مدیرکل نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی با اعلام اینکه زمان برخورد با موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز فرا رسیده است، اعلام کرد: ۸ تا ۹ درصد کل نقدینگی کشور در اختیار این موسسات است، ضمن اینکه هم‌اکنون چندین موسسه فاقد مجوز نیز تعطیل شده‌اند.

حمید تهرانفر در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در پاسخ به این پرسش که با توجه به فرا رسیدن زمان عملی شدن وعده بانک مرکزی برای تعطیلی موسسات مالی و اعتباری فاقد مجوز از این بانک، چرا اینگونه موسسات را تعطیل نمی‌کنید؟ گفت: از ابتدا موضوع بستن موسسات بدون مجوز، مدنظر بانک مرکزی نبوده بلکه هدف، ساماندهی این نوع موسسات بوده است.

اقتصاد ظرفیت موسسات غیرمجاز را ندارد

مدیرکل نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی اظهار داشت: ولی نکته مهم این است که این موسسات از این پس می‌دانند که از طرف بانک‌مرکزی و نهادهای حاکمیتی حمایت نخواهند شد، ضمن اینکه فرصت اعلام شده هم برای این بود که موسسات به بانک مرکزی مراجعه و کار خود را قانونمند کنند تا بر اساس سیستمی‌که قانونگذار اعلام می‌کند، کار کنند. تهرانفر ادامه داد: از این پس ادامه فعالیت این موسسات غیرمجاز خواهد بود، چون فعالیت آنها بدون مجوز است و تردیدی نیست که در این چرخه‌ای که حرکت آن شروع شده است حتما با آنها برخورد می‌شود. به واقع از این پس اقتصاد کشور ما ظرفیت وجود موسسات غیرمجاز را ندارد به نحوی که مشکلات این نوع موسسات، اقدامات سیاست‌گذاری را نیز مخدوش می‌کند. وی با بیان اینکه تعداد زیادی از این موسسات تا پایان آذر ماه به بانک مرکزی مراجعه کرده‌اند، افزود: از این پس، نیروی انتظامی‌طبق وظیفه‌ای که قانونگذار داده به دنبال اجرای این موضوع (تعطیلی موسسات غیر مجاز) است. لازم به ذکر است موسساتی که مجوز ندارند تردید نکنند و فرصت را از دست ندهند و قبل از اینکه کار به جایی برسد که امکان ترمیم آن وجود نداشته باشند، حتما مراجعه کنند. این مقام مسوول در بانک مرکزی درباره تعداد موسساتی که تاکنون توانسته‌اند مجوز بگیرند، گفت: به دلیل اینکه تعداد تقاضاهایی که روزانه وصول می‌شود بسیار زیاد است تا جایی که با استقبال فراتر از تصور مواجه شده‌ایم، نمی‌توان آمار ثابتی را اعلام کرد. البته حجم تقاضاها پس از پایان آذرماه نیز بیشتر شده است. مدیرکل نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی در مورد روند بررسی درخواست‌ها و صدور مجوز، بیان داشت: طبیعی است به هر تقاضایی که در روز اول مطرح می‌شود مجوز داده نمی‌شود، چون باید صحت فعالیت موسسه‌ای که با عنوان قرض‌الحسنه یا تعاونی اعتبار مطرح می‌شود به اثبات برسد، اگر واقعا فعالیت موسسه‌ای به صورت قرض‌الحسنه باشد به آنها مجوز صندوق قرض‌الحسنه با رعایت چارچوب قانون اعطا می‌شود، در غیراین صورت، موسسه ابتدا باید خود را با سیستم وفق دهد سپس تقاضای مجوز وی بررسی می‌شود. تهرانفر اظهار داشت: البته اگر فعالیت آنها به جایی رسیده است که امکان ادامه کار به صورت قرض‌الحسنه برابر با مقررات وجود ندارد، دیگر آنها قرض‌الحسنه نیستند، در این صورت یا باید فعالیت خود را به صورت قرض‌الحسنه دنبال کنند یا اینکه زمینه فعالیت خود را تغییر دهند و تعطیل شوند. بی‌شک در این ارتباط، بانک‌مرکزی اقدام خواهد کرد. وی در مورد وضعیت فعالیت تعاونی‌های اعتباری نیز توضیحاتی داد و بیان داشت: تعاونی‌های اعتبار آزاد یک ویژگی مهمی ‌در کار خود دارند به نحوی که سرمایه آنها می‌تواند به راحتی تغییر کند، یعنی سرمایه آنها افزایش یا کاهش یابد، با یک اخطار یک تا دو هفته‌ای سرمایه‌گذاران می‌توانند سپرده خود را از حساب تعاونی خارج کنند.

