یادداشت
تغییر ساعت کار بانک‌ها، قصه قیصریه و دستمال
ما ایرانی‌ها عادت داریم گاهی مسائل کوچک و جزئی را به موضوعاتی بحرانی و تنش‌آفرین در جامعه تبدیل کنیم و بدین ترتیب اجازه ندهیم گره‌هایی را که با دست باز می‌شود حتی با دندان هم امکان باز شدن داشته باشند، تغییر ساعت کار بانک‌ها و کشمکشی که مدت سه ماه است بر سر این مساله میان مجلس و اکثریتی از مردم از یکسو و مسوولان دولتی از سوی دیگر آغاز شده، نمونه‌ای از عادت دیرینه ما در بحران‌آفرینی است.
غلامرضا کیامهر
ما ایرانی‌ها عادت داریم گاهی مسائل کوچک و جزئی را به موضوعاتی بحرانی و تنش‌آفرین در جامعه تبدیل کنیم و بدین ترتیب اجازه ندهیم گره‌هایی را که با دست باز می‌شود حتی با دندان هم امکان باز شدن داشته باشند، تغییر ساعت کار بانک‌ها و کشمکشی که مدت سه ماه است بر سر این مساله میان مجلس و اکثریتی از مردم از یکسو و مسوولان دولتی از سوی دیگر آغاز شده، نمونه‌ای از عادت دیرینه ما در بحران‌آفرینی است. یقینا هم کسانی که بر سر بازگرداندن ساعت شروع کار بانک‌ها به وضع گذشته اصرار می‌ورزند و هم مسوولانی که ادامه وضع موجود را در کاهش بار ترافیک صبحگاهی کلانشهر تهران مفید و موثر می‌دانند برای اثبات صحت نظرات خود دلایل و شواهدی دارند با این تفاوت که موافقان ادامه وضعیت کنونی تمام توجه خود را صرفا معطوف به یک مساله واحد یعنی تاثیرات تغییر ساعت شروع کار بانک‌ها بر کاهش بار ترافیک صبحگاهی تهران و احیانا چند کلانشهر دیگر کشور کرده‌اند اما طرف‌های مقابل یعنی اکثریت نمایندگان مجلس و مشتریان بانک‌ها طیف نسبتا وسیعی از انواع مشکلات اجتماعی، اقتصادی، شغلی و حتی خانوادگی را که ناشی از تغییر ساعت شروع کار بانک‌ها در سه ماه گذشته بوده است، برای اثبات نظرات خود مطرح می‌کنند.
بی‌تردید کسی نمی‌تواند انکار کند که ورود تعداد کمتری خودرو به سطح شهر تهران در ساعت‌های اولیه بامداد هر روز در کاهش بار ترافیک صبحگاهی این شهر تاثیر دارد همچنان که کسی نمی‌تواند منکر شود که طرح زوج و فرد کردن ورود خودروها به بخشی از محدوده شهر تهران در روان‌سازی نسبی ترافیک در این محدوده بی‌تاثیر نبوده است. اما اولا در شرایطی که همه می‌دانیم روزانه چند صد دستگاه خودرو جدید ساخت داخل و وارداتی به آمار خودروهای در حال تردد در سطح شهر تهران افزوده می‌شود. اندک تاثیرات مثبت تغییر ساعت شروع کار بانک‌ها یا اعمال محدودیت برای تردد خودروها در محدوده خاصی از شهر به قدری سیال و زودگذر است که ارزش آن همه صرف انرژی و بگومگو و تقابل میان دستگاه‌های حکومتی را ندارد و تا حدود زیادی توسل به این قبیل راه‌حل‌ها برای مشکل ترافیک تهران مصداق ضرب‌المثل معروف آتش زدن قیصریه به خاطر یک دستمال است. ثانیا به دلیل آنکه نابسامانی‌های کنونی ترافیک کلان شهرهایی چون تهران، حاصل اهمال‌کاری‌ها و سو‌ء عملکرد مدیران امور شهری و سایر سازمان‌های ذی‌ربط در توسعه اصولی معابر شهری و سرمایه‌گذاری لازم در توسعه شبکه‌های حمل‌ونقل عمومی است که مردم در این اهمال کاری‌ها کمترین سهم و نقشی نداشته‌اند، اعمال محدودیت‌های کنونی چه در ارتباط با به تاخیر انداختن ساعت شروع کار روزانه بانک‌ها و چه در‌خصوص طرح زوج و فرد کردن تردد خودروها در سطح شهر و اعمال محدودیت‌های دیگری از این قبیل، می‌تواند از مصادیق سلب بخشی از حقوق شهروندی مردم محسوب شود که قانون‌اساسی ما اجازه چنین کاری را به هیچ مقام و دستگاهی نداده است.
متاسفانه در نتیجه مقاومت دولت در بازگرداندن ساعت شروع کار بانک‌ها به وضعیت گذشته، نمایندگان مجلس شورای اسلامی زیر فشار افکار عمومی ناچار شدند در اقدامی به ظاهر مغایر با شان و وظایف ذاتی مجلس، طرح دو فوریتی را در اینباره به تصویب رسانند که آن مصوبه مورد تایید شورای نگهبان قرار نگرفت و نتیجتا در این هنگامه بحران‌های منطقه‌ای و جهان که کشور ما با آن دست به گریبان است، مشکلی که می‌توانست با تعامل و همدلی و به روش کدخدامنشی میان قوه مقننه و مجریه کشور حل و فصل شود و موجبات خشنودی و رضایت خاطر مردم را نیز فراهم سازد، به معضل پیچیده‌ای تبدیل شد که گویا حالا قرار است مسوولیت اخذ تصمیم درباره آن به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار شود.
