آنچه در ایام اخیر پیرامون بانک پارسیان به وقوع پیوست، اندک‌‌‌اندک به یکی از چالش‌های عمده اقتصاد فراروی دولت تبدیل می‌شود و هر روز دامنه آن، طرف جدیدی را وارد ماجرا می‌کند. پس از ابراز ادعاهای بالاترین مقام اجرایی کشور در خصوص تخلفات صورت گرفته در جریان فروش ۸/۲۸درصد سهام بانک پارسیان توسط ایران‌خودرو که قانونا ارتباطی با بانک پارسیان و مدیریت آن نیز نداشته است، رییس بانک مرکزی در اظهارنظر تلویزیونی صدور حکم سلب صلاحیت مدیر عامل و رییس هیات‌مدیره بانک پارسیان را در راستای رفع نگرانی‌های رییس‌جمهور بیان کرد و چند روز بعد هم ایشان در مصاحبه دیگری انجام تخلفات مکرر توسط مدیران بانک پارسیان در یک سال گذشته را عامل اصلی سلب صلاحیت دو تن از مدیران این بانک دانست.

پس از آن دامنه ماجرا به دیوان عدالت اداری و طرح شکایت دو مدیر برکنار شده بانک پارسیان کشیده شد و دیوان عدالت اداری نیز در اقدامی مبتنی بر کارشناسی و روشن‌بینی موقتا حکم سلب صلاحیت صادره از سوی بانک مرکزی را کان‌لم‌یکن تلقی کرد و رسیدگی به شکایت مطروحه وصدور حکم قطعی را به ایام آتی و رسیدگی بیشتر موکول کرد.

ماجرا به مجلس نیز کشیده شد و تنی چند از نمایندگان مردم پس از استماع توضیحات مدیر عامل بانک پارسیان، دعوت از رییس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد به مجلس برای ارائه توضیحات در این خصوص را الزامی دانستند و طی اظهارنظرهای جداگانه اظهار داشتند: طبق توضیحات ارائه شده از سوی مدیر عامل بانک پارسیان در ظاهر تخلفی از سوی این بانک صورت نگرفته و احیانا اطلاعاتی غلط در اختیار رییس جمهور قرار گرفته و برای تبیین کامل موضوع و قضاوت در این خصوص می‌بایست به اظهارنظرهای رییس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد نیز توجه کرد. همچنین نایب رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس ارجاع پرونده بانک پارسیان به مرکز پژوهش‌های مجلس را محتمل دانست.

اما تاثیرگذاران و بازیگران ماجرای مذکور تنها قوه مجریه، قضائیه و مقننه نبوده و نیستند. آنچه در نوشتار اینجانب به عنوان یکی از سهامداران خرد وحقیقی پارسیان مورد توجه اصلی قرار خواهد گرفت، رفتار گروه صنعتی معظم ایران‌خودرو به عنوان بزرگ‌ترین سهامدار حقوقی بانک پارسیان با قریب ۳۰درصد از سهام این بانک است و آنچه که از دارنده سهام عمده یک شرکت انتظار می‌رود.

مطلعیم که شرکت ایران‌‌‌خودرو به همراه شرکت‌های وابسته خود حدود یک‌میلیارد و ۴۴۰میلیون سهم از کل پنج‌میلیارد سهام پارسیان را در اختیار دارد و از ابتدا سهامدار بزرگ این بانک بوده، اگر هزینه تمام شده هر سهم برای ایران‌‌خودرو کمتر از ۸۰ تومان باشد، با توجه به افزایش سرمایه بانک از ۳۱میلیارد تومان هنگام تاسیس به ۵۰۰میلیارد تومان که بخشی از آن در اثر صرف سهام در مقطع افزایش سرمایه بوده و ایران‌خودرو ریالی در ازای آن به بانک پرداخت نکرده، ارزش سهام ایران‌خودرو پس از گذشت دو سال و تاکنون در کمترین زمان ممکن چندین برابر شده و علاوه بر آن در زمانی که سهام بانک به قیمت ۸۰۰تومان در بورس اوراق بهادار خرید و فروش می‌شد، شرکت‌های اقماری و وابسته به ایران‌خودرو با فروش بخشی از سهام پارسیان چند برابر قیمت پایه منتفع شده‌اند و بسیاری از تنگناهای مالی را از سر گذرانده‌اند و همه این موارد به غیر از سود سالانه (DPS) سهامی بوده که ایران‌خودرو در پایان هر سال‌مالی

دریافت کرده است.

در این راستا مدیرعامل و مسوولان گروه صنعتی ایران‌خودرو به درستی وقوف دارند که سود سهام دریافتی آنها بابت عملکرد سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ بانک پارسیان حدود ۶۵میلیارد تومان یعنی چند برابر سرمایه‌گذاری آنها در این بانک بوده است و علاوه بر سود شایان توجه ایران‌خودرو، هزاران نفر از کارگران و کارکنان ایران‌خودرو نیز که دارنده سهام بانک پارسیان بوده‌اند از محل فعالیت‌های موفق این بانک سود چشمگیری برده‌اند و در نهایت مسوولان ایران‌خودرو از طریق این سرمایه‌گذاری به نفع کارکنان خود توانسته‌اند رضایت آنان را به نفع اهداف خود به دست آورند و تمهیدات رفاهی آنان را محقق کنند و انگیزه فعالیت‌های آنها را بیشتر نمایند.

