بانک‌ها در توزیع اسکناس آخر سال ضعیف عمل کردند

تکرار مشکلات دستگاه‌های خودپرداز بانک‌ها در روزهای پایانی سال گذشته، همانند سال‌های پیشین خودنمایی کرد و به یکی از دردسرهای مردم در آن روزهای شلوغ و پرمشغله تبدیل شد که علاوه بر اتلاف وقت و انرژی فراوان، پیامدهای ناخوشایندی هم برای کارمندان بانک‌ها به همراه داشت و تعداد مراجعان حضوری به آنها را چندین برابر کرد.

به گزارش ایسنا، این مشکلات و نواقص که در قالب‌های مختلفی مانند قطع ارتباط دستگاه‌های خودپرداز با مرکز شتاب، مشکلات سخت‌افزاری دستگاه‌ها، تمام شدن پول تعبیه شده و مواردی از این دست بروز می‌یافت، زنجیره‌ای از چالش‌ها را برای مردم نیازمند به خدمات بانکی خصوصا متقاضیان پول نقد پدید آورد.

بنا بر گزارش‌های متعدد و مشاهدات عینی، بسیاری از بانک‌ها در اقدامی غیرحرفه‌ای، خودپرداز‌های خود را از سیستم شتاب جدا کردند و تنها به دارندگان کارت‌های همان بانک خدمات ارائه می‌دادند و به این ترتیب باعث می‌شدند تمامی فواید استفاده از بانکداری الکترونیکی متمرکز که از سوی مدیران نظام بانکی دائما تبلیغ و ترویج می‌شود، نزد افکار عمومی رنگ ببازد.

در برابر این اتفاقات که بنا بر گزارش‌های رسیده، حتی در ایام نوروز و در استان‌های شمالی کشور که پذیرای مسافران نوروزی بیشتری بودند در سطح وسیعی به چشم می‌خورد، شاهد دو نوع برخورد از سوی مسوولان مرتبط هستیم، برخی از مسوولان مانند معاون بانک و بیمه وزیر اقتصاد که اتفاقا تاکید فراوانی بر استفاده از امکانات بانکداری الکترونیکی دارد، اساسا منکر هرگونه مشکل در روند خدمات‌رسانی خودپردازها هستند و وضعیت روزهای پایانی سال را بسیار مطلوب ارزیابی می‌کنند و از سوی دیگر برخی مسوولان بانک مرکزی با پذیرش مشکلات بانک‌ها را مسوول آنها می‌دانند.

کافی بودن اسکناس‌ها در دستگاه‌های خودپرداز

در این زمینه سیدحمید پورمحمدی، معاون بانک، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی به خبرنگار ایسنا می‌گوید: سرویس‌دهی خودپردازها در نوروز مناسب بوده و به طور کلی ارائه سرویس‌دهی در سال ۸۷ بسیار روان جلو رفت و اسکناس به اندازه کافی در خودپردازها وجود داشت. وی اضافه می‌کند: از مدت‌ها پیش جلساتی را با مسوولان چه در استان‌ها و چه در سطح مرکز داشته‌ایم و به تمام استانداران اعلام کرده‌ایم که هر جایی که خودپردازها ایراد داشته‌اند به رفع مشکلاتشان سریع بپردازند.

جریمه تراکنش‌های ناموفق بانک‌ها

اما مهران شریفی، مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، درباره مشکلات و قطع شبکه شتاب در روزهای پایانی سال و تعطیلات عید به ایسنا می‌گوید: ما کلیه مواردی را که بانکی به بانک دیگر سرویس لازم ارائه نمی‌دهد را بر اساس تراکنش‌های ناموفقی که صورت می‌گیرد متوجه می‌شویم و این تراکنش‌ها ثبت و بانک متخلف به ازای هر تراکنش ناموفق بانکی مشمول جریمه می‌شود.

