در گفت‌وگو با کارشناس صنعت بیمه جایگاه لیدرها بررسی شد
«لیدرها» بیمه‌گرند
لیلا اکبرپور - در حالی که بیمه مرکزی ایران در صدد آزادسازی تعرفه استقرار نظام کنترل مالی است، بحث ارائه نرخ و شرایط فنی بیمه نامه‌ها بیش از هر زمان دیگری باید مدنظر قرار گیرد.
بدون تردید فعالیت در بازار آزاد و ارائه نرخ و شرایط رقابتی نیازمند مدیریت درست ریسک‌ها و حفظ حداقل‌هایی در نرخ‌های پیشنهادی است.
در دنیا ارائه نرخ فنی متناسب با ریسک‌ها و شرایط متناسب مندرج در بیمه‌نامه‌ها توسط لیدرها صورت می‌گیرد که سایر بیمه‌گران از این پیشنهاد استقبال کرده و از آن تبعیت می‌کنند.
در کشور ما که سالیان سال صنعت بیمه براساس نظام تعرفه فعالیت کرده است، لیدری با این عنوان و جایگاه وجود ندارد و در دوران عبور از نظام تعرفه به نظام آزاد از نبود لیدر می‌توان به عنوان یک حلقه مفقوده یاد کرد.
در این گفت‌وگو که با نصرت‌ا... نور بخش، کارشناس صنعت بیمه، مدیر عامل شرکت خدمات بیمه جنوب شرق و عضو انستیتو بیمه‌گران لندن انجام شده است به بررسی جایگاه لیدرها در بازار جهانی بیمه پرداخته شده است. این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
آقای نوربخش لطفا ابتدا وظایف لیدرها در نحوه توزیع ریسک‌ها را توضیح بدهید؟
برای پاسخ به این سوال نیاز است قدری با بازارهای بین‌المللی بیمه و مکانیزم کار و همچنین لیدر آشنا شویم. برای این کار نیز بهتر است به جای بررسی بازارهای مختلف، بازار لندن را که بزرگ‌ترین بازار بین‌المللی جهان محسوب می‌شود را انتخاب کنیم. مجموعه بازار لندن ازبیمه‌گران بازار لویدز، بیمه‌گران عضو انستیتو لندن و بیمه‌گران خارج از این گروه تشکیل می‌شود که حجم سنگینی از بازار جهانی را به خود اختصاص داده است، در این بازار تعدادی بیمه‌گر براساس مکانیزم بازار به مرحله‌ای می‌رسند که به عنوان لیدر شناخته شده که در نرخ و شرایط تعیین کننده متعارف دیگران از آنها تبعیت می‌کند؛ زیرا از لحاظ تجربه، دانش و تخصص مورد پذیرش سایر بیمه‌گران هستند به طوری که تصمیم لیدرها را حرفه‌ای، منطقی و اقتصادی می‌دانند. بنابراین مفهوم لیدر در بین بیمه‌گران مشابه لیدر در سایر تعاریف که تنها یک سازمان یا یک فرد نقش رهبری دارد نیست، بلکه می‌توان آنان را لیدر حرفه‌ای خطاب کرد. توجه داشته باشید در تقسیم‌بندی بازار به ریسک‌های هوایی، دریایی و سایر رشته‌ها در هر یک از این بازارها تعداد محدودی لیدر شناخته شده وجود دارد که قابلیت نرخ‌گذاری و تعیین شرایط آنها مورد تایید بازار است.
از جایگاه لیدرها گفتید، لطفا وظایف آنان را نیز تشریح کنید؟
لیدر موظف است با بررسی ریسک و مواردی که برای بیمه ارائه می‌شود آن را طبق اطلاعات دریافتی و مشخصاتی که دریافت می‌کنند ارزیابی کرده و برای آن ریسک با در نظر گرفتن بیمه‌گذار، کشور دیگری که به عنوان اتکایی به بازار لندن ارائه کرده ضریب ریسک کشور واگذارنده اتکایی و در نظر داشتن بازار رقابت، بهترین نرخ و شرایط را تعیین کند و همچنین سهم خود را از ریسک بپذیرد و به این ترتیب راه را برای سایر بیمه‌گران برای تبعیت از این نرخ و شرایط باز کند.
