صف 60 هزار میلیارد تومانی زودبازده‌ها پشت در بانک‌ها

حمیدرضا اسلامی منوچهری - در حالی که مقامات بانک مرکزی، کل حجم تسهیلات پرداختی نظام بانکی در سه ماهه اول سال‌جاری را ۳۷هزار میلیارد تومان اعلام کرده‌اند، محمد جهرمی، وزیر کار و امور اجتماعی دولت نهم که به حامی پروپاقرص بنگاه‌های زودبازده شهرت یافته است از وجود صف تقاضای ۶۰هزار میلیارد تومانی تسهیلات برای طرح‌های زودبازده خبر می‌دهد. جهرمی با اعلام اینکه متقاضیان طرح‌های زودبازده اقتصادی با درخواستی معادل ۶۰هزار میلیارد تومان در صف دریافت تسهیلات قرار دارند، می‌گوید: تاکنون ۱۸هزار میلیارد تومان تسهیلات به طرح‌های زودبازده پرداخته شده است.

وزیر کار دولت نهم در گفت‌و‌گو با خبرگزاری مهر، خواستار تامین منابع بانکی برای پرداخت تسهیلات به طرح‌های زودبازده شده و می‌گوید: مجموع سیاست‌های بانکی باید به نحوی باشد که منجر به توسعه اشتغال و تولید شود. در عین حال وی از تلاش برای ثابت نگه داشتن میزان تقاضای تسهیلات طرح‌های یادشده خبر داده است. به گفته جهرمی از میزان ۶۰هزار میلیارد تومان درخواست یادشده حدود ۲۴هزار میلیارد تومان به انعقاد قرار رسیده و بنگاه‌های زودبازده تاکنون موفق به دریافت ۱۸هزار میلیارد تومان تسهیلات شده‌اند.

جریان پرداخت تسهیلات در سال جاری به دلیل تاخیر در اعلام نرخ سود و آنچه از آن به عنوان کمبود منابع بانکی یاد می‌شود، دچار وقفه شده، اگرچه مقامات بانک مرکزی معتقدند روند پرداخت تسهیلات در سال جاری متوقف نشده و حتی رشد داشته است. رامین پاشایی، معاون اقتصادی بانک مرکزی، پیش از این در گفت‌و‌گو با ایسنا گفته بود: حجم نقدینگی ما مشکلی را نشان نمی‌دهد؛ اما توزیع نقدینگی دچار مشکل است. به گفته وی توزیع و مدیریت نقدینگی باید تغییر کند و این امر بستگی به سیاست‌های اعتباری هماهنگ بین دولت و بانک مرکزی دارد.

پاشایی فام میزان تسهیلات پرداختی در سه ماهه اول سال ۱۳۸۶ را ۳۵هزار میلیارد تومان اعلام کرده و می‌گوید:‌ در سه ماهه اول سال جاری این رقم به ۳۷هزار میلیارد تومان رسیده است. قضاوی دیگر مقام بانک مرکزی نیز از شکاف منابع و مصارف بانک‌ها خبر داده و در گفت‌و‌گو با «ایسنا» می‌گوید: در تمامی ماه‌های سال گذشته میزان رشد تسهیلات بیش از رشد سپرده‌ها بوده و در چنین فضایی، شکاف زیادی بین میزان سپرده‌ها و تسهیلات ایجاد شده است. به گفته وی سال گذشته شکاف بین منابع بانکی و مصارف آن به بیش از ۴۰هزار میلیارد تومان رسیده است.

به گفته قائم‌مقام بانک مرکزی در پایان سال گذشته مانده سپرده‌های بانکی به ۱۳۰هزار میلیارد تومان رسیده در حالی که مانده تسهیلات پرداختی آنها ۱۸۷هزار میلیارد تومان بوده است.

از نیمه دوم سال گذشته با انتصاب مظاهری به ریاست بانک مرکزی، محدودیت زیادی برای بانک‌های کشور در برداشت اضافی از منابع بانک مرکزی ایجاد شد. استدلال مظاهری برای ایجاد این محدودیت‌ها رشد حجم نقدینگی و به تبع آن رشد تورم بود. بانک‌های دولتی با اعمال سیاست‌های انبساطی دولت و به‌ویژه پرداخت تسهیلات به طرح‌های زودبازده، همچنین کاهش رشد سپرده‌ها به دلیل نرخ پایین سود در مقایسه با تورم دچار کمبود منابع شدند، اگرچه به گفته مقامات بانک مرکزی چنانچه تکلیف دولت به بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های زودبازده صورت نمی‌گرفت، روند عادی پرداخت تسهیلات دچار مشکل نمی‌شد.