تراکنش ناموفق بالای ۱۵ درصد، مشمول ۱۵۰ تومان جریمه

وی ادامه می‌دهد: اگر تعداد تراکنش‌های ناموفق بانک متخلف، تا پنج‌درصد تراکنش‌های شتابی آن بانک باشد هیچ جریمه‌ای گرفته نمی‌شود و اگر تعداد تراکنش‌های ناموفق از پنج تا ۱۰‌درصد باشد به ازای هر تراکنش ناموفق ۵۰ تومان و از ۱۰ تا ۱۵‌درصد به ازای هر تراکنش ناموفق ۱۰۰ تومان و از ۱۵‌درصد به بالا به ازای هر تراکنش ناموفق ۱۵۰ تومان جریمه از بانک مربوطه گرفته می‌شود.

نبود ظرفیت‌سازی لازم باعث ایجاد تراکنش‌های ناموفق

شریفی علت ایجاد تراکنش‌های ناموفق را نبود ظرفیت در سامانه‌های مرتبط با کارت در بانک‌ها دانست و عنوان می‌کند: بانک‌ها باید متناسب با تعداد کارتی که صادر می‌کنند در سیستم‌های خود مانند سوئیچ و سیستم حساب‌های متمرکز ظرفیت جدید ایجاد کنند تا بتوانند به کارت‌های صادره خود خدمت ارائه دهند.

وی می‌گوید: بدیهی است بانک‌هایی که ظرفیت‌سازی نکنند مشمول پرداخت جریمه تراکنش‌های ناموفق خواهند شد.

همه خودپردازها مجهز به ایران‌چک‌های ۵۰‌هزار تومانی نبودند

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود اینکه دستگاه‌های خودپرداز مجهز به ایران‌چک‌های ۵۰‌هزار تومانی بودند، ولی دستگاه‌ها با کمبود اسکناس مواجه شدند؟ توضیح می‌دهد: متاسفانه ایران‌چک‌های ۵۰ هزار تومانی در همه دستگاه‌های خودپرداز قرار داده نشده بود و در پایان اسفند ۸۷ از تعداد ۱۲‌هزار و ۴۰۰ خودپرداز حدود دو هزار دستگاه‌ مجهز به ایران چک‌های۵۰‌هزار تومانی شده بودند. به اعتقاد وی بانک‌ها در توزیع اسکناس در آخر سال ضعیف عمل کردند و بانک مرکزی به‌رغم اینکه اعلام کرده بود درهای خزانه برای گرفتن پول باز است، ولی بانک‌هایی که پول لازم را دریافت کردند، نتوانستند به خوبی در شعب‌شان توزیع کنند و این ناهماهنگی‌ها در بهمن و اسفند ماه عملکرد منفی را به دنبال داشت.

تخصیص بودجه‌های یک‌باره مساوی با کمبود اسکناس

شریفی یکی دیگر از علل کمبود اسکناس در ماه‌های پایانی سال را واریز یک‌باره بودجه‌های تخصیص داده شده به ارگان‌ها مختلف ذکر کرده و معتقد است: معمولا در روزهای آخر سال، دولت وجوهی را به ارگان‌های مختلف مانند ارتش، فرهنگیان و بازنشستگان واریز می‌کند و همه به سمت بانک‌ها هجوم می‌برند و در نتیجه دستگاه‌ها و بانک‌ها با کمبود اسکناس مواجه می‌شوند. مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با بیان اینکه بانک‌ها باید در بهمن‌ و اسفندماه ظرفیت پول‌گذاری خود را در خودپرداز‌ها و ظرفیت پذیرش مشتری را بیشتر کنند، تصریح می‌کند: بانک‌ها باید خیلی قبل‌تر برای ایام پرترافیک برنامه ریزی کنند تا به مشکل برخورد نکنیم. وی اضافه می‌کند: به نظر می‌رسد در بهمن و اسفند ماه ساعت کار بانک‌ها باید افزایش پیدا کند تا از این طریق بانک‌ها زمان بیشتری را برای ارائه خدمت به مشتریان داشته باشند.