در گفت‌وگوی دنیای‌اقتصاد با کارشناس ارشد صنعت بیمه مطرح شد:
توسعه بیمه با استفاده از پس‌اندازهای مردمی
فراگیر شدن خدمات بیمه‌ای و کاهش بروز خطرات به منظور گسترش دامنه تعهدات بیمه‌گران از تاکیدات مقام معظم رهبری در ابلاغ سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه است.
لیلا اکبرپور
فراگیر شدن خدمات بیمه‌ای و کاهش بروز خطرات به منظور گسترش دامنه تعهدات بیمه‌گران از تاکیدات مقام معظم رهبری در ابلاغ سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه است. پیش از این نیز سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و چشم‌انداز ۲۰ ساله به صراحت جایگاه صنعت بیمه را مشخص و برنامه طرح تحول صنعت بیمه در راستای همین اهداف تدوین شد. اما اجرایی شدن این برنامه‌ها نیازمند سازوکارهایی است که یا در فضای بیمه‌گری کشورمان وجود ندارد یا نیازمند اصلاح است. در این خصوص گفت‌وگویی را با آیت کریمی، کارشناس ارشد صنعت بیمه و عضو هیات‌مدیره بیمه پارسیان انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید:
آقای کریمی لطفا در خصوص جایگاه صنعت بیمه در محورهای برنامه پنجم توسعه توضیح دهید؟
در سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه برای خیلی از محورها اهداف کمی تعیین شده است که مهم‌ترین آن می‌تواند تخصیص ۳درصد از تولید ناخالص داخلی به عنوان بودجه تحقیق و پژوهش باشد. اما در خصوص بازار سرمایه که شامل بورس، بانک و بیمه می‌شود نیز رهنمودهایی توسط مقام معظم رهبری در سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه آمده که برای بیمه اهداف مستقیم و غیرمستقیم تعریف شده است.
لطفا یکی از اهداف مستقیم را توضیح دهید؟
مهم‌ترین آن توسعه بیمه‌های درمانی است که چنانچه دولت متولی خدمات درمانی به تنهایی باشد، هزینه درمان برای مردم گران تمام می‌شود و این بخش‌خصوصی است که باید در فضای رقابتی خدمات درمانی ارائه و موجب کاهش هزینه بیماران شود. بنابراین توسعه بیمه‌های درمانی توسط شرکتهای بیمه بخش‌خصوصی از اهداف برنامه پنجم است.
بنابراین اهداف غیرمستقیم برنامه کاهش خطرات به منظور توسعه رقابت بیمه‌گران است؟
بله، روح برنامه پنجم برای توسعه بیمه در کاهش احتمال تحقق خطر است. بهبود ریسک به عنوان شاخه مدیریت ریسک در سیاست‌های کلی برنامه مورد تاکید قرار گرفته است، به عنوان مثال وجود انسان سلامت هزینه بهداشت و درمان را کاهش می‌دهد که توجه به مقوله ورزش در این بخش حائز اهمیت است.
آیا در برنامه پنجم، نظارت بر عملکرد بیمه‌گران مورد توجه قرار گرفته است؟
نظارت در صنعت بیمه اهدافی است که بیمه‌مرکزی ایران باید برنامه‌های آن را تدوین و در مسیر آن حرکت کند تا صنعت بیمه همواره ضمن فعالیت در فضای رقابتی تحت نظارت و کنترل نیز باشد، آنچه در برنامه به طور مستقیم به آن اشاره شده است ارتقای شاخص‌های سلامت، هوا، امنیت، بهداشت جسمی و روحی و ایجاد فضای رقابتی در بازار بیمه برای تحقق این اهداف است.
بیمه‌گران در تحقق این اهداف چه نقشی دارند؟
سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و سند چشم‌انداز ۲۰ ساله تکلیف را برای صنعت بیمه روشن کرده است و بیمه‌گران باید برنامه‌های خود را براساس اهداف این دو سند تهیه و تدوین و در مسیر آن حرکت کنند.
