حسن دانه‌‌داران

هر ساله مبالغ هنگفتی صرف چاپ اسکناس می‌شود. اگر کاهش ارزش پول ملی به حدود ۱۲۸برابر در مدت زمان سی و چند ساله را در نظر بگیریم، پس با این حساب هزینه‌های هنگفتی هرساله بابت چاپ اسکناس صرف خواهد شد که برای همان میزان اسکناس به بیش از یکصد برابر افزایش یافته است. اگر بناداریم واحد پول ملی را تغییر دهیم، توجه به چند نکته ضروری به نظر می‌رسد. اگر قرار باشد ریال مجدد به عنوان واحد پول انتخاب شود باید در این زمینه تحقیقات بیشتری به عمل آید. اینکه آیا ریال به عنوان واحد پول ابتدا در ایران مطرح شد یا در کشورهای عربستان، عمان یا قطر و آیا این واژه فارسی است یا متعلق به آن‌سوی آب‌های خلیج‌فارس.

قرار گرفتن واحد پول فعلی کشورمان در برابر ریال کشورهای همسایه، اولا با توجه به ارزش پایین واحد پول کشورمان در حال حاضر و ثانیا به دلیل عدم استفاده مردم از این نام در روزمره که این هم به دلیل ارزش کم این واحد، سال‌ها است باب شده است، چندان جالب نیست و بهتر آن است نام دیگری به عنوان واحد پول مطرح شود که متداول‌تر است. شاید استفاده از واژه «تومان» به عنوان واحد پول اصلی مناسب‌تر باشد، چرا که تقریبا همه مردم در حال حاضر آن را به کار می‌برند و تصور بر این است که کمتر از ریال قدمت نداشته باشد، با این تفاوت که حتی کودکان امروزی هم با آن آشنا هستند.

توریستی از یکی از کشورهای همسایه به ایران سفر کرده بود و چون برای تهیه وسیله نقلیه با مشکل عدم فهم مبلغ موردنظر راننده مواجه بود، درخواست کمک می‌کرد که تومان را به او نشان بدهم و نام تومان را در روی اسکناس‌ها جست‌وجو می‌کرد، ولی جز ریال نمی‌یافت و تعجب او وقتی بیشتر شد که فهمید واحد اصلی پول کشورمان «ریال» وقتی ده‌برابر می‌شود، «تومان» حاصل می‌شود، در صورتی که در بقیه اسکناس‌ها هر واحد اصلی شامل یکصد واحد فرعی است، مثلا دلار یکصد سنت و هر لیره ترک یکصد کروش است.

پیشنهاد نگارنده این است که واحد پول کشورمان «تومان» انتخاب شود که یک واحد اختصاصی مختص کشور خودمان و مصطلح نیز هست و به کار بردن آن برای همگان آسان است و واحد جزئی «قران» به طوری که هر یک تومان معادل یکصد قران باشد و هر یک تومان جدید معادل هزار ریال فعلی باشد، یعنی سه صفر از واحد پول حذف شود.

در این صورت ضمن تبعیت از یک قانون نانوشته پولی مانند دیگر کشورها هر واحد اصلی پولمان معادل یکصد واحد فرعی خواهد بود و با حذف سه صفر از واحد پول کمک شایانی به کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس خواهد شد.

ضمنا گفتار و واژه پرکاربرد تومان هم وارد زندگی روزمره مردم به صورت رسمی شده و واژه قران که مدت‌ها پیش استفاده می‌شد، به فرهنگ عامه برخواهد گشت.