3 ضامن برای یک وام ازدواج

فاطمه بهادری - در پی نارضایتی برخی متقاضیان وام ازدواج صندوق مهر رضا، این صندوق تفاهمنامه‌ای را با بانک‌های عامل امضا کرده که بر اساس مفاد آن تنها یک ضامن برای تضمین بازپرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه این صندوق کافی است. بر اساس ماده یک دستورالعمل‌ اجرایی اعطای تسهیلات ازدواج صندوق مهر امام رضا (ع)، تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به هر یک از زوجین که تاریخ ثبت ازدواج آنها ۲۴ تیرماه امسال و به بعد باشد، اعطا می‌شود. در تبصره این ماده وظیفه سهمیه‌بندی توزیع استانی و شهرستانی اعتبارات قرض‌الحسنه بانک‌های عامل با توجه به آمار ثبت ازدواج سال ۱۳۸۴ با صندوق مهر امام رضا (ع) است. در ماده دو این دستورالعمل تسهیلات قابل اعطا به متقاضیان موضوع ماده یک این دستورالعمل برای هر یک از زوجین ۱۰میلیون ریال تعیین شده است.

در عین حال ماده ۳ تصریح می‌کند بانک‌های عامل مکلفند برای آن دسته از متقاضیانی که توسط صندوق مهر رضا (ع) معرفی می‌شوند صرفا نسبت به تنظیم قراردادهای لازم‌الاجرای قرض‌الحسنه ازدواج اقدام کنند و ماده چهار تضمین مورد نیاز برای اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه را به دو شکل عنوان می‌کند که بر اساس آن اگر متقاضی دریافت وام، کارمند رسمی باشد تنها ارائه گواهی کسر اقساط از سازمان مربوط به خود کفایت می‌کند.

اما اگر متقاضی دریافت وام کارمند رسمی نباشد، ضامن می‌تواند یک نفر کارمند رسمی با ارائه معرفی‌نامه، صرفا مبنی‌بر رسمی بودن ضامن با ذکر میزان حقوق و مزایای نامبرده از کارگزینی مربوط به همراه آخرین فیش حقوقی و حکم کارگزینی یا یک نفر کاسب جواز کسب‌دار معتبر باشد. یک نفر دارنده حساب جاری معتبر نزد یکی از شعب بانک عامل که به تایید شعبه مربوطه رسیده باشد نیز مورد قبول است.

در مورد متقاضیان وام ساکن در مناطق روستایی چنانچه قرارداد لازم‌الاجرا به امضا یکی از اهالی روستا که اهلیت آن به تایید شورای اسلامی روستا برسد کفایت می‌کند.

تا اینجا دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات ازدواج که مصوبه شماره یک‌صد و سی‌امین جلسه مورخ ۲۶ اردیبهشت ماه امسال شورای‌عالی اداری است، ارائه وام ازدواج را که در‌حال‌حاضر به یک میلیون تومان افزایش یافته تنها به معرفی یک ضامن، منوط کرده است. این در حالی است که پس از گذشت پنج ماه از تاسیس صندوق مهر رضا (ع)، متقاضیان وام ازدواج با دو لیست مجزای مدارک و وثایق صندوق مهر رضا و بانک‌های عامل برای تضمین بازپرداخت تسهیلات مواجه می‌شوند که بر اساس آن برای دریافت یک میلیون تومان وام ازدواج باید سه کارمند رسمی به بانک معرفی کنند. با در نظر گرفتن این مساله که در هفت سال گذشته هیچ کارمندی رسمی نشده، می‌توانید شرایط اعطای وام ازدواج را به متقاضیان تصور کنید.

مدارکی که صندوق مهر رضا (ع) برای ارائه وام ازدواج از متقاضیان درخواست می‌کند شامل فتوکپی شناسنامه وام‌گیرنده، فتوکپی سند ازدواج و ضامن به شرح فوق است در حالی که بانک‌ها با این ادعا که صندوق تنها ۴۰۰هزار تومان از کل مبلغ یک میلیون تومان را تامین می‌کند و بانک‌ها ۶۰۰هزار تومان باقی مانده را از محل منابع خود به متقاضیان پرداخت می‌کنند شرایط دیگری همچون فتوکپی وام‌گیرنده به انضمام شناسنامه همسر، سند ازدواج، فتوکپی شناسنامه ضامن و دو کارمند رسمی دولت را به عنوان ضامن از متقاضیان طلب می‌کنند. به این ترتیب متقاضی دریافت وام ازدواج با شرایطی روبه‌رو می‌شود که برای مبالغ بالاتر وام، از متقاضیان درخواست نمی‌شود. حتی بر اساس این اصل که مسوول شعبه بنا به تشخیص خود می‌تواند از متقاضیان وام، وثیقه درخواست کند، وضعیت ارائه وام ازدواج صندوق مهر رضا (ع) مشکل‌تر می‌شود.

حال این سوال پیش می‌آید که تفاهم‌نامه‌ بین صندوق مهر رضا و بانک‌های عامل چه تضمین اجرایی دارد؟ و بانک‌های عامل صندوق

مهر رضا (ع) که در میان بانک‌های دولتی کشور تنها به دو بانک منحصرند تا چه میزان به اجرای مصوبه‌های شورای‌عالی اداری پایبندند؟

در دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات ازدواج صندوق مهر رضا (ع) که شورای‌عالی اداری تصویب کرده، کارمزد اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج صندوق مهر امام رضا (ع) مطابق الزامات شورای پول و اعتبار است. در ماده ۶ این دستورالعمل، اقساط تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج حداکثر ۳۶ماه (سه سال) بوده و بانک‌های عامل موظفند در صورت ارائه و تکمیل مدارکی همچنین معرفی‌نامه صندوق، تضمین موردنظر در ماده ۴ این دستورالعمل و کپی سند ازدواج و شناسنامه، حداکثر در زمان یک هفته از تاریخ تحویل مدارک مورد نیاز نسبت به پرداخت تسهیلات مورد درخواست متقاضی اقدام کنند. البته این ماده از مصوبه نیز عملا اجرا نمی‌شود.

شعب بانک‌ها با این استدلال که در صورت تامین منابع موردنیازشان، قادر به پرداخت تسهیلات هستند، زمان مشخصی را برای ارائه وام ازدواج به متقاضیان تعیین نمی‌کنند.

شواهد نشان می‌دهد صندوق مهر رضا هنوز به طور اخص متولی ارائه تسهیلات ازدواج جوانان نیست و بانک‌ها حاضر به همکاری با این صندوق بدون آنکه خط مشی‌اش را با مقررات بانک‌ها هماهنگ کند، نیستند و همچنان صندوق مهر رضا (ع) بر بایدهایی تاکید می‌کند که بانک‌ها حاضر به اجرای آن نیستند.