لیلا اکبرپور
بانک مرکزی پس از ماه‌ها انتظار فعالان اقتصادی بالاخره بسته سیاستی - نظارتی شبکه بانکی در سال ۸۷ را ابلاغ کرد.

از جمله مهم‌ترین نکات این بسته سیاستی شناور شدن سود سپرده، تسهیلات و اوراق مشارکت است، به صورتی که سود تسهیلات مشارکت مدنی و سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری شناور است و سال به سال به میزان سود واقعی پرداخت می‌شود.
در عین حال سود اوراق مشارکت به میزان سود حاصل از طرح‌های موضوع سرمایه‌گذاری بوده و فروش قبل از سررسید صرفا در بورس قابل انجام است.
شرکت‌های بیمه یکی از بنگاه‌های اقتصادی هستند که این بسته سیاستی - نظارتی جدید می‌تواند بر سرمایه‌گذاری‌های آنان تاثیرگذار باشد. طبق آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های و بیمه مصوب شورای‌عالی بیمه، شرکت‌های بیمه باید حداقل 30 درصد از ذخایر خود را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کرده و یا اوراق مشارکت خریداری کنند.
این در حالی است که حجم عمده‌ای از این ذخایر از محل فروش بیمه‌نامه‌های عمر و سرمایه‌گذاری تامین می‌شود. رشته عمر و سرمایه‌گذاری جزو آن دسته از رشته‌هاست که تا ۳ سال گذشته توسط شرکت‌های دولتی عرضه می‌شد و بیمه آسیا و ایران سهم عمده‌ای از آن را در انحصار خود داشتند و امروز مورد توجه بخش‌خصوصی قرار گرفته و طرح‌های جدیدتری به بازار عرضه شده است. بر اساس مصوبه شورای‌عالی بیمه، نرخ فنی بیمه‌نامه‌های عمر و پس‌انداز برای بیمه‌نامه‌های ۱۰ ساله ۱۵ درصد تعیین شده است.
دقت بانک‌ها در امر سرمایه‌گذاری
یک کارشناس ارشد صنعت بیمه در خصوص تاثیر نرخ سود شناور بر سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه گفت: بانک‌ها به عنوان واسطه وجوه منابع جمع‌آوری شده را در قالب اعطای تسهیلات در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند و اجازه دارند تا ۳ درصد حاشیه سود را محاسبه کنند.او با بیان اینکه سود واقعی به دست آمده به سپرده‌گذاران اعطا خواهد شد، افزود: چنانچه سیستم درست کار کند و بانک‌ها از محل سرمایه‌گذاری‌ها سودآور باشند، می‌توان به آینده و سودآوری منابع سپرده‌گذاران امیدوار بود، در غیر این صورت اصلا نمی‌توان سودآوری را پیش‌بینی کرد.
این کارشناس با اشاره به محدودیت‌های موجود در آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه یادآور شد: شورای‌عالی بیمه باید با اصلاح آیین‌نامه سرمایه‌گذاری امکان سرمایه‌گذاری‌های مستقیم را به شرکت‌های بیمه بدهد و آنها مجوز انتخاب مسیرهای متنوع در امر سرمایه‌گذاری را داشته باشند.
به گفته او آیین‌نامه موجود موجب شده بیمه‌ها ذخایر خود را به جای سرمایه‌گذاری در طرح‌های مختلف در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند.او در خصوص توسعه بیمه‌های عمر و پس‌انداز و تاثیر نرخ سود شناور بر آن گفت: مشکل اصلی عدم توسعه یافتگی بیمه‌های عمر بحث واگذاری ۵۰ درصد اتکایی اجباری به بیمه مرکزی است، در حالی که خود شرکت از سرنوشت سرمایه‌گذاری این ۵۰ درصد بی‌اطلاع است.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: در واقع شرکت‌های بیمه در موقع فروش بیمه‌نامه‌های عمر از جانب خود و بیمه مرکزی به مردم وعده سود و مشارکت در منافع می‌دهند در حالی که نیمی از حق بیمه را به صورت اتکایی اجباری به بیمه مرکزی واگذار و حق انتخاب مسیری متناسب با شرایط بازار برای سرمایه‌گذاری 50 درصد باقیمانده ندارند.
افزایش سود مشارکت در منافع
حسین کریم‌خان زند مدیرعامل بیمه پارسیان نیز در این خصوص گفت: محاسبه نرخ شناور در بازار پولی و مالی رابطه مستقیم با درآمد شرکت‌های بیمه دارد.او افزود: تغییرات نرخ بهره در بخش مشارکت در منافع بیمه‌های عمر و سرمایه‌گذاری تاثیرگذار است و بیمه‌گر می‌تواند سود بیشتری را به بیمه‌گذار عرضه کند.
به گفته او نرخ فنی بیمه‌های عمر به خاطر ماهیت بلندمدت بودن آن افزایش نمی‌یابد، اما محاسبه نرخ شناور و متناسب با نرخ تورم ارزش سود مشارکت در منافع را افزایش خواهد داد.
کسادی بازار سرمایه
این در حالی است که یکی از مدیران سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه در خصوص شناور شدن سود اوراق مشارکت گفت: چنانچه نرخ سود اوراق مشارکت شناور شود، شرکت‌های بیمه به سوی سپرده‌های بلندمدت بانکی روی می‌آورند تا دچار مشکل نشوند.
او همچنین یادآور شد: بازار سهام نیز دچار تنزل می‌شود و نرخ بازدهی بورس به خاطر رشد قیمت تمام شده محصولات به شدت کاهش می‌یابد.
به گفته او اکثر شرکت‌های بورس تسهیلات‌بگیر بوده و مشکل نقدینگی دارند و فروش سهام حق تقدم اکثر آنها دلیلی بر این ادعا است.وی پیشنهاد کرد: دولت برای اجرای درست کارها بالاخره باید یارانه پرداخت کند.
تنوع در سرمایه‌گذاری
عبدالمحمود ضرابی، مدیرعامل بیمه کارآفرین در این خصوص گفت: نرخ سود شناور و متناسب با نرخ تورم موجب رشد سرمایه‌گذاری‌ها خواهد شد.
او افزود: تنوع سرمایه‌گذاری نیز موجب رونق بخش‌های مختلف اقتصادی شده و مسیر سرمایه‌گذاری را از سوق دادن به بازار مسکن تغییر می‌دهد.
ضرابی خاطرنشان کرد: چنانچه سرمایه‌گذاری‌ها درست انجام شود و بانک‌ها بتوانند سودآور باشند و منابع پروژه‌ها را به درستی تامین کنند، این تصمیم در نهایت موجب رونق اقتصادی و روزگار خوب سرمایه‌گذاری در کشور می‌شود.
به گفته او رشد سودآوری سرمایه‌گذاری‌ها زمینه‌ساز توسعه بیمه‌‌های عمر و پس‌انداز خواهد بود.
هنر بیمه‌گران
علی ضیایی، مدیرعامل بیمه سامان نیز گفت: بیمه‌گران از نرخ سود شناور و متناسب با نرخ تورم در کشور استقبال می‌کنند.
او افزود: شرکت‌های بیمه با اخذ سود سپرده و اوراق مشارکت در سطح تورم می‌توانند حداقل سود ۲ درصد مازاد آن را نیز گارانتی کنند.
ضیایی خاطرنشان کرد: پس از محاسبه سود شناور، این دیگر هنر شرکت‌های بیمه خواهد بود که در کجا سرمایه‌گذاری و به چه شکل بیمه‌های عمر را توسعه دهند.به گفته او در ترکیه با وجود تورم 70 درصدی بیمه عمر فروخته می‌شد و این کار محالی نیست.


ضیایی


کریم‌خان زند


ضرابی