گروه بازار پول- مسعودرضا طاهری: نگاه ویژه مسوولان کشور به رشد صادرات غیرنفتی چند سالی است که مورد توجه قرار گرفته و تا اندازه‌ای نیز در راستای اهداف کلان خود پیشرفت داشته است. اگرچه توقع صنایع و ظرفیت‌های بازرگانی کشور به مراتب فراتر از اقدامات انجام شده است اما توجه بیش از پیش به کیفیت تولید و ایجاد ارزش افزوده همچنان مهم‌ترین دستاویز دولتمردان در چانه‌زنی‌های بازرگانی است. البته در این میان تعاملات سیاسی موثر بر جریان روانی بازارهای بین المللی را نباید از نظر دور داشت. از میان ظرفیت‌های تولیدی با سابقه کشور، بازار طلا و جواهر در ایران از قدمتی چندین هزار ساله برخوردار است که متاسفانه به دلایل کهنگی لوازم و ابزار تولید و مشکلات قانونی در تخصیص اعتبارات به این صنف طی سال‌ها توان رقابت آنان را با کشورهای منطقه از جمله ترکیه در طراحی و تولید به شدت کاهش داده است. ترکیه در تلاش برای کسب مقام نخست تولید طلا و جواهر به شدت دنباله‌رو ایتالیا است و سالانه با تولید بیش از ۴۰۰تن طلا و ۲۰۰تن نقره در بین ۵تولیدکننده برتر دنیا است. این کشور در سال ۲۰۰۴میلادی در حدود ۶/۸۴۲میلیون دلار صادرات طلا داشته است. در حالی که در کشورمان اوضاع مطلوبی از رشد تولید طلا و جواهر با ارزش افزوده قابل توجهی دیده نشده است. روزنامه دنیای اقتصاد در چهارم تیر ماه سال‌جاری با بررسی نسبتا کامل وضعیت کارگاه های طلاسازی در تهران مشکلات عمده این صنف را از زبان سازندگان، صاحبان و کارگاه‌های مربوطه انشار داد که با پیگیری این مشکلات از سوی برخی دیگر رسانه‌ها به ویژه صداوسیما اخیرا توجه بیشتر مسوولان مربوطه به رفع برخی از این مشکلات معطوف شده که امید است تا پایان سال‌جاری شاهد برطرف شدن بیشتر آنها باشیم.

از جمله این مشکلات عبارت بودند از:

۱ - اجرت ساخت هر گرم طلای داخل به طور متوسط ۲۰۰تومان و اجرت ساخت هر گرم طلای خارجی بین یک‌هزار الی ۶هزار تومان است. اگرچه حجم ناچیزی از برخی تولیدات داخلی اجرت بالایی در حدود هر گرم ۲هزار تومان نیز داشته‌اند.

۲ - در این صنعت تاکنون تشکلی برای حمایت از زحمت‌کشان این صنف در تجهیز و به روز کردن وسایل و استفاده از ابزارآلات مدرن در جهت تقویت استاندارد تولیدات ساخت داخل و فراهم آوردن امکان صادرات پا پیش نگذاشته است.

۳ - پس از انقلاب اسلامی تنها یکبار اقدام به برپایی نمایشگاه تولیدات داخلی طلا و جواهر شده که تنها تعداد اندکی در آن حضور داشته‌اند.

۴ - صنعتگران طلاسازی در ایران هیچ‌گاه به امکانات آموزشی - تصویری در راستای ارتقای توان فنی و تکنیکی خود دسترسی نداشته‌اند.

۵ - از آنجا که براساس قانون هیچ‌گونه وام و تسهیلات بانکی به محصولات زینتی تعلق نمی‌گیرد هیچ یک از بانک‌ها و موسسات مالی تسهیلاتی را در اختیار آنها قرار نمی‌دهند.

۶ - این صنف به‌لحاظ داشتن حرفه‌ای پر ریسک و قدرت نقدشوندگی بالای طلا و جواهر نتوانسته است تحت پوشش بیمه قرار گیرد.

۷ - محدودیت در صادرات، گشاده‌دستی در واردات

۸ - عدم تمایل به برگزاری برای نمایش محصولات سازندگان داخلی

۹ - بدبینی عامه نسبت به صنف طلا و جواهر درباره وجود ثروت‌های بادآورده که ظاهرا ناشی از وجود همه دارایی فروشندگان در پشت ویترین آنها است.

