فاطمه بهادری

پس از گذشت دو سال از تشکیل یکی دیگر از نهادهای حمایتی صنعت لیزینگ، این صنعت همچنان بدون برنامه مدون و منظمی فعالیت می‌کند.

براساس آخرین آمارها و براساس تحقیقات نشریه معتبر یورمانی آمریکا با سهم ۲۹۰میلیارد دلاری رتبه اول این صنعت در جهان را در اختیار دارد و پس از آن کشورهایی مانند ژاپن، آلمان، انگلیس، فرانسه و ایتالیا در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

همچنین صنعت لیزینگ ۸/۱درصد از سرمایه‌گذاری‌های بخش‌خصوصی را در جهان تامین کرده و سه درصد از درآمد ناخالص کشورهای پیشرفته را تشکیل می‌دهد، این رقم در ایران یک درصد است.

در عین حال حجم عملیات لیزینگ در جهان با رشد ۷۰۰درصدی از ۸۷میلیارد دلار در سال ۹۶ به ۶۷۰میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ رسیده که نشان دهنده رشد فزاینده تقاضای بازار نسبت به این ابزار پولی و اعتباری است.

این در حالی است که به گفته محمد کاظم، دبیر کل سابق کانون شرکت‌های لیزینگ، حجم عملیات شرکت‌های لیزینگ در سال ