علی جهانی *

بانک‌های مرکزی در دنیا عموما رفتاری متفاوت از دیگر سازمان‌های مالی و بانک‌های تجاری دارند و در ارتباطات خود محتاطانه‌تر از آنها عمل می‌کنند. این رفتار برخاسته از یک اندیشه مهم مبتنی بر ضرورت حفظ اعتبار و جایگاه بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار پولی و حافظ ارزش پول ملی می‌باشد، حساسیت‌های بانک مرکزی با این توجیه منطقی اعمال می‌شود که در واقع اقتدار و اعتبار آن تقویت‌کننده آشکار نظام بانکی و نفوذ قدرتمندانه سیاست‌های پولی هر کشور تلقی می‌شود. بانک‌ها، بازرگانان، سرمایه‌گذاران و حتی مصرف‌کنندگان هر جامعه، اطمینان و نااطمینانی‌های خود را از بازتاب رفتار مدیران ارشد و سیاست‌های بانک‌های مرکزی دریافت می‌کنند.

اگرچه در دهه‌های گذشته، اعتقاد بر بسته نگاه داشتن درهای ارتباطی و اطلاعاتی بانک‌های مرکزی وجود داشت، اما اکنون به دلیل سرعت در رد و بدل شدن اطلاعات میان سازمان‌ها و نهادها و نیز ضرورت‌های موجود در کهکشان اقتصادی، پولی و بانکی جهان، شیوه رفتاری بانک‌های مرکزی نیز دستخوش تغییر گردیده است. در سال‌های اخیر، دیگر به حفظ و حبس اطلاعات به عنوان یک راز موفقیت‌آمیز نگاه نمی‌شود و باورها به سمت سرعت و شفافیت در بازتاب اطلاعات از یکسو و دریافت و جمع‌بندی داده‌ها از سوی دیگر و نتیجه‌گیری سریع متحول شده است. به تعبیر آقای «ژان کلودتریشه»، رییس کل بانک مرکزی اروپا؛ دیگر اعتقاد به محرمانه بودن سیاست‌ها و عملکردها جزو عوامل کلیدی موفقیت سیاست‌های پولی به شمار نمی‌رود و شیوه حبس اطلاعات به عنوان اسرار و ایجاد شوک آنی و به یک‌باره موجب کارآیی بیشتر سیاست‌های پولی نیست. همه به خوبی اذعان دارند که تعیین نرخ‌های واقعی سود تسهیلات بانکی از پی کسب و دریافت دقیق اطلاعات از محیط اقتصادی و واقعیات موجود بازار و جامعه یکی از وظایف بانک‌های مرکزی است که با استفاده از ابزار خاص آن به دست می‌آید و در این راه فقدان ارتباطات موثر بانک مرکزی برای تحقق علمی این مهم، مضر به نظر می‌رسد.

از شش ماه گذشته تاکنون بانک مرکزی ج.ا.ا با نگاهی متفاوت از پیش به موضوع «اطلاعات» و «ارتباطات» تعاملی اثرگذار و گسترده را آغاز کرد و تلاش چشم‌گیر، مستمر و پویایی را با هدایت رییس کل جدید خود، در پی گرفت و سعی کرد با تمام توان و استعدادش علاوه بر برگزاری جلسه با اقشار مختلف، تصمیم‌گیری‌های مربوط به سیاست‌های پولی را برای اقشار مختلف جامعه اعم از استادان حوزه‌های اقتصادی، اندیشمندان سیاسی و اجتماعی، کارآفرینان بخش‌های تولیدی، سرمایه‌گذاران، دانشجویان، رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها و حتی عموم مردم جامعه، با زبانی علمی و نیز واژگانی روان تشریح کند. پاسخگویی به مسوولین رده‌های بالا، مدیران میانی و عموم مردم و ارائه اطلاعات و سیاست‌های در دست اجرا با تمامی ابزارهای ممکن و اثرگذار به اقشار را در سرلوحه کارهای کوتاه‌مدت و میان مدت خود قرار داد.

از آنجا که انتظارات مردم و مسوولین و به ویژه دولت‌ها از بانک‌های مرکزی هیچ‌گاه پایانی ندارد، لذا مدیران ارشد و در راس آن روسای کل بانک‌های مرکزی، بایستی با نگاهی تیزبینانه و علمی از تمامی ابزار مدیریتی، اطلاعاتی و ارتباطی برای اطمینان‌بخشی به جامعه بهره برده و نه تنها تصمیم‌گیری بلکه تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری‌های پولی و بانکی را با انگیزه توسعه‌ای و مصلحت‌های اقتصادی کشور به صورت رسمی و غیررسمی و به هنگام انعکاس دهند تا توجه و اعتماد مردم و مسوولین را برای تحقق اهداف جلب نمایند. امروزه ثابت شده است، کشوری موفق است که تکیه کردن بر شایستگی‌های نظرات علمی نظام پولی و بانکی و بانک‌های مرکزی را باور داشته باشد.

در این راه سخت و در آغاز سال جدید تلاش‌های سال ۸۶ مدیران و کارکنان شبکه بانکی را قدر دانسته و برای ادامه موفقیت‌آمیز این مسوولیت، همدلی همه مسوولان را در سال نو آرزومندیم.

*مدیر روابط عمومی بانک مرکزی