نگرانی‌ها و خوش‌بینی‌ها در حذف تعرفه‌های بیمه
تدریجی بودن آزادسازی تعرفه‌های بیمه می‌تواند نگرانی‌هایی موجود را به حداقل برساند.
به گزارش ایسنا، با اعلام مرحله دوم آزادسازی تعرفه‌های بیمه می‌توان مطمئن شد که بیمه مرکزی عزم خود را برای پیش بردن این امر جزم کرده است و آنچنان که وعده داده در برنامه‌ای پنج ساله تمام تعرفه‌ها را آزاد کند تا زمینه برای ایجاد یک بازار رقابتی کامل به وجود بیاید.
بیمه مرکزی البته ابزار نظارتی خود را بر بیمه‌ها از دست نمی‌دهد و به جای نظارت تعرفه‌ای، نظارت مالی را تعریف کرده و در این زمینه گام‌هایی هم برداشته است؛ استانداردسازی ثبت حساب و کتاب‌های مالی شرکت‌های بیمه مثل نحوه ذخیره گیری آنها از جمله این گام‌ها به شمار می‌رود که در یکی دو سال اخیر تغییراتی در تراز‌های مالی شرکت‌ها ایجاد کرده و حتی بعضا باعث شده سودهای آنها به نحو چشمگیری کاهش پیدا کند!
جواد فرشباف ماهریان ـ رییس کل بیمه مرکزی ایران ـ درباره جایگزین کردن نظارت‌های مالی به جای نظارت‌های تعرفه‌ای می‌گوید: بحث نظارت بیمه مرکزی سازمان‌دهی شده و طبق این نظارت‌ها جلوی شرکت‌هایی که دست به انتحار می‌زنند، گرفته می‌شود. نظارت مالی و نظارت غیر‌تعرفه‌ای وجود دارد و بیمه مرکزی به مدیران بیمه‌ها صلاحیت ارزیابی ریسک اعطا می‌کند.
گریزناپذیر است
سالیان سال بیمه‌ها به شیوه تعرفه خو کرده بودند و آزاد سازی آنها را وارد مرحله جدیدی کرده است؛ البته روند آزادسازی از تعرفه‌هایی شروع شده که پیش از این هم چندان رعایت نمی‌شد و با نرخ‌های کمتری اعمال می‌شد.
فرشباف تاکید می‌کند: باید توجه داشت که اساسا وقتی عادتی به وجود می‌آید، در صورت اعمال تغییرات همچنان بر اساس آن عادت و روش گذشته عمل می‌شود و شرکت‌های بیمه هم قطعا از راه و روش و نرخ‌هایی که طی سال‌های گذشته اعمال شده، تبعیت می‌کنند. در واقع بیمه‌ها از همان مسیری می‌روند که بیمه مرکزی سال‌ها بر اساس آن ریسک‌ها را تعیین کرده است. در این باره سیدرسول تاجدار، معاون مالی بیمه البرز تاکید می‌کند: این موضوع قطعا به نفع شرکت‌های بیمه و مردم است، چون باعث افزایش رقابت و بهبود ارائه خدمات در شرکت‌های بیمه می‌شود و از طرف دیگر مردم هم تعرفه‌های واقعی پرداخت می‌کنند.
وی می‌افزاید: رفتن به سمت نظارت مالی بر شرکت‌های بیمه به جای نظارت تعرفه‌ای بسیار مفیدتر است. تجربه کشور هند هم که در یک دوره زمانی اقدام به آزادسازی تعرفه‌ها کرد، نشان می‌دهد که این کار بسیار موفق و منجر به افزایش رقابت بین شرکت‌ها می‌شود. در هند این طرح از بیمه شخص ثالث آغاز شد و پس از یک دوره زمانی تعرفه‌ها کاملا آزاد شدند. مزایای این طرح بیشتر از معایب آن است و مطمئن باشید که از زمان اولین مرحله آزادسازی‌ها که از خردادماه اعلام شد، شرایط بهتر شده است.
یعقوب رشنوادی، معاون پژوهشی پژوهشکده بیمه مرکزی هم با بیان اینکه آزادسازی تعرفه‌های بیمه، رهاسازی آنها نیست تاکید می‌کند: بیمه مرکزی نقش نظارتی خود را حفظ خواهد کرد. این آزادسازی به معنای مشارکت فعال شرکت‌های بیمه‌ای در تعیین نرخ‌های حق بیمه است و در این زمینه بیمه مرکزی نقش نظارتی خود را حفظ خواهد کرد.
مدیریت ریسک؛ ابزار بازار رقابتی
آنچه که پس از خروج از نظام تعرفه‌ای یک دغدغه مطرح می‌شود، توجه به مدیریت ریسک به عنوان ابزار نرخ‌گذاری است. کارشناسان ریسک با تعیین دقیق میزان خطر اقدام به نرخ‌گذاری و صدور بیمه‌نامه می‌کنند و هر چقدر این تعیین دقیق‌تر باشد، سود شرکت بیشتر است و در واقع ارزیابی ریسک صحیح برگ برنده هر شرکت بیمه است.
معاون مالی بیمه البرز هم معتقد است: در شرکت‌های بیمه ما کارشناسان بسیار مجربی وجود دارند که می‌توانند کار ارزیابی ریسک را به خوبی انجام بدهند، اما نظام تعرفه‌ای در طول این سال‌ها باعث شده است تا این استعدادها شکوفا نشوند. بنابراین یکی از مزایای آزدسازی تعرفه‌ها می‌تواند پیشرفت علم بیمه در کشور باشد.
