پیشنهاد نرخ لایبور ایرانی برای بانک‌های داخلی

عکس: نگار متین نیا

بانکداری خصوصی در ایران بزرگ شده و نه تنها از فشار هزینه‌‏های بانک‌‏های دولتی کاسته است، بلکه در پاره‌‏ای از موارد به کمک آنها رفته و در مواقع داشتن کسری منابع به صورت کوتاه‌‏مدت، اعتبار مورد نیاز آنها را تامین کرده است.

دکتر سید بهاءالدین حسینی هاشمی، مدیر عامل بانک سرمایه در گفت‌‏وگو با ایلنا با بیان این مطلب به نشانه‌‏های بلوغ بانکداری خصوصی در ایران اشاره کرد و آینده رو به رشدی را برای بانکداری خصوصی ایران متصور شد.

طعنه‌‏های دولت و صبوری بانک‌‏های خصوصی

حسینی هاشمی تصریح کرد: بانک‌‏های خصوصی تاثیرپذیری زیادی از دولت ندارند، به همین دلیل فرآیند اعطای تسهیلات در این بانک‌‏ها سالم‌‏تر و بهتر است و متقابلا نرخ بازده بیشتری برای خود ایجاد کردند.

وی افزود: بانک‌‏های خصوصی به دلیل استقلالی که در پرداخت تسهیلات داشتند، پروژه‌‏هایی را انتخاب کردند که توجیه بیشتری از لحاظ سوددهی داشتند، لذا به سهامداران و سپرده‌‏گذاران سود خوبی دادند و مشتریان بسیاری برای اعطای تسهیلات جذب کردند؛ ضمن اینکه بانک‌‏های دولتی راهم وادار به تحرک کردند.

حسینی هاشمی با بیان اینکه بانکداری خصوصی حیات خودش را پیدا کرده است، تصریح کرد: حدود ۲۵درصد بازار بانکی در اختیار بانک‌‏های خصوصی است و این موضوع سبب شده است تا بانک‌‏های خصوصی به یک بلوغ مناسب برسند و با این اوصاف بانک‌‏های خصوصی دیگر از بین برو نیستند.

مدیرعامل بانک سرمایه خاطر نشان کرد: اگرچه طعنه‌‏هایی که دولت یا بانک‌‏های دولتی به بانک‌‏های خصوصی می‌‏زنند و یا انتظاراتی که مردم دارند و جوی که علیه‌‏شان ایجاد می‌‏شود، کمی آزاردهنده است اما مع‌‏الوصف، بانک‌‏های خصوصی توانستند بمانند و این یک نوید خوبی برای اقتصاد خصوصی است.

حسینی هاشمی افزود: با وجود اینکه قیمت تمام شده خدمات در بانک‌‏های خصوصی بالا است و اعتباراتی که اعطا می‌‏شود تا حدودی هزینه تمام شده بالاتری نسبت به بانک‌‏های دولتی دارد، ولی بازهم قابل اتکا است.

وی با بیان اینکه بانک‌‏های خصوصی از بوروکراسی به دور هستند، اظهار داشت: در حال حاضر مجموع منابع شبکه بانک‌‏های خصوصی چیزی در حدود ۳۵۰هزار میلیارد ریال است که این ۳۰۰ تا ۳۵۰هزار میلیارد ریال از طریق بانک‌‏های خصوصی جمع‌‏آوری شده و همین میزان هم در کشور سرمایه‌‏گذاری شده که سهم بزرگی در توسعه اقتصاد ملی است.

حسینی هاشمی بانک‌‏های خصوصی را خاکریزی در مقابل سیل تقاضای ایجاد شده در برابر بانک‌‏های دولتی توصیف کرد و گفت: بانک‌‏های دولتی به دلیل مشکلات پیش رو با کسری منابع زیادی مواجه شدند که این تقاضاها و مشکلات ایجاد شده با کمک بانک‌‏های خصوصی تقلیل یافت.

وی گفت: حضور بانک‌‏های خصوصی سبب شد تا مشتری مداری، زیباسازی شعب، ارائه و تنوع محصولات با جدیت دنبال شود و ارائه خدمات غیر حضوری که همه مشتریان را وادار به حضور در شعبه نکند، مد نظر قرارگیرد. وی ارائه بی‌کم و کاست بانکداری الکترونیک را از جمله افتخارات بانکداری خصوصی دانست و گفت: امروز بانک‌‏های خصوصی با ارائه خدمات مطلوب بانکداری الکترونیک از جمله پرداخت قبض و یا دادن یک قسط وام و یا گرفتن پول و وصول چک به صورت غیرحضوری توانستند با ابزار و ادوات الکترونیک خدمات خوبی به مشتریان بدهند و توسعه کیفی خدمات را پیگیری کنند.

