گروه بازار پول- بانک مرکزی تازه‌ترین تغییرات در دو شاخص بهای تولید‌کننده و بهای کالای صادراتی را منتشر کرد و به جزئیات آن پرداخت. این آمار مربوط به اردیبهشت امسال است. ارقام ارائه‌شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد که عواملی همچون ثبات نرخ ارز در محدوده قیمتی خاص موجب کاهش شاخص بهای کالای صادراتی نسبت به فروردین‌ماه امسال شده است، اما شاخص بهای کالای تولید‌کننده نسبت به فروردین‌ماه امسال رشد کرده است. تغییرات شاخص بهای کالای صادراتی در تازه‌ترین به روز رسانی آماری بانک مرکزی، شاخص بهای کالای صادراتی که نشان‌دهنده قدرت رقابت پذیری کالای ایرانی در بازارهای جهانی است، در اردیبهشت‌ماه ۹۲ نسبت به فروردین‌ماه ۹۲ کمتر از ۱ درصد کاهش پیدا کرده است، با اینکه روند ماهانه این شاخص رو به پایین بوده؛ اما آمارها نشان می‌دهد که شاخص بهای کالای صادراتی به صورت سالانه رشد بالایی داشته و بیش از ۱۶۲ درصد در یک سال افزایش پیدا کرده است. ضمن اینکه بنا بر آمار بانک مرکزی، این شاخص در دو‌ماه اول سال ۹۲ نسبت به دو‌ماه اول سال ۹۱ بیش از ۱۶۱ درصد افزایش یافته است. شاخص بهای کالاهای صادراتی در ایران یکی از انواع شاخص‌های قیمت است که تغییرات سطح عمومی قیمت کالاهای غیرنفتی صادراتی را نشان می‌دهد. بانک مرکزی ۱۶ سال پیش شروع به محاسبه این شاخص کرده و آمارهای مربوط به آن را روی وب‌سایت خود قرار داده و برای تهیه این شاخص، «قیمت ارزی کالاهای صادر شده» را به «قیمت ریالی» تبدیل می‌کند. تغییرات این شاخص، نمایانگر تغییرات قیمت کالاهای صادر شده در بازارهای جهانی و نوسانات نرخ ارز است. به عبارت دیگر وقتی شاخص بهای کالاهای صادراتی روند صعودی پیدا می‌کند، نشانه‌های جدیدی از افزایش «قیمت تمام شده کالای صادراتی» را نمایان می‌سازد؛ چراکه با افزایش این شاخص، قیمت تمام شده کالای صادراتی بالاتر می‌رود. برخی کارشناسان معتقدند با افزایش قیمت کالای صادراتی، در بازار رقابتی امروز جهانی، شانس یافتن بازارهای جدید و صادرات بیشتر کالاهای ایرانی نیز کاهش پیدا می‌کند. رکورد شکنی در بهمن‌ماه ۹۱ شاخص بهای کالای صادراتی از اردیبهشت‌ماه پارسال تاکنون فراز و نشیب زیادی داشته است. چنانکه عدد شاخص در اردیبهشت‌ماه سال گذشته ۹/۲۵۸ بوده است، اما این عدد همزمان با ورود بازار ارز ایران به کانال قیمتی بالای دو هزار تومان در پاییز سال گذشته، رشد بالایی داشت و در مهرماه پارسال به ۵۸۲ رسید. در فاصله مهرماه تا بهمن‌ماه عدد شاخص به روند رو به بالای خود ادامه داده اما در بهمن‌ماه پارسال که بازار ارز با یک افزایش قیمت دوباره روبه‌رو شد؛ شاخص بهای کالای صادراتی بار دیگر جهش کرد و به ۳/۷۰۵ رسید. این جهش شاخص کالای صادراتی، در تاریخ ۱۶ ساله محاسبه این شاخص بی‌سابقه بوده است و در نوع خود رکوردی محسوب می‌شود. با این همه در ماه‌های بعدی که نرخ ارز به ثبات نسبی رسیده و حتی در مواردی کاهش نیز یافته است، عدد شاخص به روند نزولی وارد شده است. دسته‌بندی کالاهای صادراتی بانک مرکزی شاخص قیمت کالاهای صادراتی را بر اساس دو گروه عمده اصلی و اختصاصی دسته‌بندی می‌کند. بیشتر کالاهای گروه اول با تکیه بر مواد طبیعی یا خوراکی ایجاد شده؛ از جمله کالاهای این گروه