آموزش
اما سال‌ها خو کردن به نظام تعرفه‌ای، شرکت‌های بیمه را از آموزش در این زمینه غافل کرده است و نظام آموزشی بیمه ایران در زمینه مدیریت ریسک بایک خلاء جدی رو به رو است. نیروی انسانی متخصص قادر است کار تعیین نرخ بر اساس برآورد ریسک‌ها را به خوبی انجام بدهد، به خصوص شرکت‌های کوچک‌تر بیمه باید این آمادگی را کسب کنند؛ چون این کار در شرایط آزادسازی به خود شرکت‌های بیمه واگذار می‌شود و یکی از مولفه‌های مهم برای ایجاد فضای رقابتی در صنعت بیمه است.
یونس مظلومی، مدیرعامل شرکت خدمات بیمه‌ای سایان درباره توان فنی موجود درشرکت‌های بیمه برای ارزیابی ریسک دقیق پس از آزادسازی تعرفه‌ها اظهار می‌کند:
همان طور که در زمینه ضریب نفوذ بیمه در جهان عقب هستیم، به همان نسبت در زمینه توان فنی هم عقب هستیم. متاسفانه توان فنی موجود محدود است و توانی هم که وجود داشت، به دلیل سیطره بیمه‌های دولتی در این سال‌ها تحلیل رفته است، البته تعدادی کارشناس و تحلیل‌گر ریسک در رشته‌های مختلف در شرکت‌های مختلف پخش هستند؛ اما واقعا در صورت آزادسازی کامل تعرفه‌ها در این زمینه با کمبود مواجه خواهیم شد. وی می‌افزاید: به نظر می‌رسد شرکت‌های مختلف تا چند سال از طریق آزمون و خطا اقدام به ارزیابی ریسک می‌کنند؛ یعنی با عمل و بازبینی اقدام به تکمیل فایل‌های ارزیابی ریسک خود کنند.
نگرانی بخش خصوصی
بخش خصوصی به دلیل موقعیت ضعیف خود در برابر شرکت‌های دولتی قوی با مشکلات زیادی روبه‌رو است؛ چرا که اصولا در شرکت‌های دولتی، سود و صرفه اقتصادی ملاک اصلی نیست و برای این شرکت‌ها مهم‌ترین مساله حفظ سهم آن شرکت در بازار است، به همین دلیل در حال حاضر این دغدغه در شرکت‌های خصوصی وجود دارد که شرکت‌های دولتی به نحو فزاینده‌ای نرخ‌های خود را پایین بیاورند و شرکت‌های خصوصی را از دور خارج کنند.
درباره رفع این معضل کارشناسان پیشنهاد می‌کنند به طور موقتی باید کف نرخ جدیدی برای تعرفه‌های حق بیمه تعرف شوند، البته تعرفه‌های پیشین هم کف تعرفه‌ها بودند اما آنها متعلق به ۲۰سال پیش بوده و باید مرز دمپینگ جدید تعریف شود.
چنانچه جواد سهامیان‌مقدم، مدیرعامل بیمه ایران تاکید می‌کند: با توجه به اینکه صنعت بیمه ایران سال‌ها از نظام تعرفه‌ای پیروی می‌کرده است، آزادسازی تعرفه‌ها الزاماتی هم دارد که مهم‌ترین آنها این است که شرکت‌های بیمه‌ای اقدام به بالابردن توان محاسبه ارزیابی ریسک کنند، چون ممکن است در یک بازار رقابتی حق بیمه‌ها آن قدر پایین بیاید تا منجر به ورشکستگی شرکت‌ها شود. نبود ارزیابی ریسک مناسب همچنین از طرف دیگر منجر به گرفتن حق بیمه اضافه از مشتری می‌شود که اجحاف در حق مشتری است و در درازمدت باعث می‌شود شرکت بیمه مشتریان خود را از دست بدهد.
مدیرعامل بیمه ایران تاکید می‌کند: همچنین باید یک مرز دمپینگ از سوی بیمه مرکزی یا سندیکای بیمه‌گران تعریف شود، چون ممکن است در یک رقابت غیراصولی و ناسالم حق بیمه‌ها آن قدر پایین بیاید تا منجر به ناتوانی در پرداخت خسارت‌ها شود.
راه‌حل بلندمدت هم این است که خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی بیمه هر چه سریع‌تر انجام شود، چون درآن صورت این شرکت‌ها باید به سهامداران خود پاسخگو باشند و دیگر نمی‌توانند حق بیمه خود را به صورت غیرمنطقی پایین بیاورند.
تنها روزنه امید بخش خصوصی در این قضیه تدریجی بودن آزادسازی‌ها است تا در این مدت بتوانند به تقویت بنیه کارشناسی بپردازند.
نگرانی مردم
اگرچه عنوان می‌شود در یک بازار رقابتی همیشه قیمت‌ها پایین می‌آید، اما این فرمول همیشه جوابگو نیست و این ترس وجود دارد که با آزادسازی‌ها، قیمت صدور بیمه‌نامه افزایش یابد؛ چون این قیمت‌ها بر اساس ساز و کار از پیش تعیین‌شده‌ای شاید حضور دستگاه‌های نظارتی دیگر بتوانند باعث تعریف استانداردهایی شود که جلوی قراردادهای غیرمنصفانه را بگیرد. در نهایت به نظر می‌رسد آزادسازی تعرفه‌ها روندی گریزناپذیر است که باید اتفاق بیفتد، اما نمی‌توان خطرات بالقوه‌ای را که در این مسیر وجود دارد و سعی شده با تدریجی بودن آزادسازی‌ها انجام شود، درنظر نگرفت.
ارسال نظر