سازمان توسعه تجارت از برنامه حذف کامل دلار از ترکیب ذخایر ارزی ایران خبر داد. به گزارش روابط‌عمومی‌این سازمان، ایران اخیرا از ژاپن درخواست کرده است در قبال محموله‌های صادراتی نفت، ‌به جای دلار به این کشور، ین تحویل دهد. علاوه بر این، ایران درصدد است که یک بورس آزاد کالا ایجاد کند که بورس نفت ایران نامگذاری شده است.

ایجاد این بورس به ایران این امکان را می‌دهد که نفت و گاز را با ارزهای غیردلاری به ویژه یورو معامله کند. اگرچه تاکنون سه بار زمان گشایش بورس نفت ایران به تعویق افتاده، اما روشن است که انگیزه ایران از تاسیس آن‌، پیداکردن جانشینی به جای دلار برای مبادله نفت و گاز بوده است.

البته ایران تنها کشوری نیست که مایل است نفت و سایر کالاهای صادراتی خود را با ارزهایی غیر از دلار معامله کند. در اکتبر ۲۰۰۶ ولادیمیر پوتین تمایل خود را به تاسیس بورسی در روسیه اعلام کرد که مجاز خواهد بود نفت، گاز و سایر کالاهای این کشور را با دریافت روبل معامله کند. طی سال‌های گذشته روس‌ها بارها نگرانی خود را از در اختیار گذاشتن ذخایر عظیم دلار ابراز کرده‌اند؛ به همین دلیل روسیه از سال ۲۰۰۵ میلادی رابطه پول ملی خود با دلار را قطع کرده و چنین رابطه‌ای را با یورو برقرار کرده است.محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی ایران نیز چندی پیش از سود سرشار ایران به دلیل تغییر سبد ارزی خبر داد و گفت: بانک مرکزی تغییرات بازار ارز را کنترل می‌کند.بر همین اساس، برنامه حذف کامل دلار از ترکیب ذخایر ارزی ایران حلقه تکمیلی برای کنارگذاشتن این ارز خواهد بود.

کاهش مستمر ارزش دلار در سال‌های گذشته، افزایش بدهی‌های ایالات متحده و بی اعتمادی به اقتصاد آمریکا موجب شد که در سال ۲۰۰۷ تعدادی از کشورهای در حال توسعه برای حفظ ارزش دارایی‌های خود لزوم کنار گذاشتن دلار از ترکیب ذخایر ارزی را مطرح کرده و در مواردی آن را به مورد اجرا گذارند.

هم‌اکنون میزان کل ذخایر ارزی دنیا افزون بر ۶‌هزار میلیارد دلار است که ۷/۶۵درصد آن به دلار و ۲/۲۵درصد آن به یورو نگهداری می‌شود؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کشورهای دنیا با پذیرش دلار به عنوان پشتوانه ارزی در مجموع ۴‌هزار میلیارد دلار اعتبار رایگان و بدون قید و شرط در اختیار آمریکا قرار داده‌اند. بنا به گزارش روزنامه دیلی‌تلگراف، عربستان سعودی برای نخستین بار از کاهش نرخ بهره، همزمان با اتخاذ این تصمیم توسط فدرال‌رزرو بانک خودداری کرده است. این موضوع نشانه آن است که عربستان به زودی رابطه پول خود با دلار را قطع خواهد کرد .کارشناسان معتقدند تصمیم عربستان موقعیت دلار را به خطر می‌اندازد، چرا که دارایی‌های ارزی که عربستان می‌تواند به تجدید مدیریت آن اقدام کند به ۸۰۰‌میلیارد دلار بالغ می‌شود.

چین نیز پس از آنکه در سال ۲۰۰۵ رابطه پول خود را با دلار آمریکا کمرنگ کرد، تهدید کرده است که اگر برای تقویت یوآن تحت فشار قرار گیرد یا مورد تحریم تجاری واقع شود، نقدینگی عظیم دلاری خود را به بازارهای جهانی سرازیر خواهد کرد.