ماراتن جذب سپرده و پرداخت تسهیلات در بانک‌های دولتی و خصوصی

حمیدرضا اسلامی منوچهری

بیشترین رشد سپرده‌ها در کل شبکه بانکی کشور در پایان خردادماه سال جاری متعلق به بانک‌های خصوصی با ۱۲درصد رشد بوده است.

بر اساس گزارش رسمی وزارت اقتصاد، رشد کمتر بانک‌های دولتی موجب شده تا این بانک‌ها ۱/۱درصد از سهم خود را در کل شبکه بانکی کشور از دست بدهند. در نتیجه بانک‌های خصوصی تا تاریخ یادشده توانسته‌اند به همین میزان سهم خود را در کل شبکه بانکی کشور افزایش دهند. بنابراین گزارش، همچنین بانک‌های خصوصی طی‌ سه‌ماه اول سال ۸۶ با رشد ۶درصدی تسهیلات پرداختی نسبت به پایان سال ۸۵، بالاترین درصد رشد پرداخت تسهیلات را در بین شبکه بانکی کشور به خود اختصاص داده‌اند. به این ترتیب سهم تسهیلات پرداختی بانک‌های خصوصی تا پایان بهار امسال از کل شبکه‌ بانکی حدود ۱/۰درصد افزایش یافت. بانک‌های تجاری و تخصصی نیز به ترتیب ۵ و ۲درصد نسبت به مانده سال قبل در اعطای تسهیلات رشد داشته‌اند، در حالی که در مجموع سهم بانک‌های دولتی از کل مانده تسهیلات، کاهشی معادل ۱/۰درصد را نشان می‌دهد.

جمع سپرده‌های بانکی در پایان خردادماه امسال یک‌میلیون و ۴۲۹هزار و ۵۶۹میلیارد ریال و مانده تسهیلات نظام بانکی، یک‌میلیون و ۲۷۸هزار و ۶۸۲میلیارد ریال بوده است.

قرض‌الحسنه‌های جاری

در پایان خردادماه سال ۸۶ سپرده‌ قرض‌الحسنه جاری بانک‌های تجاری و تخصصی به ترتیب از رشدی معادل ۱۳ و ۳۵درصدی نسبت به مانده اسفند ۸۵ برخوردار بوده‌اند و بانک‌های خصوصی کاهش ۱۱درصدی را در بین انواع سپرده‌ها داشته‌اند. این امر موجب شده تا بانک‌های خصوصی ۶/۰درصد از سهم خود را در کل شبکه بانکی کاهش دهند. بنابراین گزارش وزارت اقتصاد در پایان خردادماه امسال، سهم درصد بانک‌های دولتی از سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری ۹/۹۷درصد و سهم درصد بانک‌های خصوصی ۱/۲درصد بوده است.

قرض‌الحسنه پس‌انداز

سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز در بانک‌های تجاری در مدت یادشده از رشد ۲درصدی نسبت به پایان سال ۸۵ برخوردار بوده است. بانک‌های تخصصی در این دوره زمانی رشد یک‌درصدی را نشان می‌دهند. بانک‌های خصوصی نیز رشدی معادل ۵۱درصد در جذب سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز داشته‌اند. سهم بانک‌های خصوصی از کل سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز در شبکه بانکی کشور در حال حاضر ۵/۱درصد است.

سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت

در بهار سال‌جاری سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت بانک‌های خصوصی از رشدی معادل ۲۱درصد نسبت به مانده پایان سال ۸۵ برخوردار بوده است و همین امر موجب شده تا سهم بانک‌های خصوصی در این سپرده‌ها را ۹/۱درصد افزایش دهد.

در عین حال بانک‌های تجاری و تخصصی نیز نسبت به سال قبل به ترتیب رشدی معادل ۹ و ۸درصد را در جذب سپرده‌های کوتاه‌مدت نشان می‌دهند. سهم درصد بانک‌های دولتی از سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه مدت در خرداد ماه امسال به ۵/۷۳درصد و این میزان در بانک‌های خصوصی به ۵/۲۶درصد رسیده است.

