نشریه مید در گزارشی از گسترش روزافزون انتشار اوراق قرضه توسط شرکت‌های بین‌المللی در خاورمیانه از کساد شدن بازار وام‌دهی بانک‌ها در منطقه به‌رغم پایین بودن نرخ سود بانکی خبر داد.

به گزارش فارس به نقل از نشریه مید، بانک توسعه اسلامی عربستان با هدف کسب حداکثر ۵/۱میلیارد دلار، اقدام به انتشار اوراق قرضه می‌نماید که جدید‌ترین نشانه از آن است که شرکت‌های خاورمیانه‌ای برای افزایش سرمایه اولیه به جای بانک‌ها به بازارهای داخلی روی آورده‌اند.

کمپانی‌های خاورمیانه و شمال آفریقا (Mena)، اوراق‌قرضه‌ای به ارزش ۹/۱۸میلیارد دلار در ۸ ماه اول سال ۲۰۰۹ در مقایسه با ۵/۱۲میلیارد دلار در همان دوره زمانی در سال ۲۰۰۸، منتشر نمودند.بر عکس، ارزش وام‌ها در این دوره زمانی به شدت افت کرده است. در ۸ ماه اول سال ۲۰۰۹ در مقایسه با ۹/۶۹میلیارد دلار در ۸ ماه اول سال ۲۰۰۸، بانک‌ها فقط ۸/۲۲میلیارد دلار وام پرداخت کردند.

به‌رغم اینکه بانک‌های مرکزی سراسر جهان نرخ سود خود را برای تشویق وام‌دهی پایین آورده‌اند، بسیاری از بانک‌ها رغبت چندانی به اعطای وام نشان نمی‌دهند.

نیش پوپات، رییس بخش درآمدهای ثابت و مدیر بودجه موسسه سرمایه‌گذاری ING واقع در دبی اظهار می‌کند: در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸، بانک‌ها مقدار زیادی وام پرداخت می‌کردند، زیرا در تلاش برای به‌دست آوردن سهم بیشتری از بازار بودند. هم اکنون بانک‌ها هر چه بیشتر درباره موارد وام دهی، گزینشی عمل می‌کنند و بیشتر راجع به هزینه سرمایه کلان هر وامی که اعطا می‌کنند، تفکر و تفحص می‌نمایند.

عدم تمایل بانک‌ها به وام دهی، وام‌گیرندگان را مجبور به جست‌وجوی پول از منابع مختلف نموده است که به افزایش شدید انتشار اوراق قرضه منجر شده است.

دولت‌های ابوظبی و قطر، بازار اوراق قرضه را زمانی به راه انداختند که هر دو دولت در اواخر مارس ۳میلیارد دلار به صورت اوراق قرضه منتشر نمودند. کمپانی‌های دارای پشتوانه دولتی، از این اوراق قرضه استقبال کردند. در همین ماه، کمپانی توسعه سرمایه‌گذاری و توریسم ابوظبی و کمپانی توسعه مبدلا، به ترتیب ۱میلیارد و ۸/۱میلیارد دلار روانه بازار ساختند.

عادل افیونی، رییس گروه مشاوران در موسسه کردیت سوئیس (Credit Suisse) می‌گوید، بانک‌ها با نیاز به تقویت نقدینگی و سرمایه کلان خود، محصور و محدود شده‌اند.

طبق اظهارات پوپات، سرمایه‌گذاران به‌دلیل اشتیاق خود به سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه با ارزش تقریبی ۲۰میلیارد دلار در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از ابتدای سال جاری تاکنون، ۴۰میلیارد دلار سفارش داده‌اند.

بازارهای وام از این مقایسه، صدمه زیادی دیده‌اند. کمپانی مخابراتی زین (Zain) کویت برای به دست آوردن ۵/۲میلیارددلار در ماه جولای برنامه‌ریزی کرد، ولی تکمیل این معامله، چالشی محسوب می‌شد و بعضی بانک‌ها که اصولا برای وام‌دهی برنامه‌ریزی کرده بودند، به‌رغم حاشیه سود بالای ارائه شده، از صحنه خارج شدند.

در ماه آوریل اداره آب و برق دبی برای تضمین یک وام ۲/۲میلیارد دلاری برنامه ریزی کرده بود، ولی شهرداری دبی نتوانست یک میلیارد دلار از بازارهای وام به‌دست آورد و به جای آن مجبور شد ۳۵۰میلیون دلار سهام از دولت دبی خریداری نماید.

در حالی که بانک‌ها برای آغاز وام دهی در ابتدای سال جاری چندان تمایلی نشان ندادند، طبق گفته افیونی، فعالیت آنها افزایش یافته است. وی اظهار می‌کند: این وضعیت (در بازار وام) در حال بهبود است. بانک‌ها دارای نقدینگی بیشتری هستند و قیمت نفت بسیار بالاتر از نیمه اول سال است. هرچند تا مشخص شدن تصویر روشنی از بهبود اقتصادی، بانک‌ها در وام‌دهی گزینشی عمل خواهند کرد و شرکت‌های بزرگ با موجودی تضمین شده یا حمایت دولتی قوی را ترجیح خواهند داد.

حسین حسین کارشناس ارشد بانک اسکاتلند می‌گوید: اطمینان تا حدودی به بازار وام باز می‌گردد و به‌نظر می‌رسد قیمت‌ها در حال تثبیت شدن باشند.

وقتی اطمینان به بانک‌ها بهبود یابد، انتظار می‌رود وام جای اوراق قرضه را بگیرد، زیرا بهترین و مورد توجه‌ترین راه افزایش سرمایه می‌باشد.

برای اینکه بازار اوراق قرضه، بزرگترین منبع تامین بودجه شرکت‌ها باقی بماند، دو مورد باید اتفاق بیفتد. اول، کمپانی‌ها باید به اهمیت داشتن چندین منبع برای تامین بودجه، واقف باشند و دوم، یک مبنای سرمایه‌گذاری منطقه‌ای باید ایجاد شده و توسعه یابد.