در میان جدال‌ها و کشمکش‌هایی که بر سر تغییر ساعت شروع کار بانک‌ها در جریان است تنها مساله‌ای که به آن توجهی نشان داده نشده نظر مردمی است که در طی روزهای هفته به انواع خدمات بانکی نیاز دارند و اکثریت قابل ملاحظه‌ای از آنها به دلایل گوناگون ترجیح می‌دهند ساعت کار بانک‌ها به همان وضعیت سابق بازگردد. پی بردن به این خواسته عمومی کار چندان دشواری نبوده و دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط می‌توانستند از طریق یک نظرسنجی جامع و بیطرفانه، خواست و نظر قشرهای مختلف مردم را در ارتباط با تغییر ساعت شروع کار بانک‌ها جویا شوند. اما گویا نظر مردم در کشور ما بیشتر زمانی صائب و محترم است که قرار است انتخاباتی برگزار شود و بعد از آن در اغلب تصمیم‌گیری‌های محلی و مملکتی تنها موضوعی که به حساب نمی‌آید نظرات مردم و افکار عمومی است. خصوصا آنکه طی مدت سه‌ماهی که از تغییر ساعت شروع کار بانک‌ها می‌گذرد، بسیاری از صاحب‌نظران اقتصادی و بانکی و شماری از نمایندگان اقتصاددان مجلس نیز درباره تاثیرات منفی تغییر ساعت کار بانک‌ها بر کسب و کار مردم و اقتصاد کشور به دولت هشدار داده و خواستار تجدیدنظر در اینباره شده‌اند.
بدون تردید در میان مشتریان بانک‌ها کسانی هستند که نظر خاصی نسبت به تغییر ساعت کار بانک‌ها ندارند که اکثریت چنین افرادی را می‌توان در میان زنان خانه‌دار و کارمندان بازنشسته دولت و برخی از صاحبان مشاغل آزاد جست‌و‌جو کرد، اما این افراد درصد بسیار ناچیزی از مشتریان همه‌روزه بانک‌ها را تشکیل می‌دهند و نظرات آنها نمی‌تواند محملی برای تصمیم‌گیری درباره ساعت شروع کار بانک‌ها باشد و مصلحت جامعه و نیز منافع اقتصادی کشور ایجاب می‌کند که در این مورد نظرات اکثریت مشتریان بانک‌ها مورد توجه قرار گیرد.
گرچه در زمان اجرای تصمیم مربوط به تغییر شروع ساعت کار بانک‌ها از آن به عنوان یک اقدام آزمایشی سه ماهه یاد شد، اما تصمیم‌های آزمایشی هم نباید با عجله و شتابزدگی به مورد اجرا گذاشته شود چون یک تصمیم آزمایشی هم به دلیل پیامدهایی که بر آن مترتب است، نیاز به جامع‌نگری و بررسی‌های همه‌جانبه دارد که می‌توان گفت این جامع‌نگری در خصوص تصمیم آزمایشی مربوط به تغییر ساعت کار بانک‌ها رعایت نشده است.
متاسفانه تصمیم‌گیری‌های شتابزده و بعضا انفعالی در خصوص مسائل کم و بیش مهمی که به زندگی مردم و مسائل اقتصادی و اجتماعی کشور مربوط می‌شود در کشور ما مسبوق به سابقه است که یک نمونه دیگر از این تصمیم‌گیری‌های شتابزده را چند ماه پیش از سوی بانک مرکزی در سلب صلاحیت از دو مدیر موفق و کارآمد یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های خصوصی کشور شاهد بوده‌ایم و امروز داریم سردرگمی و بلاتکلیفی ناشی از آن تصمیم شتابزده را به صورت بحران مدیریتی حاکم شده بر این بانک خصوصی که عملکرد آن می‌توانست الگویی برای دیگر بانک‌های خصوصی کشور قرار گیرد، مشاهده کنیم.
ضرورت کاهش بار ترافیک کلانشهر تهران چه در صبحگاه و چه در عصرگاه و شامگاه بر کسی پوشیده نیست، اما اهمیت جلب رضایت افکار عمومی و میلیون‌ها مشتری روزانه شعب بانک‌ها در سراسر کشور، برای یک نظام مردم سالار و متکی به آرای مردم به مراتب از کاهش بار ترافیک تهران بیشتر است، خصوصا آن که موضوع ساعت شروع کار بانک‌ها به منافع و مصالح اقتصادی کشور هم پیوند خورده است.
در هر صورت اگر دولت همچنان بر ادامه وضع موجود ساعت شروع کار بانک‌ها اصرار داشته باشد، چنانچه ساعت شروع کار مدارس هم با بانک‌ها هماهنگ شود، این اقدام هم تاثیر بیشتری بر کاهش بار ترافیک صبحگاهی خواهد گذاشت و هم تسهیلات بیشتری برای قشر فرهنگی مشتریان بانک‌ها از نقطه‌نظر انجام امور بانکی آنها به وجود خواهد آورد ضمن آنکه فرصت بیشتری برای خواب و استراحت و کسب نشاط و انرژی به دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی خواهد داد.
Kiamehr.gh@yahoo.com
ارسال نظر