پوشش کسری منابع بانک‌‏های دولتی

حسینی هاشمی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه اخیرا برخی بانک‌‏های خصوصی به بانک‌‏های دولتی تسهیلات داده‌‏اند؛ آیا این موضوع در بانک سرمایه نیز به وقوع پیوسته یا خیر؟ گفت: ما هم در مواقعی که مازاد منابع داشته باشیم، به بانک‌‏های دولتی کمک می‌‏کنیم، از جمله به بانک‌‏های صادرات و تجارت کمک کردیم و در یک فرصت کوتاه‌‏مدت سه ماهه یا ۶ ماهه منابعی را در اختیار آنها قرار دادیم تا آنها کسری‌‏شان را جبران کردند و بعد هم به ما پس دادند. وی افزود: روابط سالم باید در بازار بین بانکی ارائه شود، این‌‏ها طبیعی است اما در کشور ما جای یک نکته مهم خالی است و آن اینکه ما نرخ مرجع در بازار بین بانکی نداریم و هنوز مشخص نیست مبنای نرخ سود چیست؟ حسینی هاشمی اظهار داشت: در دنیا یک نرخ سود بدون ریسک به نام «لایبور» تعریف می‌‏کنند، این به معنی نرخ بهره بین بانکی در لندن است، ما هم می‌‏توانیم «تیبور» را بگذاریم (نرخ بهره بین بانکی در تهران). مدیرعامل بانک سرمایه خاطرنشان کرد: در حال حاضر که بانک‌‏ها در بازار بین بانکی فعالیت می‌‏کنند، تقریبا ریسک نزدیک به صفر است، لذا باید کم‌ترین نرخ را برای بهره بین بانکی منظور کرد.

وی گفت: یکی از مشکلاتی که بانک‌‏ها با یکدیگر تبادل پولی نمی‌‏کنند، نبود همین نرخ بهره بین بانکی است.

حسینی هاشمی به پرداخت سود از سوی بانک مرکزی در قبال انباشت منابع بانک‌‏ها در بانک مرکزی اشاره کرد و ابراز داشت: بانک مرکزی نرخی را تعیین کرده و به بانک‌‏ها اعلام کرده است که مازاد منابع خود رادر بانک مرکزی دپو کنند تا از سود برخوردار شوند، ولی این نرخ تعیین شده نرخ مطلوبی برای بانک‌‏ها نیست.وی در خصوص نرخ متناسب در این زمینه گفت: این نرخ باید حداقل در حد و اندازه بالاترین نرخ سودی که بانک‌‏ها به سپرده‌‏گذاران خود می‌‏دهند باشد، چون نرخ سپرده بین بانکی یا طلب از بانک‌‏ها سپرده قانونی ندارد.

مدیرعامل بانک سرمایه افزود: اگر یک نرخ بهره بین بانکی تعیین شود، بانک‌‏ها در پرداخت تسهیلات عجله نمی‌‏کنند و پولشان را به مشتری با ریسک بالا نمی‌‏دهند. در این پروسه می‌‏توانند تسهیلات بین بانکی بدهند تا بانکی که مشتری مطمئن دارد، تسهیلات بپردازد.وی خاطرنشان کرد: اگر نرخ بهره بین بانکی وجود داشته باشد، دولت می‌‏تواند از طریق دستکاری نرخ، کلیه نرخ‌‏های دیگر را هم تحت تاثیر قرار دهد.

حسینی هاشمی به فعالیت بانک مرکزی آمریکا اشاره کرد و گفت: وقتی فدرال رزرو نرخ بهره را تقلیل می‌‏دهد، منظور نرخ سود سپرده‌‏ها نیست بلکه نرخ بهره بین بانکی را ۵/۰ یا ۲۵/۰درصد کاهش و یا افزایش می‌‏دهد و بر اساس آن نرخ رابطه بین بانک‌‏ها و مشتریان را تنظیم می‌‏کند، این در حالی است که بانک‌‏های ما نرخ سود سپرده را دستکاری می‌‏کنند که این کاری غیر اصولی است.

وی به واگذاری بانک‌‏ها اشاره کرد و با تاکید بر عدم شتابزدگی در پروسه واگذاری‌‏ها اظهار داشت: قطعا بانک‌‏های مشمول واگذاری با معضل کاهش ارزش دارایی مواجه هستند. در این صورت باید ذخیره بگیرند و اگر بتوانند ذخیره کافی منظور کنند، می‌‏توان گفت کسی که سهام را می‌‏خرد به قیمت واقعی خریده است.

حسینی هاشمی با بیان اینکه بانک‌‏های ما دارایی‌‏های ارزشمندی دارند که ممکن است سال‌‏ها ذخیره نگرفته باشند یا اینکه معوق و یا سررسید گذشته شده باشد، گفت: اگر چه ممکن است برخی از این دارایی‌‏ها قابلیت وصول نداشته باشند ولی دارایی‌‏هایی هم دارند که بیشتر از ارزش دفتری می‌‏ارزند، لذا باید خالص ارزش دارایی را حساب کنند. از دیگر سو، دارایی‌‏های پنهانی دارند که باید شناسایی بشود و بعد باید سازمان‌‏هایی که توانایی خرید دارند، برای خرید پا پیش بگذارند. مدیرعامل بانک سرمایه با طرح این سوال که آیا بورس ما قابلیت و ظرفیت خرید چند بانک بزرگ را دارد یا خیر؟ تصریح کرد: بانک‌‏های مشمول واگذاری ۶۰درصد سیستم بانکی را تشکیل می‌‏دهند. وقتی قدرت خرید نباشد، ارزش واقعی خودشان را پیدا نمی‌‏کنند، لذا باید سازمان‌‏های پولی و مالی خارج از کشور بیایند و در خرید سهام بانک‌‏های مشمول واگذاری سهیم شوند.

وی تصریح کرد: باید دید وقتی سهم را فروختیم، آیا این بانک‌‏ها به سوددهی می رسند که EPS یا سود مورد انتظار مشتریان را در سال‌‏های اول، دوم و سوم بدهند.