تدوین و ابلاغ برنامه تحول در صنعت بیمه که توسط رییس‌جمهور ابلاغ شد در واقع در راستای اهداف برنامه پنجم نیز هست و این برنامه‌ها با یکدیگر هماهنگ هستند به طوری‌که اگر برنامه تحول در صنعت بیمه محقق شد، بخش عمده‌ای از اهداف برنامه پنجم توسعه نیز تحقق یافته است که می‌توان به محور کلی توسعه بیمه‌های عمر با استفاده از پس‌اندازهای کوچک مردم و تشکیل ذخایر و سوق دادن آن به بازار سرمایه اشاره کرد.
توجه داشته باشید که یکی از محورهای توسعه بیمه بازرگانی، گسترش بیمه‌های خرد نظیر بهداشت و درمان و فراگیر شدن بیمه‌های درمان خانواده است که همواره مورد تاکید قرار دارد.
آیا بیمه‌گران می‌توانند در تحقق این هدف موفق باشند؟
ایجاد فضای رقابتی در صنعت بیمه راهگشای مسیر فوق برای دستیابی به اهداف است. اجرای درست سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و خصوصی‌سازی در صنعت بیمه گام اول است؛ چرا که ارائه خدمات و سرویس مطلوب به مشتری در فضایی غیررقابتی دشوار است.
آیا واگذاری سهام بیمه‌های دولتی به تنهایی کفایت می‌کند؟
اصلاح ساختار موسسات بیمه که خصوصی خواهند شد، اصلاح ساختار نظارتی در صنعت بیمه، افزایش کارآیی موسسات بیمه در بازار رقابتی آینده و رشد ذخایر صنعت بیمه در بازار سرمایه در قالب آیین‌نامه سرمایهگذاری باید مورد توجه قرار گیرد تا کشور از این واگذاری‌ها به نتایج دلخواه برسد. همچنین عرضه بیمه‌های جدید و موردنیاز دهک‌های مختلف درآمدی به خصوص دو دهک پایین باید در اولویت برنامه‌ها باشد تا مردم بتوانند با هر سطح درآمدی که دارند بیمه‌نامه موردنیاز خود را خریداری کرده و آرامش خاطر و آتیه خانواده‌ها از این طریق تامین شود.
ایران دارای جمعیت جوان است و این جمعیت نیازمند ارائه طرح‌های بیمه‌ای است که نیازهای جوانان را تامین نماید.
شرکتهای بیمه طی سالیان گذشته از طریق بخش‌خصوصی یا همان نمایندگان بیمه را عرضه می‌کردند. نظر شما در خصوص فعالیت شبکه فروش طی سال‌های گذشته و نقش آنان در سال‌های آتی چیست؟
عرضه بیمه در اجتماع تنها از طریق ایجاد شبکه‌های فروش حرفه‌ای امکان‌پذیر است. ساختار شبکه فروش بیمه در ایران کماکان سنتی است. برنامه‌های طرح تحول در صنعت بیمه به ویژه توسعه بیمه‌های عمر در کشور تنها با حضور نمایندگان، کارگزاران و بازاریابان حرفه‌ای امکان‌پذیر است.
به جز بیمه‌های اشخاص، توسعه چه رشته‌هایی مورد تاکید مسوولان است؟
بازار دیگری که در برنامه تحول صنعت بیمه با الهام از سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه مورد توجه قرار گرفته احیای بازار بالقوه عظیم بیمه‌های انرژی مانند نفت و پتروشیمی است.
اکنون سیاست‌های کلی اصل ۴۴، سند چشم‌انداز ۲۰ ساله، برنامه پنجم توسعه و طرح تحول، مسیر حرکت و اهداف را برای صنعت بیمه مشخص کرده اما چه تضمینی است که بیمه‌گران به این اهداف دست یابند؟
چنانچه برنامه تحول در راستای چشم‌انداز ۲۰ساله و سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه با دقت مورد توجه قرار گیرد و سالانه با نظارت دقیق ارزیابی شود بدون تردید در پایان برنامه پنجم شاهد بازار رقابتی و احیای بخش عمده‌ای از بازار بالقوه عظیمی که برای صنعت بیمه وجود دارد، خواهید بود. رشد سالانه بیش از ۵۰درصد برای صنعت بیمه کشورمان، هدف دور از دسترس نیست. به خصوص با ورود به بازارهای جدید و ارائه پوشش‌های جدید بیمه برای تحقق آن امکان‌پذیر است.
