وضعیت آرام پولی در مصر بحران‌زده
مسعودرضا طاهری
بررسی وضعیت پولی کشور بحران زده مصر طی ناآرامی‌های دو هفته اخیر نشان می‌دهد که نظام ارزی شناور مدیریت شده (managed float) مانع کاهش شدید ارزش (پوند) پول ملی این کشور شده است.

با شروع اعتراضات گسترده مردم مصر از روز 25 ژانویه برابری دلار آمریکا در مقابل پوند مصر از سطح 8592/5 (در این روز) به سطح 8953/5 در روز 5 فوریه تغییر یافته که نشان از کاهش اندک 0361/0 واحدی پول این کشور دارد. هر پوند مصر حدود 1900 ریال ایرانی ارزش دارد.
تقریبا از نیمه دوم سال ۲۰۰۶ تا کنون هر دلار آمریکا برابر با ۵ الی ۶ پوند مصر بوده است. اساسا نظام پولی در این کشور بیش از هر کشوری به دلار آمریکا وابسته است. برخی بحران‌ها مانند ورشکستگی بانک لمان برادرز در سال ۲۰۰۸ همزمان با بحران مالی جهان که ظاهرا بخشی از دارایی‌های این کشور را مدیریت می‌کرده است، موجب شد تا در آن زمان پوند مصر تا حدود ۴ درصد در مقابل دلار آمریکا تضعیف شود.
در مصر بیش از 111 بانک و موسسه اعتباری از سراسر جهان وجود دارد. بانک ملی، بانک صادرات و بانک توسعه صادرات از جمله بانک‌های کشورمان هستند که در این کشور شعبه دارند. با وجود حجم گسترده ناآرامی‌ها و تاثیرپذیری شدید صنعت توریسم مصر از تنش‌های سیاسی انتظار می‌رفت ارزش پول ملی این کشور با افت شدید مواجه شود. با این حال تلاش مقامات پولی برای حفظ ارزش پول ملی مانع از سقوط پوند مصر شده است.
نظام ارزی مصر شناور مدیریت شده است.واحد پول این کشور پوند با علامت اختصاری (EGP) است. هر پوند مصر به ۱۰۰ واحد کوچک‌تر به نام پیاستر (piaster) تقسیم می‌شود. در عین حال هر پوند مصر به واحد‌های کوچک‌تری به نام میلیم (milliem) تقسیم می‌شود.
در مصر 10 رقم سکه و 11 قطعه مختلف اسکناس رایج است. سکه‌های پول رایج در این کشور شامل سکه‌های 1،2،5،10،20 و 25 پیاستری و همچنین سکه‌های 1،2،5 و 10 میلیمی است. قطعات اسکناس رایج در مصر بر اساس اطلاعات بانک مرکزی این کشور شامل 5،10،25و 50 پیاستری و قطعات 1،5،10،20،50،100 و 200 پوندی است.
تا پیش از سال ۱۸۳۴ میلادی نظام مالی و پولی خاصی در مصر وجود نداشته و سکه‌های ضرب شده محلی از جنس طلا و نقره برای انجام دادوستد‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. از سال ۱۸۳۴تا ۱۸۳۶ سکه‌هایی از جنس طلا و نقره با نام ریال در این کشور ضرب شد. در سال ۱۸۳۶ واحد پول این کشور پوند نام گرفت. انجام اصلاحات پولی در این کشور در سال ۱۸۸۵ منجر به تشکیل یک پشتوانه طلایی برای پول این کشور شد. سکه‌های طلایی پوند رواج یافت. بعد‌ها به دلیل مناسبات تجاری بیشتر این کشور با انگلستان و به دلیل کمبود سکه‌های ضرب شده در مصر، اجازه رواج پوند استرلینگ که ارزش آن از میزان طلای موجود در آن بیشتر بود، از سوی مقامات مصری صادر شد.
سکه‌های طلایی تا سال 1898 و زمان تاسیس بانک ملی این کشور ضرب می‌شد. اولین اسکناس در مصر در 3 آوریل 1899 چاپ شد . در عین حال سکه‌های طلایی تا حدود 50 سال اعتبار خود را در امکان مبادله با اسکناس از دست نداد.در سال 1930 برای نخستین بار از کاغذ واتر مارک در چاپ اسکناس استفاده شد.
نا آرامی‌های اخیر مصر به گفته برخی از مقامات اقتصادی این کشور روزانه ۳۰۰ میلیون دلار به اقتصاد مصر زیان وارد می‌کند. نرخ تورم در سال ۲۰۱۰ در این کشور ۹/۱۱ درصد اعلام شده است. نرخ بیکاری در این کشور نیز ۲۰ درصد برای این سال اعلام شد.در طبقه بندی اقتصادهای جهان، مصر در جایگاه ۲۷ ایستاده است.این کشور عضو سازمان تجارت جهانی است. مصر در سال ۲۰۰۸در حدود ۳۶/۳۳ میلیارد دلار صادرات و در همین سال ۴۳/۵۶ میلیارد دلار واردات داشته است.
فروش نفت و محصولات پتروشیمی، پنبه، محصولات نساجی، محصولات فلزی، موادشیمیایی و محصولات کشاورزی از جمله اقلام صادراتی این کشور است. در مقابل ماشین‌آلات، موادغذایی، مواد شیمیایی، چوب و سوخت از جمله اقلام وارداتی این کشور است. شرکای تجاری مصر شامل آمریکا، اسپانیا، انگلستان، سوریه، عربستان سعودی و ایتالیا هستند.