آیا این مکانیزم را می‌توان در سایر کشورها اجرایی کرد؟
پاسخ مثبتی نمی‌توان ارائه کرد؛ زیرا فونداسیون و زیربنای لازم برای این کار در بسیاری از کشورها فراهم نشده است. شاید خواسته یا ناخواسته آنها که سال‌ها با تکیه بر مسندهای قدرت صنعت بیمه این‌گونه کشورها زده بودند بنا بر دلایلی به این مهم توجه نکرده و اجازه ندادند در این زمینه رشدی فراهم شود یا لیدرهایی پرورش یابند.
در ایران کارگزاران هستند که بهترین نرخ و شرایط ارائه شده از سوی بیمه‌گران را به بیمه‌گذار پیشنهاد می‌کنند و از آنان به عنوان راهنمایان صنعت بیمه یاد می‌شود، لطفا تفاوت این دو را تشریح کنید؟
دلالان رسمی یا بروکرها در بازار جهانی وظیفه واسطه‌گری بین بیمه‌گذاران اعم از مستقیم و بیمه‌گران و واگذارنده اتکایی به طور غیرمستقیم بر عهده دارند و برای این کار باید از استاندارد کیفی، تخصصی و حرفه‌ای برخوردار باشند و مشروط بر اینکه مدارک تخصصی از انستیتو عالی بیمه لندن، انستیتو بانکداری و بیمه اسلامی و تجارب و سلایق حرفه‌ای داشته و مسوولیت‌های حرفه‌ای قانونی خود را بپذیرند، می‌توانند پس از طی کردن پروسه تایید پروانه بروکری دریافت دارند و نقش واسطه‌گری خود را انجام دهند. نظارت و کنترل بازار از سخت‌گیری‌های قانونی، غیراحساسی و رابطه‌ای نظیر FSA به طریقی رفتار می‌کند که جرات هرگونه تخلف را از بروکر می‌گیرد.
کارگزاران در آیین‌نامه دلالان رسمی بیمه نقش دلالت دارند و اگر مفهوم دلالت را راهنما بدانید می‌تواند تعریف درستی باشد، اما این ترجمه تحت‌اللفظی با واقعیت وظایف و تکالیف و قانونی و آیین‌نامه‌ای دلالان تطابق ندارد. چنانچه دلالان رسمی سطح علمی، دانش و تجربه خود را همراه با صداقت و اخلاق حرفه‌ای به مرحله‌ای ارتقا دهند که راهنما باشند می‌تواند به عنوان تغییر در صنعت بیمه به آن نگریست.
البته توجه داشته باشید در چنین شرایطی باید بیمه‌گران بازار و نمایندگی‌های حقوقی و حقیقی آنها بتوانند وظیفه واقعی بیمه‌گری را بر عهده گرفته و قلم بیمه‌گری شرکت‌های بیمه به آنان محول شود.
آینده این تغییر را چگونه می‌بینید؟
این تغییر باید در راستای گسترش بازار باشد و تمام عوامل به‌جای رقابت‌های ناسالم و جابه‌جا کردن پرتفوها از شرکت‌های بیمه به یکدیگر به همکاری سالم و سالم‌سازی بازار بپردازند.
این سوال شما موجب شد تا یک بار دیگر تاکید کنم لیدرها بیمه‌گرند و بروکرها، دلالان و واسطه‌های بازار و از لحاظ نوع کار، نحوه عملکرد و جایگاه در صنعت بیمه کاملا با هم متفاوت هستند.