تهرانفر تاکید کرد: به عبارت دیگر، تعاونی‌های اعتبار باید در چارچوب مقرراتی که برای آنها تعیین شده است، کار کنند. روش کار تعاونی‌ها بر اساس ماده ۸۴ قانون تعاون سال ۵۰ و ۵۱ و یک مصوبه شورای پول و اعتبار در سال ۸۵ تعیین شده که بر اساس آن، روش کار تعاونی‌های اعتباری مشخص شده است. در چارچوب این دو راهکار تقاضای مجوز تعاونی‌های اعتبار قابل رسیدگی است و فراتر از اینها دیگر نمی‌توان کاری کرد.

تا پایان بررسی مجوز، تعطیلی نداریم

وی ادامه داد: حال هماهنگی انتظامی‌و قضایی نیز باید در این برخورد انجام شود. از نظر بانک مرکزی، از اول دی‌ماه برخورد قانونی است و پس از آن هر موسسه‌ای که مراجعه می‌کند، از سوی بانک مرکزی یک برگه تاییدیه به آنها داده می‌شود که نشان دهد مراجعه‌ای شده و پرونده‌ای نیز تشکیل شده است. این برگه برای ما و نیروی انتظامی ‌یک سند مهمی ‌است که تا زمان نهایی شدن بررسی تقاضای این نوع موسسات می‌تواند معتبر باشد.

چندین موسسه فاقد مجوز تعطیل شده‌اند

تهرانفر درباره اینکه تاکنون با کدام موسسات برخورد صورت گرفته است؟ بیان داشت: در این خصوص چند مورد بود که چون تعطیل شده‌اند بهتر است اسمی ‌اعلام نشود، چون مراجعه به آنها دیگر غیر ممکن است. البته خود مردم باید هوشیار باشند و در موسسات مالی غیرمجاز سپرده‌گذاری نکنند.

سپرده‌گذاران نگران نباشند

این مقام بانک مرکزی در این مورد که مردم چگونه از موسساتی که تعطیل می‌شوند سپرده خود را پس بگیرند؟ افزود: افرادی به عنوان حسابرس در این موسسات می‌روند که البته در این مورد مقامات قضایی و انتظامی ‌باید نظر بدهند، ضمن اینکه بانک مرکزی نیز می‌تواند مسوولیت این کار را برعهده گیرد. اگر بانک مرکزی این کار را دنبال کند، حسابرس مستقلی درخواست خواهیم کرد که نسبت به بازپرداخت سپرده سپرده‌گذاران از محل فروشی که آن موسسه دارد و هم اینکه از محل فروش دارایی‌های موسسه و همچنین محل وصول اقساطی که مشتریان پرداخت کرده‌اند، اقدام شود.

مدیرکل نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری بانک مرکزی در زمینه حجم پولی که صندوق‌ها و موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز در اختیار دارند؟ بیان داشت: متاسفانه حجم پول در این بخش زیاد است به نحوی که می‌توان گفت حدودا در یک برآورد اولیه، ۸ تا ۹ درصد کل نقدینگی کشور در اختیار این موسسات است که این رقم بزرگ می‌تواند خیلی از سیاست‌های پولی را مخدوش کند.

وی تصریح کرد: ما تصور می‌کنیم که ۱۰۰ درصد بازار در سیاست‌های پولی واکنش دارد، بنابراین اگر ۱۰ درصد بازار به این ترتیب مخدوش باشد که در کلان، رقم بزرگی است می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند، ولی برآوردی از رقم پول نداریم، چون در سطح کشور تعداد زیاد این صندوق‌ها و تعاونی‌های اعتبار، حجم زیادی نقدینگی به لحاظ یک پارامتر اقتصاد کلان در اختیار دارند.