ماراتن بانک‌ها برای تصاحب منابع مالی هدفمندی یارانه‌ها

رقابت شدید بانک‌ها برای تصاحب منابع مالی اجرای هدفمندی یارانه‌ها که ۱۶ هزار میلیارد تومان برآورد شده، این روزها بیش از گذشته شده و تبلیغات آنها تهران و دیگر شهرها را فرا گرفته است. به گزارش خبرگزاری مهر، با نزدیک شدن به پایان مهلت تعیین شده برای اعلام شماره حساب برای طرح هدفمندی یارانه‌ها، بانک‌ها ماراتن تازه‌ای را برای جذب مشتریان و افتتاح حساب یارانه‌های نقدی آغاز کرده‌اند.

این روزها اگر نگاهی به اطراف خود داشته باشیم، انبوهی از انواع تبلیغات بانکی را می‌بینیم که برای تصاحب ۱۶ هزار میلیارد تومان منابع حاصل از اصلاح قیمت‌های انرژی - در سال اول اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها - از هر ابراز و اقدامی‌استفاده می‌کنند.

اما چرا این ماراتن شکل گرفته است؟ در پاسخ باید گفت که براساس قانون هدفمندکردن یارانه‌ها، قرار است از محل اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در سال‌جاری ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد حاصل شود که ۵۰ درصد از این رقم به مردم ( به صورت یارانه نقدی و غیر نقدی)، ۳۰ درصد به تولیدکنندگان و ۲۰ درصد به دولت به منظور جبران آثار آن بر اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای اختصاص خواهد یافت.

طبیعی است که ۸۰ درصد رقم ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از اصلاح قیمت‌ها، ۱۶ هزار میلیارد تومان می‌شود که توسط سیستم بانکی به مردم و تولیدکنندگان پرداخت خواهد شد.

برهمین اساس، در بین بانک‌ها برای جذب این رقم کلان، رقابت شدیدی شکل گرفته است. برخی از بانک‌ها برای جذب منابع بیشتر از طرق مختلف نظیر تبلیغات در رسانه‌های ارتباط جمعی، پیامک، تراکت‌های تبلیغاتی و غیره اقداماتی را انجام داده‌اند که البته خارج از عرف و مقررات نیست و مردم می‌توانند با توجه به شناخت نسبت به عملکرد بانک‌ها در این راستا اقدام کنند.

رقابت خارج از عرف

اما برخی از بانک‌ها برای جذب مشتریان بیشتر راه‌هایی را خارج از عرف و مقررات انتخاب کرده‌اند؛ به نحوی که برخی خبرها حاکی از آن است که اخیرا برخی از بانک‌ها بدون رضایت مشتریان برای آنها تصمیم‌گیری کرده و نسبت به افتتاح و اعلام حساب یارانه نقدی به سامانه وزارت رفاه اقدام کرده‌اند که تخلف آشکار ارزیابی می‌شود.

در مراجعه افرادی که بدون رضایت برای آنها افتتاح و اعلام حساب یارانه نقدی صورت گرفته، به سامانه وزارت رفاه، ۴ رقم آخر شماره حساب افراد ذکر شده بدون اینکه حتی نام شعبه نیز در آن ذکر شده باشد، درج شده است.

این بانک‌ها مطرح می‌کنند که پس از این کار با ارسال پیامک به مشتریان عنوان کرده‌اند که اگر تا ۳ ساعت اعتراض خود را از طریق پیامک اعلام نکنند، به منزله تایید این اقدام بوده، این در حالی است که چنین پیامکی از سوی بسیاری از افرادی که این حساب برای آنها باز شده، دریافت نشده است.

گرچه رقابت بانک‌ها برای جذب منابع طرح هدفمندی یارانه‌ها و جذب مشتریان بیشتر از این طریق منطقی است، اما این امر باعث نمی‌شود که بانک‌ها در جذب مشتریان فراتر از قانون عمل کنند و موجبات نارضایتی مردم را فراهم آورند.

لزوم نظارت بیشتر بانک مرکزی

بانک مرکزی به عنوان مقام ناظر بر عملکرد بانک‌ها و مسوولان اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها باید از این‌گونه اقدامات بانک‌ها جلوگیری به عمل آورد و به آنها هشدارهای لازم را بدهد.

نارضایتی مردم از این اقدام برخی از بانک‌ها زمانی بیشتر می‌شود که مردمی‌که دارای حساب‌های دیگری در بانک‌های دیگری هستند و در واقع با بانک‌های دیگر کار می‌کنند، مشاهده کنند که با وجود داشتن چنین حساب‌هایی مجبور هستند مجددا با صرف زمان و هزینه، کارت بانکی جدیدی را دریافت کنند که در کنار این امر به افزایش تعداد کارت‌های بانکی غیرضروری نیز افزوده می‌شود. بانک‌هایی که چنین اقدامی ‌را انجام داده‌اند باید برای مردم قصد و نیت خود را تشریح کنند. این در حالی است که مسوولان آنها اعلام می‌کنند که چنین کاری را انجام نداده‌اند و برخی از شعب نسبت به انجام این کار اقدام کرده‌اند.

ماموریت ۳ گانه بانک‌ها

به گزارش مهر، بانک‌ها در راستای اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها و کمک‌های نقدی به اقشار مشمول دریافت یارانه، ۳ ماموریت را برعهده دارند. توزیع به موقع یارانه‌ها به افراد مشمول از طریق نظام الکترونیکی و توزیع کارت‌های بانکی با هماهنگی وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت رفاه، بانک مرکزی و بانک‌ها اولین ماموریت است.

ماموریت دوم نظام بانکی، جهت دهی به منابع بانکی و بازگشت منابع به بانک‌ها است که برای این منظور شعب بانک‌ها باید تجهیز شده باشد. براین اساس، وجوه بانک‌ها برای رسیدن به اهداف طرح هدفمندی یارانه‌ها و اهداف برنامه و بودجه کشور مدیریت، کنترل و جهت دهی شده است.

ماموریت سوم سیستم بانکی در جهت هدفمندی یارانه‌ها، ارائه خدمات مالی به متقاضیان و بازرگانان از یک سو و ارائه تسهیلات به تولید کنندگان و سرمایه‌گذاران از سوی دیگر برای افزایش تولید و عرضه بهتر محصولات است.

تعداد متقاضیان

براساس اعلام مرکز آمار ایران، ۶۱ میلیون و ۱۰۷ هزار و ۷۹۶ نفر در طرح جمع‌آوری اطلاعات اقتصادی خانوار در سال ۸۷ شرکت کردند که ۴۱ میلیون نفر از این تعداد، شهری و ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر روستایی هستند.

هم‌اکنون بیش از ۸۰ درصد مردم براساس محاسبات سیستم بانکی دارای حساب بانکی هستند، همچنین برآوردها نشان می‌دهد که ۱۹ میلیون نفر نیز سرپرست خانوار برای دریافت یارانه نقدی وجود دارد که ۱۲ تا ۱۳ میلیون نفر آنها دارای حساب بانکی هستند.