محصولات نباتی و حیوانی، محصولات معدنی، محصولات صنایع غذایی، محصولات نساجی و... است. در گروه دوم نیز محصولات پتروشیمی قرار می‌گیرد. بهای کالای صادراتی نباتی بر اساس گزارش بانک مرکزی، در اردیبهشت ماه، شاخص بهای گروه محصولات نباتی در مقایسه با‌ماه قبل ۷/۰ درصد کاهش داشته است، البته گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که شاخص بهای این گروه در مقایسه با اردیبهشت‌ماه پارسال به میزان ۸/۲۰۳ درصد رشد کرده است. بهای کالای صادراتی معدنی در اردیبهشت‌ماه امسال، شاخص بهای کالاهای صادراتی معدنی نیز روند صعودی نسبت به‌ماه مشابه سال قبل داشته است. چنانکه آمار بانک مرکزی از رشد ۴/۲۲۲ درصدی این شاخص در اردیبهشت امسال نسبت به اردیبهشت‌ماه پارسال خبر می‌دهد. ضمن اینکه کاهش شاخص بهای موم پارافین به میزان ۳/۵ درصد، پودر بنتونیت به میزان ۹/۰ درصد و افزایش شاخص بهای سیمان به میزان ۸/۶ درصد موجب شد که شاخص بهای این گروه نسبت به فروردین‌ماه امسال ۲/۰ درصد کاهش پیدا کند. بهای کالای شیمیایی صادراتی از دیدگاه بانک مرکزی، در اردیبهشت‌ماه امسال کاهش شاخص بهای پارازایلین به میزان ۱/۷ درصد، پودرهای شوینده به میزان ۹/۰ درصد سبب شد تا شاخص بهای گروه محصولات صنایع شیمیایی و صنایع وابسته نسبت به فروردین‌ماه امسال ۱ درصد کاهش نشان دهد، اما شاخص بهای این گروه نسبت به‌ماه مشابه سال قبل بیش از ۱۱۶ درصد افزایش پیدا کرده است. بهای کالای صادراتی فلزات در این بخش هم در دومین‌ماه سال جاری، شاخص بهای کالای صادراتی به صورت ماهانه کاهشی و به صورت سالانه افزایشی بوده است. بانک مرکزی در گزارش خود به دلایل این موضوع اشاره کرده و معتقد است که کاهش قیمت انواع مواد اولیه این گروه موجب نزولی شدن روند بهای کالای صادراتی در این بخش (در قیاس ماهانه) شده است. بنا به گزارش بانک مرکزی کاهش شاخص بهای شمش آلومینیوم به میزان ۶/۱ درصد، تیرآهن ۸/۶ درصد، فرومولیبدن ۱/۰ درصد و انواع لوله گالوانیزه ۵/۴ درصد موجب شد تا کاهشی به میزان ۷/۰ درصد در بهای کالای صادراتی فلزات در اردیبهشت‌ماه نسبت به فروردین‌ماه ایجاد شود. این در حالی است که شاخص بهای گروه فلزات معمولی و مصنوعات آنها نسبت به اردیبهشت‌ماه پارسال نزدیک به ۱۱۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. تداوم روند صعودی شاخص بهای تولید‌ کننده بانک مرکزی در بخش دیگری از به روز رسانی آماری خود، به شاخص بهای تولید‌کننده نیز اشاره کرده است؛ شاخصی که به نوعی نشان دهنده تورم در بخش تولید است. گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد شاخص بهای تولید‌کننده در اردیبهشت‌ماه امسال نسبت به‌ماه قبل از آن ۲ درصد بالارفته است. این در حالی است که شاخص یاد‌شده نسبت به اردیبهشت‌ماه پارسال حدود ۴۲ درصد افزایش داشته است. شاخص بهای تولید‌کننده، تغییرات قیمت کالاها و خدمات تولید و عرضه‌شده به عمده فروشان، مصرف‌کننده نهایی یا صادرکننده به کشورهای خارجی توسط تولیدکننده را نشان می‌دهد؛ در سه گروه کشاورزی، صنعت و خدمات مورد ارزیابی بانک مرکزی قرار می‌گیرد و تغییرات قیمت کالاها و مواد خام خریداری شده توسط کارخانه‌ها را نشان می‌دهد. از آنجا که این شاخص زودتر از شاخص قیمت مصرف‌کننده منتشر