ارز در تیر ماه سال جاری، کالای صادراتی ایران در بازارهای جهانی با قدرت رقابت‌پذیری بیشتری به فروش رفته است. هر چند که این شاخص نسبت به مردادماه سال گذشته حدود ۱۳۴ درصد رشد داشته است.

کاهش چک برگشتی

اما شاید یکی از مهم‌ترین بخش‌های شاخص‌های ماهانه اقتصادی که از سوی بانک مرکزی اعلام شده مربوط به کاهش چک‌های برگشتی باشد، چراکه بانک مرکزی گزارش داده شاخص تعداد چک‌های برگشتی در مردادماه امسال نسبت به تیر ماه ۷/۰ درصد کاهش پیدا کرده است. این شاخص در مقیاس سالانه نیز ۹ درصد کاهش یافته است.

بنا بر اعلام بانک مرکزی از فروردین ماه تا مردادماه امسال ۲/۱۸ میلیون برگ سند در اتاق پایاپای اسناد بانکی مبادله شده که مبلغ آن ۴۲۷ هزار میلیارد تومان بوده است. متوسط تعداد اسناد مبادله شده در این دوره ۱/۸۵ درصد و متوسط مبلغ اسناد مبادله شده ۱/۱۳۹ درصد بوده که نسبت به مردادماه ۹۱ به ترتیب ۱/۸ درصد و ۷/۳۸ درصد کاهش پیدا کرده است.

در طرف مقابل در ۵ ماه اول امسال ۲ میلیون سند در اتاق پایاپای اسناد بانکی «برگشت» خورده که مبلغ آن ۱۹ هزار و ۲۲۰ میلیارد تومان بوده است. در این دوره متوسط شاخص تعداد اسناد برگشتی به عدد ۷/۷۴ درصد رسیده و متوسط شاخص مبلغ اسناد برگشتی نیز ۶/۱۲۹ درصد بوده است. در مقایسه با مردادماه ۹۱، این دو شاخص از نظر تعداد حدود ۲۲ درصد کاهش پیدا کرده، اما از نظر مبلغ ۱۱ درصد افزایش یافته است. به عبارت دیگر ارزش چک‌های برگشتی در مردادماه بیشتر شده است و ارقام بزرگ تری در این ماه چک برگشت خورده است. محاسبات نیز نشان می‌دهد ارزش متوسط هر چک برگشتی حدود ۳۳ درصد بیشتر از مردادماه سال ۹۱ بوده است.

سفته برگشتی

اگر در بخش چک‌های برگشتی طی مردادماه امسال نسبت به تیر ماه وضعیت بهتری ایجاد شده؛ باید به این موضوع نیز اشاره کرد که بر اساس آمار جدید بانک مرکزی در بخش سفته و برات «واخواست» شده نیز اتفاق مشابهی افتاده است. آمار بانک مرکزی که با استناد به آمار شعبه واخواست دادگستری استان تهران تهیه شده نشان می‌دهد شاخص مبلغ سفته و برات واخواست شده طی مردادماه ۲/۱۴ درصد نسبت به تیر ماه و حدود ۵۴ درصد نسبت به مردادماه سال گذشته کاهش پیدا کرده است.

تغییرات شاخص‌ها در بورس

بخش دیگری از آمارهای اعلام شده بانک مرکزی مربوط به تعداد و ارزش سهام معامله شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران است. گزارش جدید نشان می‌دهد این شاخص در مردادماه امسال نسبت به تیر ماه حدود ۵۵ درصد کاهش پیدا کرده است. بنا به اعلام بانک مرکزی، در مردادماه امسال نزدیک به ۱۵ میلیارد سهم به ارزش ۵ هزار و ۵۳۰ میلیارد تومان در سازمان بورس اوراق بهادار تهران معامله شده است؛ اما گویا مردادماه، زمان عملکرد نه چندان خوب بورس بوده است؛ چرا که در مردادماه امسال نسبت به تیر ماه، تعداد سهام معامله‌شده نیز حدود ۳۴ درصد کاهش پیدا کرده است، البته ارقام ارائه شده در زمینه معاملات بورس نسبت به سال ۹۱ رشد بالایی داشته است، چنان که این آمار نشان می‌دهد تعداد سهام معامله‌شده در بورس نسبت به مردادماه ۹۱ بالغ‌بر ۲۳۸ درصد و ارزش آن در همین مدت زمان بیش از ۳۹۵ درصد افزایش پیدا کرده است. گزارش بانک مرکزی اضافه می‌کند در پنج ماه اول امسال حدود ۷۱ میلیارد سهم به ارزش ۴۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان در سازمان بورس اوراق بهادار تهران معامله شده است که از نظر تعداد حدود ۲۳۲ درصد و از نظر ارزش بالغ‌بر ۲/۴۴۷ درصد نسبت به ۵ ماهه اول سال ۹۱ رشد داشته است.

کاهش قیمت سکه و دلار

بانک مرکزی در این گزارش متوسط قیمت فروش یک سکه بهار آزاد طرح جدید را در بازار آزاد تهران یک میلیون و ۶۴ هزار و ۲۴۰ تومان اعلام کرده و افزوده است: این رقم در مقایسه با تیر ماه بالغ‌بر ۴/۳ درصد کاهش داشته ولی نسبت به مردادماه ۹۱ بالغ‌بر ۴۱ درصد بیشتر است. ضمن اینکه بنابر محاسبات بانک مرکزی، متوسط فروش یک دلار آمریکا در بازار آزاد تهران طی مردادماه امسال ۳ هزار و ۱۸۰ تومان بوده که نسبت به تیر ماه ۸/۲ درصد کاهش پیدا کرده است. بهای متوسط دلار در مردادماه امسال نسبت به مردادماه سال گذشته، بالغ‌بر ۴/۵۵ درصد بیشتر بوده است.

سمت‌وسوی 6 شاخص مهم