خشایار امینی

یکی از عواملی که به شدت بر رفتار بازارهای مالی و علی‌الخصوص بازار فارکس تاثیر‌گذار است، سیاست‌هایی است که مقامات بانک‌های مرکزی برای ترکیب اندوخته ارزی (Reserve) خود اتخاذ می‌کنند. دلار بدنه اصلی این صندوق است و اکثریت قریب به اتفاق کشورهای پیشرفته جهان این ارز را به عنوان پشتوانه اصلی اندوخته‌های خود انتخاب کرده‌اند. بنابراین می‌توان به سادگی نتیجه گرفت که در صورتی که بانک‌های مرکزی تصمیم به تغییر پس‌اندازهای دلاری خود بگیرند، این ارز صدمه بسیاری می‌بیند و این دقیقا همان اتفاقی است، که از ابتدای سال ۲۰۰۶ در جریان است و آن‌گونه که از شواهد بر می‌آید این رفتار ادامه خواهد داشت.

پدیده تغییر اندوخته ارزی (Reserve Diversification) از طرف دولت‌های مختلف جهان به نیات گوناگونی صورت می‌پذیرد.

دولت سوریه چندی پیش اعلام کرد: قصد جایگزینی دلار با رقیب اصلی آن یعنی یورو را دارد بدیهی است که این سیاست مالی ریشه در مسائل سیاسی دارد و از آنجا که رزرو (Reserve) سوریه در حدود ۵میلیارد دلار است و در برابر اعداد و ارقام این بازار بسیار ناچیز است، تاثیر مستقیمی‌ بر معادلات بازار ندارد، اما تاثیر غیر مستقیم آن از آنجا که دیگر کشور‌ها نیز از این سلاح بر علیه آمریکا استفاده کنند. قابل توجه است، کما اینکه دولت ایران نیز تصمیمات مشابهی من جمله تغییر رزرو به یورو یا راه‌اندازی بورس نفت به یورو را اعلام کرده است.

جدای از نیات سیاسی، نیات اقتصادی نیز دیگر کشورها را بر آن داشته تا اندیشه جایگزینی دلار با دیگر ارزها را جدی‌تر بگیرند.

چندی پیش روسیه حجم بالایی از ارز سرزمین آفتاب تابان، ین، را جایگزین اسکناس‌های سبز خود کرد که تاثیر آن بر نمودار قیمت ین با چشم غیر مسلح قابل رویت بود. این سیاست نه تنها ین را در برابر دلار که در برابر یورو و دیگر ارزها نیز قوی کرد. مقامات بانک سوئیس نیز رویه همکاران روس خود را در پیش گرفتند و کمی ‌از حجم دلار‌های خود کاستند. بانک مرکزی چین نیز در حدود یکسال است که هر از گاهی نغمه تغییر رزرو (Reserve Diversification) سر می‌دهد که برای دارندگان دلار (Dollar Bulls) نگران‌کننده است.

تازه‌ترین خبر مربوط به بانک مرکزی امارات است، که در اقدامی‌ مشابه بخشی از دلار‌های خود را به دیگر ارزها تبدیل کرد.

حال سوال این است: چرا؟

واقعیت این است که جدای از نیات سیاسی بعضی کشور‌ها، مسائل اقتصادی نیز محرکی برای این جریان شده است.

به واسطه تغییر سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا از ابتدای ۲۰۰۶ ،دلار به شدت تضعیف شده و چشم‌انداز وضعیت اقتصادی آمریکا نیز در نوعی ابهام به سر می‌برد. چندی پیش شاخص GDP به پایین‌ترین حد در ۳ سال گذشته رسید و نگرانی‌ها راجع به بازار مسکن همچنان ادامه دارد.

در چنین شرایطی کاملا طبیعی به نظر می‌رسد که معامله‌گران بانک‌های مرکزی کشورهای پیشرفته جهان تصمیم به کاهش ریسک خود به دلیل داشتن ارزی با وضعیت مبهم بگیرند و اندکی حجم دلاری خود را سبک کنند.

www.faraforex.com