ترویج بانکداری الکترونیک در گرو تقویت خطوط ارتباطی است
مهران شریفی، رییس اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در گفت‌وگویی تاکید کرد: رواج بانکداری الکترونیک ارائه خدمات به مشتریان را بسیار آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند و با استفاده از این خدمات مشتریان از مراجعه حضوری به شعبه بی‌نیاز می‌شوند و این امر علاوه بر ایجاد آرامش و رضایت مشتری موجب صرفه‌‌جویی در وقت نیز می‌شود و از میزان تردد و سفرهای درون شهری هم به میزان قابل‌توجهی می‌کاهد که هم کاهش مصرف سوخت هم کاهش ترافیک و میزان آلودگی هوا را به همراه دارد.

به گفته وی، اگر توجه داشته باشیم که حجم قابل توجهی از مسافرت‌های درون شهری با هدف انجام امور بانکی صورت می‌گیرد، بیشتر به نقش اثرگذار بانکداری الکترونیک در کاهش هزینه‌ها و مشکلات زندگی شهری پی می‌بریم.
علاوه بر تمام این موارد، خدمات بانکی مدرن و به طور اخص بانکداری الکترونیک، موجب ارتقای امنیت نقل و انتقال‌های پولی، ضابطه‌مندتر شدن آنها، سهولت نظارت و کاهش هزینه‌های مشتریان و بانک‌ها می‌شود و مجموعه این تبعات مثبت و بسیاری از منافع دیگری که به موازات توسعه این شیوه از بانکداری حاصل می‌شود، سیاست‌گذاران، دستگاه‌های ناظر، اجرایی، بانک‌ها و ذی‌نفعان آنها را به سمت توسعه سریع این فرآیند در کشور تشویق می‌کند.
شریفی تاکید کرد: خواست و مطلوب ما برای ارائه خدمات بانکداری الکترونیک که مبنای آن بستر مخابراتی مساعد و توانمند است، این است که زمینه‌ها به گونه‌ای مهیا باشد که بانک‌ها به صورت 24ساعته و بدون هیچ وقفه‌ای این نوع خدمات را عرضه کنند و این امر مستلزم این است که امکان پشتیبانی تمام و کمال- چه به لحاظ نرم‌افزاری و چه سخت‌افزاری- در بانک ارائه دهنده خدمت فراهم شده باشد و خطوط ارتباطی مناسبی را برای آن انتخاب و تهیه کرده باشد. این خطوط باید ظرفیت ارائه خدماتی مطمئن، باکیفیت و پرسرعت را داشته باشند و تنها در این صورت است که مشتریان احساس رضایت و اطمینان خواهند کرد. وی خاطرنشان کرد: خطوط ارتباطی از ارکان مهم بانکداری مدرن یا به بیانی دقیق‌تر مهم‌ترین رکن این نوع بانکداری است و اگر ما به دنبال ترویج این شیوه از بانکداری هستیم، چاره‌ای جز توسعه و تقویت این خطوط نداریم.
این نیاز همواره و مستمرا به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتقل شده و امیدواریم که دوستانمان در این بخش با تلاش بیشتر بسترهای لازم را برای توسعه بانکداری الکترونیک فراهم کنند.
البته در حال حاضر بانک‌ها به یک خط ارتباطی برای ارائه خدمات بسنده نمی‌کنند و در کنار خطوط زمینی از خطوط ماهواره‌ای هم سود می‌برند که این امر تاثیر بسزایی در ارتقای کیفیت، سرعت و امنیت خدمات داشته است. اما این پیشرفت‌ها که با همت و سرمایه‌گذاری بانک‌ها انجام شده به هیچ وجه ما را از ظرفیت‌های بهتر و بیشتر خطوط زمینی که لازمه توسعه بانکداری مبتنی‌بر بسترهای مخابراتی است، بی‌نیاز نمی‌کند. شریفی در پاسخ به این پرسش که برای پیشقدم شدن دولت در ترویج بانکداری الکترونیک چه تمهیداتی اندیشیده شده است، گفت: در پیش‌نویس برنامه پنجم توسعه کشور این امر پیش‌بینی شده و از بانک‌ها هم خواسته‌ایم که خدمات الکترونیکی موجود را به وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی معرفی کنند تا این سازمان‌ها و شرکت‌ها از روش‌های نوین بانکی استفاده کنند.