سپرده‌های بلندمدت

رشد سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت در پایان بهار امسال در بانک‌های خصوصی نسبت به مانده پایان سال قبل در مقایسه بانک‌های تخصصی و تجاری از رشد بالاتری برخوردار بوده است.

در مقابل رشد ۹درصدی بانک‌های خصوصی رشد سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت در بانک‌های تخصصی یک درصد و در بانک‌های تجاری ۵درصد بوده است. سهم بانک‌های دولتی از این نوع سپرده‌های بانکی ۷۶درصد و سهم بانک‌های خصوصی ۲۴درصد بوده است.

سایر سپرده‌ها

سایر سپرده‌ها که شامل پیش دریافت از مشتریان بابت اعتبارات اسنادی سپرده نقدی ضمانتنامه‌ها و پیش دریافت‌ از مشتریان بابت سایر تسهیلات است، در پایان خرداد ماه سال ۸۶ در کل شبکه بانکی کشور کاهشی معادل ۱۴درصد داشته‌اند که بیشترین مقدار کاهش مربوط به بانک‌های تجاری با ۱۶درصد است. بانک‌های تخصصی و خصوصی نیز به ترتیب با ۲ و ۸درصد افت در این نوع از سپرده‌های بانکی مواجه بوده‌اند. سهم درصد بانک‌های دولتی از سایر سپرده‌ها ۴/۹۶درصد و سهم درصد بانک‌های خصوصی ۶/۳درصد است.

مقایسه رشد تسهیلات پرداختی

بانک‌های خصوصی طی سه ماه اول سال ۸۶ با رشد ۶درصدی نسبت به پایان سال ۸۵ بالاترین درصد رشد را در بین شبکه بانکی کشور به خود اختصاص داده‌اند.

سهم بانک‌های خصوصی از تسهیلات بانکی در دوره یاد شده حدود ۱/۰درصد افزایش یافته است. بانک‌های تجاری و تخصصی نیز به ترتیب ۵ و ۲درصد نسبت به مانده پایان سال قبل در پرداخت تسهیلات رشد داشته‌اند. این در حالی است که در مجموع سهم بانک‌های دولتی کاهشی معادل ۱/۰درصد را نشان می‌دهد. سهم درصد بانک‌های دولتی از تسهیلات پرداختی در دوره مورد نظر ۶/۸۸درصد و سهم درصد بانک‌های خصوصی ۴/۱۱درصد بوده است.

سهم بخش‌های تولیدی از تسهیلات بانک‌های دولتی و خصوصی

بانک‌های خصوصی همزمان با افزایش ۴درصدی تسهیلات پرداختی به بخش‌های تولیدی شامل بخش مسکن، کشاورزی و صنعت و معدن، نسبت به پایان سال قبل، سهم خود را نیز از کل شبکه بانکی کشور به میزان ۱/۰درصد افزایش داده‌اند. در همین حال، بانک‌های تجاری و تخصصی به ترتیب با افزایش ۴ و ۳درصدی مواجه بوده‌اند، اما در مجموع کاهش سهمی معادل ۱/۰درصد داشته‌اند. بانک‌های دولتی در پایان خردادماه امسال ۷/۸۹درصد تسهیلات اعطایی به بخش‌های تولیدی را به خود اختصاص داده‌اند و بانک‌های خصوصی در همین دوره زمانی سهمی معادل ۳/۱۰درصد را از آن خود کرده‌‌اند.

تسهیلات اعطایی به بخش‌خصوصی

بنابر گزارش رسمی وزارت اقتصاد در پایان خرداد سال ۸۶ بانک‌های تجاری و تخصصی به ترتیب از رشد ۵ و ۲درصدی در اعطای تسهیلات به بخش‌خصوصی برخوردار بوده‌اند. همچنین بانک‌های خصوصی با توجه به رشد ۶درصدی خود توانسته‌اند از ۱/۱۳درصد سهم از کل شبکه بانکی در پایان سال ۸۵ به سهم ۳/۱۳درصدی در پایان خرداد ۸۶ دست یابند. ۷/۸۶درصد از کل تسهیلات پرداخت شده به بخش‌خصوصی توسط بانک‌های دولتی و ۳/۱۳درصد به بانک‌های خصوصی اختصاص داشته است.