ایران یکی از بازارهای بیمه‌گران خارجی برای قبول اتکایی است؛ در‌حال‌حاضر این ارتباط بیمه‌گران داخلی با لیدرهای بین‌المللی به چه صورت انجام می‌گیرد؟
حجم واگذاری اتکایی در ایران همیشه بالا بوده و ظرفیت‌سازی برای پذیرش حجم بیشتر از ریسک در بازار داخلی به طور جدی مورد توجه قرار نگرفته است. کشور ما به عنوان واردکننده شناخته می‌شود و در بخش واگذاری اتکایی صنعت بیمه از آغاز تاکنون همواره واردکننده بوده است. در بخش صادرات بیمه و پذیرش قبولی اتکایی از خارج از کشور سهم ناچیزی داشته‌ایم. بحران اقتصادی و تحریم‌ها در شرایط کنونی محدودیت‌های بیشتری برای بیمه‌گران داخلی ایجاد کرده است. بیمه‌گران بین‌المللی از طریق بروکرهای مورد تایید و به دور از تحریم امور اتکایی خود را به بازارهای جهانی واگذار می‌کنند. در این شرایط طبیعی است از لیدرهایی در بازار جهانی بهره گرفته می‌شود که بروکر معرفی‌شده و می‌تواند برای بازار ایران نرخ و شرایط بهتری ارائه دهد. بسیاری از لیدرها به خاطر داشتن سهامداران آمریکایی و اسرائیلی از لیست ایران حذف شده‌اند و دایره بیمه‌گران و لیدرها برای بازار ایران محدود شده است و باید بسیار مدبرانه و حرفه‌ای با هدایت و راهبرد بیمه مرکزی برای امور اتکایی اقدام شود.
آیا رتبه‌بندی اعتبار که صنعت بیمه ایران فاقد آن است در این ارتباط تاثیرگذار است؟
طبیعی است هر بیمه‌گری در دنیا که بخواهد برای تامین پوشش اتکایی وارد بازار بین‌المللی شود، تمایل دارد که با معتبرترین شرکت‌ها و بیمه‌گران کار کند؛ بنابراین همان طور که اعتبارسنجی برای خود ما اهمیت دارد سایر بیمه‌گران بازار جهانی نیز برای قبول ریسک‌های ایران به این اعتبارسنجی و رتبه‌بندی در استانداردهای جهانی توجه ویژه خواهند داشت.
چنانچه قصد حضور فعال در بازارهای بیمه جهانی داریم را باید بکوشیم به این رتبه‌بندی‌ها دست یابیم.
بازار بیمه کشورمان در زمان آزادسازی تعرفه قرار دارد؛ در صورت عدم دخالت بیمه مرکزی ایران به نظر شما چه نهادی مسوول ارائه نرخ و شرایط بیمه‌نامه‌ها است؟
به نظر می‌رسد بیمه مرکزی باید به جایگاه والای خود ارتقا پیدا کند و به عنوان دستگاه نظارت دولت و سیاست‌گذار اصلی صنعت بیمه نقش خود را ایفا کند.
در واقع تا آنجا که می‌تواند مسائل کوچک را به سندیکای بیمه‌گران و شرکت‌های بیمه واگذار نماید و در اجرای وظایف قانونی خود آنقدر محکم و جدی عمل کند که از مظان اتهام به جانبداری از یک یا چند شرکت بیمه خود را کاملا دور نماید.
حذف تعرفه‌ها و رفتن به سوی آزادسازی نیاز به تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های مدیریتی در سطح مدیران و شورای عالی سندیکای بیمه‌گران دارد تا عملا به دلیل حفظ منافع سهامداران و احتراز از مورد انتقاد قرار گرفتن در جلسات مجامع عمومی و شفاف‌سازی صورت‌های مالی خود بهترین مسوول کنترل و نظارت بر عملیات بیمه‌گری که بخشی از آن نرخ و تعرفه است، باشند.