با توجه به حجم گسترده عملیات بانکی در این سازمان‌ها و شرکت‌ها و الگوپذیری جامعه از نهادهای دولتی، بی‌تردید پیشتاز بودن آنها در این عرصه اثرات بسیار مطلوبی از خود به جا خواهد گذاشت. به گفته رییس اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی درخصوص ترویج بانکداری الکترونیک تجربه نشان داده است که بانک‌های خصوصی در این زمینه بسیار حساس‌تر و پاسخگوتر بوده‌اند و از رواج سیستم‌های جدید خدمات‌رسانی در عرصه بانکداری الکترونیک بیشتر استقبال کرده‌اند. به عنوان نمونه اگر بر اجرایی شدن سیستم ساتنا یا اتاق پایاپای الکترونیک اصرار کردیم، این بانک‌های خصوصی بودند که ابتدا از این تحولات استقبال کردند و برای ترویج آن سرمایه‌گذاری و تلاش کردند.
بانک‌های خصوصی در بعد اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برای ترویج بانکداری نوین هم نقش پررنگ‌تری داشتند؛ البته این اقدام و این پیشتازی بی‌تردید بیشتر به نفع خود این بانک‌ها تمام شده؛ چراکه توانسته‌اند ضمن صرفه‌جویی در هزینه‌ها به جذب بیشتر مشتریان، جذب موثرتر منابع و سودآوری بیشتر برسند.
وی به عنوان نمونه به اقدامات بانک پارسیان در این زمینه اشاره کرد و گفت: بانک پارسیان در مقایسه با بانک‌های خصوصی دیگر، اگرچه به لحاظ زمانی دومین بانک خصوصی جمهوری اسلامی بود، اما بسیار سریع رشد کرد. این رشد هم به لحاظ سازمانی و ساختاری قابل مشاهده است و هم به لحاظ منابع و در حال حاضر جزو چهار بانک اول کشور به لحاظ منابعی است.
بانک پارسیان به همراه شرکت تجارت الکترونیک پارسیان در زمینه کارتخوان‌های فروشگاهی پیشقدم و پیشقراول است و ما پارسیان را در این زمینه به لحاظ تعداد کارتخوان‌ها، کیفیت عملکرد و تعداد تراکنش‌ها اول می‌بینیم.
شریفی افزود: پرداخت قبوض مختلف به صورت حضوری در شعب بیشترین حجم مراجعان را به شعب می‌کشاند و طبق آمارهای موجود ۷۰درصد مراجعه مشتریان به شعب بانک‌ها برای پرداخت قبوض است و اگر شبکه بانکی کشور زمینه‌ای فراهم کند که حتی نصف این قبوض به صورت غیرحضوری پرداخت شود، حجم عظیمی از ترافیک شعب کاهش پیدا می‌کند.
وی در مورد توزیع اثربخش کارتخوان‌ها در مراکز خرید کالا و خدمات گفت: در بانک مرکزی تصمیم بر این است که سازو کاری تدوین کنیم تا در هر محل بیش از 2 دستگاه کارتخوان نباشد که در صورت نقص یکی بتوان از دستگاه دیگر به عنوان پشتیبان استفاده کرد.
در حال حاضر، در حال جمع‌آوری اطلاعات لازم در خصوص تعداد دستگاه‌های کارتخوان و شیوه پراکندگی آنها هستیم تا مراکزی را که در آنها بیش از ۲دستگاه کارتخوان وجود دارد شناسایی کنیم و بر اساس میزان کارآیی ۲ دستگاه کارتخوان در محل حفظ شود و بانک‌هایی که کارتخوان‌های آنها مازاد تشخیص داده شده ملزم به جمع‌آوری و انتقال دستگاه‌های خود به مراکز دیگر می‌شوند. شریفی اظهار امیدواری کرد که ظرف یک یا دو ماه آینده با تکمیل اطلاعات لازم این تصمیم اجرایی شود و دیگر پراکندگی نامناسب دستگاه کارتخوان وجود نداشته باشد و بستر پرداخت الکترونیک در همه جا وجود داشته باشد.
رییس اداره نظارت پرداخت‌های بانک مرکزی در مورد استاندارد نسبت کارت‌های صادره به خودپردازها در نظام بانکی گفت: رعایت استانداردهای اعلام شده برای همه بانک‌ها الزامی است و همه بانک‌ها باید نسبت تعداد کارت به خودپرداز و دستگاه‌های کارتخوان را رعایت کنند و چنانچه بانکی این میزان را رعایت نکند، کارت‌هایش در دستگاه‌های دیگر بانک‌ها مورد استفاده پیدا می‌کند و باید هزینه پرداخت کند.
اما با برنامه‌هایی که بانک مرکزی در سال جاری اجرا خواهد کرد، قصد داریم کنترل قوی‌تری را در خصوص کیفیت خدمات خودپردازها و کارتخوان‌ها اعمال کنیم و بااطلاعاتی که به دست می‌آوریم فشار بیشتری را بر بانک‌هایی که استانداردها را رعایت نمی‌کنند، خواهیم آورد.