۱۰ - مشکلات قانونی در برخورد با اشتباهات سهوی و عمدی رعایت عیار و نبود یک تشکیلات قضایی تخصصی در این زمینه

خوشبختانه با توجه ویژه برخی مسوولان تلاش برای رفع برخی از این مشکلات ادامه یافته است. نایب رییس اتحادیه طلا در گفت‌وگو با ایسنا از فراهم شدن امکان دریافت تسهیلات بانکی برای نوسازی ابزارآلات کارگاه‌های طلاسازی توسط شعبه بازار بانک ملی خبر داده است. در این گزارش آمده است. اتحادیه طلا و جواهر با هدف توسعه صادرات طلا و در توافقی که با بانک ملی بازار تهران داشته است تسهیلات ویژه‌ای به کارگاه‌های سازنده طلا برای نو‌سازی تجهیزات و ماشین‌آلات پرداخت می‌کند. سیدقوام امین ـ نایب رییس اتحادیه طلا و جواهر و نقره ـ از برنامه‌های جدید این اتحادیه برای بهبود و توسعه صادرات طلا و نیز رشد صنعت طلا‌سازی خبر داد. امین گفت: در پی این توافق به زودی کارگاه‌ها و شرکت‌های سازنده طلا برای دریافت این تسهیلات به بانک ملی شعبه بازار معرفی می‌شوند البته این تسهیلات برای کمک و حمایت از سازندگان طلا برای وارد کردن تجهیزات و ماشین‌آلات طلا‌سازی پرداخت خواهد شد. نایب رییس اتحادیه طلا و جواهر همچنین تاکید کرد: کلیه اعضایی که از اتحادیه معرفی‌نامه داشته و در فعالیت‌های صادراتی فعال باشند قادر خواهند بود از تسهیلات بانک ملی بازار با بهره ۱۴درصد بهره‌مند شوند. وی با اشاره به واردات شمش طلا و صادرکردن آن با ارزش افزوده بیشتر بیان کرد که در حال حاضر زمینه‌های رشد صادرات طلا فراهم است و صادرکنندگان و سازندگان طلا قادرند به هر میزانی شمش طلا وارد کرده و پس از ساخت، انواع طلاجات را صادر کنند. امین افزود: در حال حاضر کشورمان به لحاظ ساخت انواع طلاجات از پتانسیل مطلوبی برخوردار است چراکه در حال حاضر هنرمندانی در ساخت طلا و جواهر کشورمان فعالیت دارند که در هیچ کجای دنیا رقیبی برای آنها نیست لذا دولت باید برای حمایت از این سازندگان تسهیلات بیشتری در اختیار آنها قرار دهد تا با خرید ماشین‌آلات جدید تولیدات خود را با تولیدات سایر کشور‌ها قابل رقابت کنند و به سطح کارگاه‌های بزرگ سازنده طلا دست یابند. نایب رییس اتحادیه طلا و جواهر در ادامه از اجرای طرح کنترل کیفی ۸۵ کارگاه طلا‌سازی با همکاری موسسه استاندارد خبر داد و افزود:‌ در این طرح استاندارد‌های ساخت ۸۵ کارگاه سازنده طلا که از اتحادیه طلا و جواهر جواز کسب و فعالیت دارند با استفاده از حرف لاتین T از T تا T۸۵ مشخص می‌شوند. وی تاکید کرد: واحد‌های سازنده طلا از زمان اجرای طرح باید بر روی طلا‌های ساخت خود از آرم (نشان استاندارد) اتحادیه استفاده کنند تا تولیدات هر واحد از نظر عیار و کیفیت مشخص باشد. امین همچنین با اشاره به پخش طلا‌های ساخته شده شهرهای یزد، مشهد، تبریز و اصفهان در بازار تهران گفت: اتحادیه برای کنترل کیفی و نظارت بیشتر بر طلا‌های ساخته شده سایر شهر‌ها که در بازار تهران توزیع می‌شود نیز پخش‌کننده‌ها را موظف کرده است قبل از پخش به دفتر بازرسی اتحادیه مراجعه کنند تا طلا‌های ساخت استان‌ها نیز به لحاظ کیفی و عیارسنجی در اتحادیه مورد بررسی قرار گیرد و پس از دریافت کارت پخش اقدام به توزیع کنند. وی در ادامه از متحدالشکل شدن کارت‌های پخش طلا در تمامی‌ اتحادیه‌های طلا و جواهر سراسر کشور خبر داد و هدف از اجرای این طرح را کنترل استاندارد‌های ساخت طلا و هماهنگ کردن کیفیت آنها برشمرد. امین گفت: طی چند سال اخیر و با پیگیری‌های اتحادیه و بازرسی‌های مداوم طلا‌های موجود در بازار به لحاظ کیفیت و عیار در شرایط مطلوبی قرار گرفته و در حال حاضر استاندارد عیار طلای ۱۸ (۷۵۰) است.

نایب رییس اتحادیه طلا و جواهر همچنین از برگزاری دومین نمایشگاه طلا و جواهر و نقره و ماشین‌آلات طلا‌سازی در بهمن ماه خبر داد و گفت: این نمایشگاه در راستای سیاست‌های دولت برای صادرات غیر نفتی برگزار خواهد شد و در آن تعداد زیادی از سازندگان داخلی طلا و جواهر در تهران و شهرستان‌های کشور و نیز هنرمندان دست‌ساز طلا و جواهر، شرکت‌های خارجی که نمایندگی فروش ماشین‌آلات طلا‌سازی را دارند حضور خواهند داشت.