همیشه از حق بیمه و نرخ‌شکنی بحث می‌شود؛ اما بیمه مرکزی، سندیکای بیمه‌گران ایران و سازمان حسابرسی چگونه حق مردم را رسیدگی و پرداخت خسارت را کنترل کرده‌اند و به چه طریقی از دخالت‌های ارگان‌های خارج از صنعت بیمه برای حفظ قدرت اقتصادی شرکت بیمه جلوگیری کرده‌اند. تقلیل بنیه اقتصادی ناشی از آزادسازی تعرفه شرکت‌ها موجب نگرانی است و بخشی از این مشکل می‌تواند با استفاده از ابزارهای موجود یا ابزارهایی که باید ایجاد کرد، حل شود و آنچنان جدی و سخت‌گیرانه در جهت حفظ منافع عموم مردم، بیمه‌گذاران و سهامداران شرکت‌های بیمه گام برداشته شود که اعضای هیات‌مدیره مورد تایید بیمه مرکزی این‌گونه مسائل را کاملا جدی گرفته و بدانند که در هیچ شرایطی گذشتی در کار نخواهد بود.
اصولا در بازار رقابتی آزاد ریسک‌ها چگونه مدیریت می‌شوند و حفظ حداقل نرخ‌های ارائه شده با چه مرجعی است؟
شرکت‌های بیمه، بیمه مرکزی و بیمه‌گذاران باید اعتبارسنجی، مهندسی بیمه و مدیریت خطر را مبنای رقابت منطقی و حرفه‌ای بازار قرار دهند و سطح صنعت بیمه را به جایگاه رفیع آن ارتقا دهند.
در زمانی که بعضی بیمه‌گذاران به جای بیمه‌گران تصمیم‌گیرنده شده‌اند باید در جایگاه واقعی خود متقاضی بیمه از بیمه‌گر قرار گیرند و با شرایط فنی و اصول خود را تطبیق دهند.
آیا بازار بیمه ایران به لیدر نیاز دارد؟
برای داشتن لیدر باید ابتدا به اصل بیمه مشترک اعتقاد داشت و با نگاه اینکه هر شرکتی تمایل به حفظ بیمه‌های خود دارد نمی‌توان به مشترک نگریست. هر بازار بیمه‌ای در جهان نیاز به داشتن لیدر در رشته‌های مختلف بیمه دارد؛ ولی در جمع بازار ایران تعداد شرکت‌های بیمه محدود است و هیچ‌یک تمایل ندارند بیمه‌نامه‌های خود را با دیگری شریک شوند؛ مگر در چارچوب کنسرسیوم‌ها که مدتی است، انجام می‌پذیرد.
طرح تشکیل میز بیمه در سندیکای بیمه‌گران مطرح شده؛ ولی این روش نمی‌تواند با آنچه در بازار جهانی انجام می‌پذیرد، مطابقت داشته باشد؛ چون مکانیزم‌ها متفاوت و تعداد بیمه‌گران محدود و بازار بیمه بین آنان تقسیم شده است و هرکدام به دلایل مختلف و روش‌های اختصاصی خود قصد رقابت و انتقال پرتفوی از شرکتی به شرکت دیگر را دارند که این جابه‌جایی بیمه‌گزاران به وضوح دیده می‌شود.
نیاز به لیدر به آن بستگی دارد که بیمه‌گران در سندیکا بپذیرند کدام یک و در چه رشته‌ای می‌تواند لیدر باشد و این صلاحیت مورد تایید و پذیرش همه اعضا قرار گیرد.
در خاتمه تاکید دارم، قبل از هر پیشنهادی این موضوع به کار کارشناس در جمع سه گروه بیمه‌گران، نمایندگان و کارگزاران که طبق قانون بیمه مرکزی عرضه‌کنندگان قانونی و رسمی بیمه در بازار ایران شناخته می‌شوند، نیاز دارد تا ضمن حفظ منافع جمعی و گروه هر سه بخش تمامی آنها در جهت حمایت از منافع مردم گام بردارند.
ارسال نظر