سهم بخش صنعت و معدن و کشاورزی از تسهیلات بانکی

بانک‌های تجاری در سه ماه اول سال ۸۶ در خصوص اعطای تسهیلات به بخش صنعت و معدن از رشدی معادل ۳درصد برخوردار بوده‌اند اما بانک‌های تخصصی و خصوصی تا این تاریخ افتی به ترتیب معادل ۸ و ۵درصد داشته‌اند. سهم درصد بانک‌های دولتی در پرداخت تسهیلات به بخش صنعت و معدن در این دوره زمانی ۳/۸۷درصد و سهم درصد بانک‌های خصوصی ۷/۱۲درصد بوده است. تسهیلات بانک‌های تجاری در مدت یادشده به بخش‌کشاورزی ۸درصد رشد داشته و میزان آن را از رقم ۸۸هزار و ۸۹۳میلیارد ریال در پایان سال ۸۵ به ۹۶هزار و ۴۰۶میلیارد ریال در پایان خرداد ۸۶ رسانده است. سهم این بانک‌ها در این مدت معادل ۱/۱درصد در کل شبکه بانکی افزایش یافته است. بانک‌‌های تخصصی و خصوصی نیز در این مدت در پرداخت تسهیلات به بخش کشاورزی رشدی معادل ۳ و ۲۹درصد داشته‌اند. ۹/۹۹درصد تسهیلات اعطایی به بخش‌کشاورزی سهم بانک‌های دولتی و ۱/۰درصد سهم بانک‌های خصوصی بوده است.

سهم بخش‌های مسکن و ساختمان، بازرگانی و خدمات و صادرات از کیک تسهیلات بانکی بالاترین درصد رشد نسبت به پایان سال قبل در پرداخت تسهیلات به بخش مسکن و ساختمان در پایان خردادماه سا‌ل‌جاری به بانک‌های خصوصی با ۱۹درصد رشد اختصاص دارد. بانک‌های تخصصی نیز در این مدت ۶درصد رشد در پرداخت تسهیلات به این بخش داشته‌اند.

بانک‌های تجاری نیز تا تاریخ یادشده ۳/۱درصد از سهم خود را از تسهیلات اعطایی به بخش مسکن و ساختمان در کل شبکه بانکی از دست داده‌اند درحالی که سهم بانک‌های تخصصی ۲/۰درصد نسبت به پایان سال ۸۵ افزایش داشته است. ۸۶درصد تسهیلات پرداختی به این بخش متعلق به بانک‌های دولتی و ۱۴درصد متعلق به بانک‌‌‌های خصوصی است.

بانک‌های تجاری و خصوصی در این مدت رشدی معادل ۸درصد در اعطای تسهیلات به بخش بازرگانی و خدمات برخوردار بوده‌اند و در مقابل بانک‌های تخصصی کاهشی ۲درصدی داشته‌اند. سهم درصد بانک‌‌های دولتی در پرداخت تسهیلات به این بخش ۴/۸۵درصد و سهم درصد بانک‌های خصوصی ۶/۱۴درصد بوده است.

بالاترین درصد رشد در اعطای تسهیلات به بخش صادرات نیز به بانک‌های خصوصی با ۳۳درصد رشد اختصاص دارد در حالی که بانک‌های تجاری رشدی معادل ۵درصد داشته‌اند. این درحالی است که بانک‌های تخصصی در پرداخت تسهیلات به بخش صادرات در مدت یادشده افتی معادل ۲۸درصد را به ثبت رسانده‌اند.

۸/۹۹درصد از تسهیلات پرداختی به بخش صادرات تا پایان بهار امسال به بانک‌های دولتی و ۲/۰درصد به بانک‌های خصوصی اختصاص داشته است.