گروه بازار پول- به گزارش روابط‌عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تفاهم‌نامه مربوط به نحوه فعالیت موسسات تعاونی که مبادرت به انجام امور بانکی و اعتباری کرده یا خواستار انجام آن هستند، بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ایران و وزارت تعاون منعقد شد.

این تفاهم‌نامه که به امضای دکتر مظاهری، رییس کل بانک مرکزی و محمد عباسی، وزیر تعاون، رسیده و مورد تایید دکتر احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری محترم نیز قرار گرفته، مبنای عمل و اقدامات اجرایی واحدهای ستادی و صنفی در دستگاه‌های یادشده است. مفاد این تفاهم‌نامه شامل موارد زیر است: ۱ - کلیه اشخاص حقوقی تعاونی که به هر شکل اعم از موسسه، شرکت، تعاونی اعتبار، تعاونی آزاد و صندوق تشکیل می‌شوند و به فعالیت‌های پولی، بانکی و اعتباری مبادرت ورزیده یا بخواهند مبادرت بورزند، باید فعالیت‌های خود را طبق ضوابط مصوب نظام پولی و بانکی و تحت نظارت و مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ایران انجام دهند. این امر شامل همه تعاونی‌ها اعم از خصوصی یا دولتی است.

۲ - وزارت تعاون هماهنگی و نظارت لازم درخصوص سازمان و تشکیلات و اساس‌نامه هر موسسه را به جهت تطبیق با اصول و قوانین تعاونی از قبیل رابطه بین سهام‌داران و هیات مدیره، نحوه انتخاب هیات مدیره، تامین سرمایه، نحوه تقسیم سود و نحوه رای‌گیری در مجمع عمومی‌ انجام می‌دهد. بانک مرکزی هماهنگی و نظارت لازم درخصوص سازمان و گردش کار داخل موسسه و احراز اطمینان از صحت تصمیمات پولی و بانکی و اعتباری و سپرده‌گیری و اعطای تسهیلات، الزامات اساس‌نامه‌ای برای مبادرت به فعالیت پولی و بانکی و اعتباری، واحدهای اعتباری، رعایت ضرایب و نسبت‌های مالی و اعتباری، نوع عقود بانکی در سپرده‌گیری یا اعطای تسهیلات و وام، ضوابط مدیریت ریسک و مواردی از این قبیل را انجام می‌دهد.

۳ - وزارت تعاون نسبت به نظارت در قالب برنامه‌های نظارتی آن وزارت خانه برای اطمینان از حفظ هویت تعاونی هر موسسه و جلوگیری از تغییر ماهیت تعاونی انجام می‌دهد. بانک مرکزی نسبت به نظارت در قالب سه روش زیر برای حصول اطمینان از صحت فعالیت‌های اعتباری و بانکی و پولی موسسه اقدام می‌نماید:

الف- الزام مدیران موسسه به ارسال گزارش‌های ادواری طبق جداول و چارچوب موردنظر ب- اخذ اطلاعات موردی از طریق استعلام در مورد اطلاعات موارد خاص و اطلاعات موردی ج- انجام نظارت‌های موردی از طریق اعزام بازرسان بانک مرکزی و بازدیدهای فیزیکی و حضوری

۴ - واحدهای تعاونی جدید پیش از شروع فعالیت خود مکلف هستند که دو مجوز مستقل و همزمان از وزارت تعاون و بانک مرکزی، به شرح ذیل دریافت کنند:

۴-۱: مجوز از وزارت تعاون برای اعلام موافقت وزارت تعاون با ایجاد آن تعاونی و تایید شاکله حقوقی موسسه در انطباق با اصول تعاونی و اخذ مجوز ثبت از جهت تشکیل تعاونی ۴-۲: مجوز از بانک مرکزی برای اعلام موافقت بانک مرکزی با انجام فعالیت پولی و بانکی و اعتباری و تایید آن کار در سه مرحله اخذ موافقت اصولی، اخذ مجوز ثبت از جهت کار بانکی و اخذ مجوز فعالیت طبق روالی که بانک مرکزی تعیین می‌کند.

۵ - در مورد واحدهای موجود، بانک مرکزی از مدیران و مسوولان تعاونی‌هایی که کار بانکی، پولی و اعتباری می‌کنند، دعوت می‌کند و براساس اصول این توافق‌نامه عملکرد آن واحدها را با اعمال ضوابط پولی و بانکی ارزیابی می‌نماید.

۵-۱: درصورت انطباق فعالیت‌های هر تعاونی با ضوابط بانکی و پولی بانک مرکزی، مجوز ادامه فعالیت برای آن واحد صادر خواهد شد.

۵-۲: بانک مرکزی، در صورت وجود مغایرت یا انحراف از مبانی و نسبت‌های لازم‌الرعایه در هر تعاونی، موارد مغایرت را به آن واحد ابلاغ می‌کند. متناسب با حجم و میزان مغایرت یا انحراف، یکی از دو تصمیم زیر درخصوص آن واحدها اتخاذ می‌گردد:

الف: درصورت تشخیص قابل اصلاح بودن و آمادگی مدیران تعاونی برای همکاری و اصلاح فعالیت‌ها و تطبیق با ضوابط و اصول بانکی، اقدامات لازم و زمان بندی مورد توافق برای اصلاح امور تنظیم و ابلاغ می‌گردد.

ب: درصورت تشخیص عدم قابلیت اصلاح یا آماده نبودن مدیران آن واحدها، نسبت به توقف فعالیت‌های پولی و بانکی و تعطیلی آن واحدها طبق زمان بندی موردنظر بانک مرکزی اقدام خواهد شد.

۶ - در تمام موارد تعاونی‌های موجود و تعاونی‌های جدید، هیات مدیره و مدیران عامل آنها از جهت صلاحیت‌های عمومی‌و آشنایی با اصول کارهای تعاونی و حُسن شهرت و دانش و تجربه باید به تایید وزارت تعاون برسند و همچنین از جهت صلاحیت تخصصی و حرفه‌ای و تسلط به امور بانکی و پولی و اعتباری باید تایید بانک مرکزی را کسب کنند. روال معرفی و تایید صلاحیت مدیران از طریق معرفی مدیران پیشنهادی توسط مجمع عمومی‌ تعاونی و اخذ تایید حسب مورد از وزارت تعاون و بانک مرکزی خواهد بود.

۷ -در مورد صندوق تعاون کشور باتوجه به اینکه طبق قانون جدید در جریان تغییر به سازماندهی جدید است و قرار است در بانک توسعه تعاون ادغام شود، نظارت بانک مرکزی طبق مفاد این توافق‌نامه روی واحد جدید در حال تاسیس بانک توسعه تعاون اعمال می‌شود.

۸ - امید است این تفاهم‌نامه موجب رونق، تقویت و اعتلای فرهنگ تعاون و انضباط مالی و پولی همزمان و توامان باشد و این رونق و اعتلای منضبط موجب رونق اقتصاد کشور، افزایش بهره‌وری و رشد رفاه ملت ایران و اعضای محترم هر تعاونی شود.