می‌شود، یک شاخص «پیشرو» است. در جزئیات گزارش بانک مرکزی از شاخص بهای تولیدکننده، گروه‌های کشاورزی، صنعت و خدمات مورد ارزیابی قرار گرفته شد تا دلایل تغییرات شاخص معلوم شود. بانک مرکزی در گزارش خود عنوان کرده که به طور کلی «محصولات جالیزی، سبزی‌های بوته‌ای، تخم مرغ، ماهی آب‌های جنوب، خشکبار، قند، ریسندگی، بافندگی و تکمیل منسوجات، کاغذ و مقوا، روغن‌ها، روانکارها و فرآورده‌های سنگین نفتی تصفیه شده، متانول صادراتی، دارو، چسب صنعتی، ساخت لاستیک رویی و تویی، خمیر لاستیکی، انواع ظروف شیشه‌ای، انواع کاشی دیوار، انواع کاشی و سرامیک کف، ساخت سیمان، آهک و گچ، شمش سنگین، آهن اسلب، بیلت (شمش سبک)، قوطی فلزی، لودر، ساخت ترانسفورماتور، ژنراتور، الکتروموتور و دستگاه‌های شارژ الکتریکی، انواع لامپ، تجهیزات برقی خودرو، رادیوضبط، کامیون، کمک فنرخودرو، انواع موتورسیکلت، هتل و رستوران، کرایه مینی بوس در داخل شهر، حمل‌و‌نقل زمینی مسافر بدون برنامه زمانی، بهداشت و مددکاری اجتماعی و خدمات آرایشی بیشترین اثر را در افزایش شاخص بهای تولیدکننده نسبت به‌ماه قبل داشته است.» در گروه اختصاصی کشاورزی، شکار، جنگلداری و ماهیگیری بالا رفتن شاخص بهای اقلام و گروه‌هایی مانند محصولات جالیزی معادل ۱/۳۲ درصد، سبزی‌های بوته‌ای ۵/۱۳ درصد، تخم مرغ ۸/۱۴ درصد و ماهی آب‌های جنوب ۶/۵ درصد همراه با پایین آمدن شاخص بهای اقلام و گروه‌هایی نظیر سبزی‌های برگی معادل ۴/۴ درصد و میوه‌های هسته‌دار معادل ۳/۱۰ درصد موجب شد تا شاخص بهای تولید‌کننده این گروه نسبت به فروردین‌ماه سال جاری ۳/۱ درصد افزایش پیدا کند. بر اساس گزارش بانک مرکزی، این شاخص در اردیبهشت امسال نسبت به‌ماه مشابه سال گذشته نزدیک به ۴۰ درصد رشد کرده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، شاخص بهای گروه اختصاصی «ساخت» (صنعت) در اردیبهشت‌‌ماه امسال نسبت به فروردین‌ماه پارسال، ۳/۲ درصد بالارفته که بیشتر ناشی از افزایش شاخص بهای اقلام و گروه‌هایی مانند خشکبار حدود ۱۳ درصد، ساخت قند حدود ۱۵ درصد، ریسندگی، بافندگی و تکمیل منسوجات ۶/۲ درصد، کاغذ و مقوا ۵/۱۲ درصد، روغن‌ها، روانکارها و فرآورده‌های سنگین نفتی تصفیه شده ۱/۶ درصد، متانول صادراتی ۶/۱۶ درصد، چسب صنعتی۴/۱۷ درصد، انواع ظروف شیشه ای حدود ۱۲ درصد، انواع کاشی دیوار حدود ۱۴ درصد، قوطی فلزی بیش از ۲۷ درصد، لودر حدود ۱۲ درصد و تجهیزات برقی خودرو حدود ۵۲ درصد بوده است. در مجموع، گزارش بانک مرکزی عنوان کرده که شاخص بهای گروه اختصاصی «ساخت»، در مقایسه با اردیبهشت‌ماه سال گذشته معادل ۷/۴۵ درصد افزایش یافته است. در اردیبهشت‌ماه امسال، شاخص بهای گروه اختصاصی «خدمات» نیز معادل ۲ درصد نسبت به‌ماه قبل بالا رفته است. بانک مرکزی عنوان کرده این افزایش شاخص، بیشتر به سبب رشد شاخص بهای اقلام و گروه‌هایی چون هتل و رستوران معادل ۷/۴ درصد، کرایه مینی‌بوس در داخل شهر حدود ۹ درصد، حمل‌و‌نقل زمینی مسافر بدون برنامه زمانی حدود ۸ درصد و بهداشت و مددکاری اجتماعی به میزان ۷/۳ درصد است. شاخص بهای این گروه، حدود ۳۵ درصد نسبت به‌ ماه مشابه سال گذشته بالا رفته است.

جزئیات رکورد شکنی شاخص بهای کالای صادراتی

جزئیات رکورد شکنی شاخص بهای کالای صادراتی