جدا از موارد برشمرده شده مسوولان محترم ایران‌خودرو و سازمان گسترش صنایع ایران‌خودرو کاملا آگاه هستند که ارزش تعداد یک‌میلیارد و ۴۴۰میلیون سهام هم‌اکنون به‌رغم رکود و بحران بازار بورس حدود ۲۰۰۰میلیارد ریال، یعنی چندین برابر ارزش سهام در مقطع پذیره‌نویسی است و این امر نیز انتفاع شایان توجهی را نصیب مجموعه ایران‌خودرو کرده است و چنانچه بلوک سهام این شرکت به گروه خریداران سهام که اسامی آنها در مطبوعات اعلام شد، با قیمت هر سهم ۲۰۴۰ریال فروخته می‌شد، ارزش حجم سهام ایران‌خودرو از مبلغ ۲۰۰۰میلیارد ریال به مبلغ ۳۰۰۰میلیارد ریال افزایش می‌یافت.

مضاف بر آنچه شرح آن رفت، برخی منافع دیگر شرکت و مجموعه ایران‌خودرو که همواره از بانک پارسیان نصیب آنان شده نیز از چشم ما سهامداران خرد دور نمانده است.

آگاهیم که سود پرداختی سالیانه بانک پارسیان به ایران‌خودرو بابت سهام و دادوستد سهام این بانک، با توجه به افزایش قیمت سهام در بورس قبل از مقاطع بحران بازار سهام تاکنون، در بهبود تراز مالی و سوددهی شرکت مذکور و در قرار گرفتن ایران‌خودرو در راس صد شرکت برتر کشور بی‌اثر نبوده است. از سوی دیگر بانک پارسیان به عنوان بانک عامل ایران‌خودرو همواره با اعطای تسهیلات کلان به این شرکت یاری‌دهنده ایران خودرو بوده و هم‌اکنون نیز حجم عمده و اصلی مطالبات بانک از مشتریان مرتبط با تسهیلات اعطا شده به

ایران‌خودرو است.

در کنار تمام اینها شرکت لیزینگ بانک پارسیان در راستای تقویت و رونق بخشی به چرخه تولید و فروش محصولات آن شرکت و مجموعه‌های تحت پوشش، با سهل‌البیع کردن ده‌ها هزار دستگاه خودرو تولیدی این شرکت نه تنها ریسک عدم اعاده سرمایه از رهگذر فروش اقساطی به مشتریان برای ایران‌خودرو را مرتفع نموده بلکه سود قابل توجهی را نصیب این شرکت کرده است.

تمامی خدمات اشاره شده و منفعت‌های حاصل شده برای ایران‌خودرو به عنوان بزرگ‌ترین سهامدار بانک پارسیان نیز در سایه عملکرد و تلاش مدبرانه طالبی، مدیرعامل بانک و دیگر اعضای هیات‌مدیره کنونی بوده که مورد تایید، انتخاب و وثوق مدیران ایران‌خودرو بوده‌اند و همین تیم مدیریتی بانک پارسیان را در زمانی قریب به پنج سال تبدیل به بزرگ‌ترین و موفق‌ترین بانک خصوصی کشور کرده‌اند.

اما چه می‌شود که این سهامدار عمده با این درصد انتفاع از بانک پارسیان در برهه‌ای که این بانک به واسطه برخی عوامل دخیل شناخته و ناشناخته، معرفی شده و نشده و یا پاره‌ای از ابهامات دچار چالش و فراز و نشیبی این چنینی می‌شود، به جای مساعدت و یاری رساندن به متولیان اجرایی بانک، دفاع از مدیران و گام نهادن در راه مصالح و منافع آن بر خلاف روال رایج شرکت‌های موفق در اقصی نقاط دنیا که در صورت به وجود آمدن تنگنا یا شبهه و ابهامی برای یک شرکت یا مدیران اجرایی اینچنین موسسه دچار تنگنا از جانب سهامداران عمده کاملا حمایت می‌شود، در جهتی معکوس گام می‌گذارد و به‌رغم صدور حکم موقت دیوان عدالت اداری، همچنان بر طبل خود می‌کوبد و با اظهارنظرهایی که در چارچوب منافع و مصالح اقتصادی و خود ایران‌خودرو نیست، موجبات ناملایماتی جدید را فراهم می‌آورد، آیا طلب سودافزون‌تر در گیرودار و بحبوحه رخدادهای جاری مورد نظر ایران‌خودرو است یا این شرکت به‌رغم میل قلبی، تحت فشار مجبور به بروز این مشی و شیوه شده است؟ اینها سوالاتی است که مطمنا مخاطبان، تحلیلگران و ذی‌نفعان بانک پارسیان به زودی و با روشن شدن تمام زوایای موضوع مطمئنا از آنها آگاه خواهند شد.

ع- صالحی