اما سهم بیمه‌های عمر در پرتفوی صنعت بیمه کشورمان کمتر از ۶درصد است و فراگیر شدن باید کار بسیار دشواری باشد؟
بله سهم ۶درصدی بیمه‌های عمر در پرتفوی صنعت بیمه ایران در مقایسه با سهم ۶۰درصد بیمه‌های زندگی در پرتفوی بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای توسعه‌یافته بسیار اندک است. اما توجه داشته باشید که کشورمان این پتانسیل را دارد که سهم بیمه‌ها به ۶۰درصد و حتی بیش از آن افزایش یابد و همان‌طور که اشاره شد تربیت فروشندگان حرفه‌ای و ارائه بیمه‌های عمر جامع و متناسب با نیاز آحاد جامعه و همچنین
اصلاح ساختار بازار سرمایه قابل دسترسی است.
بحث نبود فرهنگ بیمه و فرهنگ‌سازی سال‌ها است که مطرح می‌شود. آیا صنعت بیمه در این فرهنگ‌سازی کوتاهی کرده است؟
هرگاه صحبت از توسعه بیمه به میان می‌آید بحث فرهنگ‌سازی به دنبال آن مطرح می‌شود و این شاید ضعف صنعت بیمه در انتقال مزایای بیمه به ویژه بیمه‌های عمر باشد.
اما توجه داشته باشید که مردم برای رفع نیازهای خود و انتخاب اقلام ضروری در سبد خرید خانواده برنامه‌ریزی می‌کنند. چنانچه محصولات بیمه‌ای را شناخته و از مزایای آن آگاه باشند یقین بدانید برای خرید آن هزینه می‌کنند. بنابراین بیمه‌گران باید با ابزارهای اطلاع‌رسانی و تبلیغات درست طرح‌های بیمه‌ای را به مردم معرفی و آثار مثبت آن را نظاره‌گر باشند. بدون تردید عرضه طرح بیمه‌ای که با توجه به اعتقادات، فرهنگ و درآمد مردم طراحی شده به جامعه کار مشکلی نیست.
از فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی مزایای بیمه‌های عمر گفتید، اما مشکل اصلی مقایسه سودآوری بیمه‌های عمر در مقابل سپرده‌های بانکی و سرمایهگذاری در بورس است. همچنین بیمه‌گران باید از کسب درآمد و سودآوری ذخایر بیمه‌های عمر اطمینان داشته تا در اندیشه توسعه آن باشند. در این خصوص چه نظری دارید؟
طبیعی است برای توسعه بیمه‌های عمر این بیمه‌نامه باید در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایهگذاری در بازار سرمایه دارای مزیت باشد، در غیر این صورت پس‌اندازهای مردم به سایر بخش‌های بازار گرایش پیدا می‌کند. اکنون ضریب نفوذ بیمه در ایران ۵/۱درصد است و طبق برنامه پنجم توسعه این عدد تا پایان برنامه باید به ۳ تا ۵درصد افزایش یابد. این رقم تحقق می‌یابد مشروط بر اینکه بازار رقابتی، فروشندگان حرفه‌ای و بیمه‌نامه‌ها متنوع باشند.
بیش از ۵۰درصد پرتفوی صنعت بیمه در انحصار بیمه شخص ثالث است و این عدد نشان می‌دهد که هنوز از پتانسیل بالقوه عظیمی که برای توسعه بیمه‌های بازرگانی در کشور وجود دارد، استفاده نشده است. بالفعل‌شدن این ظرفیت‌ها نیازمند آموزش و استفاده از نیروهای کارآمد و متخصص است.
ارسال نظر