نحوه اخذ کارمزد ازتراکنش‌های ناموفق بانک‌ها

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با اعلام نحوه اخذ کارمزد ازتراکنش‌های ناموفق بانک‌ها گفت: اجرای این برنامه تاثیرات مثبتی در عملکرد بانک‌ها داشته است.

محمدحسین مهرانی در گفت‌وگو با «مهر» درباره اخذ کارمزد از تراکنش‌های ناموفق بانکی گفت: در گذشته ازتراکنش‌های ناموفق بانکی کارمزدی اخذ نمی‌شد؛ اما به لحاظ اینکه بحث کیفیت سرویس دهی سیستم بانکی و بحث الکترونیکی آنها مدنظر قرار گرفته است، تصمیم به اخذ کارمزد ازتراکنش‌های ناموفق بانکی گرفته شد.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی افزود: به منظور ارائه سرویس‌های مناسب به مردم و با توجه به اینکه تراکنش‌های ناموفق دستگاه‌های خودپرداز از کلیه سرویس‌ها استفاده می‌کنند، بانکی که چنین تراکنشی داشته باشد، باید کارمزد آن را نیز پرداخت نماید.

وی با بیان اینکه برای تراکنش‌های ناموفق نیز همان کارمزدها را با یک نظم دیگری حاکم کردیم، بیان کرد: اگر ۵‌درصد کل‌ تراکنش‌های خودپردازهای یک بانک ناموفق باشد، بابت هر تراکنش ناموفق ۵۰‌تومان، اگر ۱۰‌درصدتراکنش‌ها ناموفق باشد ۱۰۰‌تومان و اگر ۱۵‌درصدتراکنش‌ها ناموفق باشد تا ۱۵۰‌تومان از بانک‌ها کارمزد اخذ می‌شود.

مهرانی با بیان اینکه اخذ کارمزد ازتراکنش‌های ناموفق بانک‌ها تاثیرات مثبتی در عملکرد آنها داشته است، اظهارداشت: اگر تا زمان قبل از اخذ کارمزد ازتراکنش‌های ناموفق بانک‌ها نسبت به این قضیه بی‌تفاوت بودند، پس از تعیین کارمزدها و هزینه‌های این‌چنینی از بانک‌ها، آنها به این نتیجه رسیدند که باید به این امر توجه بیشتری نشان دهند و سیستم‌های عملیاتی خود را اصلاح نمایند.

وی با بیان اینکه اخذ این کارمزدها به منزله اخذ جریمه از بانک‌ها نیست، گفت: برای مقایسه عملکرد بانک‌ها در بخش تراکنش‌های ناموفق باید به موضوع تعدادتراکنش‌ها نیز توجه شود؛ زیرا بانکی همچون بانک توسعه صادرات که تعداد تراکنش‌های کمی‌ دارد؛ به همان نسبت نیز تعداد تراکنش‌های ناموفق کمتری دارد، ولی بانک ملی تعداد تراکنش‌های بسیار زیادی دارد که به همان نسبت نیز تعداد تراکنش‌های ناموفق بیشتری نیز خواهد داشت.

امکان‌ایجادpos بین بانکی در شرایط فعلی وجود ندارد

گزارش دیگری حاکی است: کارشناسان سیستم بانکی ایجاد یک posمشترک بین بانک‌ها را ضروری می‌دانند‌، مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی عنوان کرد،در حال حاضر شرکتی که بتواند در این حجم و در سراسر کشور در این خصوص سرمایه‌گذاری کرده وچنین شبکه ای را راهبری کند وجود ندارد؛ بنابراین می‌توان گفت ایجاد یک posبین بانکی در شرایط کنونی امکان پذیر نیست.

مهران شریفی‌، مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، در گفت‌وگو با پایگاه خبری بانکداری الکترونیک گفت: «چهار سال پیش بانک مرکزی این هدف را ترسیم کرد که مردم از اسکناس و ایران چک کمتر استفاده کنند وبیشتر از کارت در فضای الکترونیکی بهره گیرند؛ اما با توجه به شرایط آن زمان زیرساخت‌ها فراهم نبود.»

وی افزود: «در آن زمان تعداد دستگاه‌های پایانه فروش بسیارکم بود؛ بنابراین نمی‌توانستیم از مردم انتظار داشته باشیم که به جای خودپرداز از pos برای خرید‌های فروشگاهی استفاده کنند؛ همچنین شرکتی هم نبود که بخواهد در این زمینه سرمایه گذاری کند.»

شریفی افزود: «الان هم می‌توان گفت شرکتی وجود ندارد که بتواند در خصوص posبین بانکی در این حجم وسیع ودر سراسر کشور سرمایه گذاری کند واین پروژه را هدایت نماید؛ بنابراین امکان ایجاد آن در حال حاضر وجود ندارد.»

وی افزود: «بنابراین تنها راه این بود که بانک‌ها در این زمینه وارد عمل شده‌، سرمایه‌گذاری کرده واین شبکه را راه اندازی کنند تا

زیر ساخت‌های پرداخت الکترونیک در کشور ایجاد شود.»

رییس شبکه شتاب خاطر نشان ساخت: «الان در این مقطع بیش از ۷۵۰‌هزار posوجود دارد وزیر ساخت‌ها فراهم شده به طوری‌که می‌توان از مردم انتظار داشت که برای خرید از دستگاه‌های پایانه فروش استفاده کنند‌.»

شریفی معتقد است اگر این تصمیم را در چهار سال پیش نمی‌گرفتیم در حال حاضر در همان وضعیت قبل بودیم.

وی بابیان اینکه قدم‌های خوبی در این زمینه برداشته شده وامکانات مناسبی فراهم شده است، عنوان کرد: «آمار بیانگر آن است که مردم استقبال خوبی داشته اند وتعداد تراکنش‌های روی posها دو سال پیش ۴درصد کل تراکنش‌ها بود؛ در حالی که الان به ۱۹درصد رسیده ودر حال رشد است پس می‌توان گفت سیاست در پیش گرفته درست بوده است.»

شریفی افزود: «در حال حاضر دستگاه پایانه فروش یک بانک درسایربانک‌ها نیز قابل استفاده است؛ برای همین لزومی‌برای ایجاد یک posمشترک احساس نمی‌شود.»

به گفته وی در حال حاضر روی این مساله تلاش می‌شود که در یک محل تعدد posوجود نداشته باشد و دیگر اینکه خدمات مختلفی را روی pos‌ها تعریف کنیم؛ مثل پرداخت قبوض و... بستر حقوقی فعلی، تحقق posمشترک را امکان‌پذیر می‌کند.

یک منبع آگاه در سیستم بانکی و از مسوولان کارگروه‌های بانکداری الکترونیک در گفت‌وگو با بانکداری الکترونیک عنوان کرد: «با سازوکاری که الان با راه‌اندازی ach (اتاق پایاپای الکترونیک) فراهم شده ایجاد یک pos مشترک‌، بین بانک‌ها دور از دسترس نیست.» این کارشناس افزود: «با توجه به اینکه فروشندگان باید برای داشتن هر posدر همان بانک نیز حساب داشته باشند؛ بنابراین به نظر می‌رسد بانک‌ها تمایل دارند فروشگاه‌های بیشتری را جذب خود کنند.» به اعتقاد وی، بستر حقوقی فعلی تحقق این امر را تا حدودی امکان پذیر می‌کند.

Posمشترک بین بانک‌ها فضای رقابتی‌ایجاد می‌کند

علی قنبری، عضو هیات مدیره بانک ملی، نیزدر این خصوص خاطر نشان ساخت: «فراهم کردن الزامات کار اهمیت به سزایی دارد، به این معنی که وقتی سرویسی ارائه می‌شود؛ باید در طرف مقابل اعتماد ایجاد شود، در حالی‌که در ایران اشکالی که موجود است این است که برخی سرویس‌ها باید با یک مطالعه بهتر وروش مناسب تری انجام می‌شد.»

عضو هیات مدیره بانک ملی با اشاره به اینکه در هیچ جای دنیا مرسوم نیست هر بانکی برای خودش pos مخصوص داشته باشد یا هر بانکی برای خودش کارت مخصوص داشته باشد؛ زیرا رقابت درستی انجام نمی‌شود، گفت: «در کشورهای دیگر معمولا دوتا سه اپراتور وجود دارد که همه بانک‌ها تحت آنها سرویس می‌دهند؛ در حالی که در کشور ما به تعداد بانک‌ها کارت وسیستم POS وجود دارد.»

بنابراین گزارش در حالی که بانک مرکزی شرایط کنونی را برای سرمایه‌گذاری در این خصوص و راهبری چنین شبکه‌ای فراهم نمی‌بیند‌، بسیاری از شرکت‌هایی که در خصوص تولید ابزار نوین بانکی فعالیت می‌کنند، معتقدند کارشناسان آنها قابلیت ایجاد چنین شبکه‌ای را دارند.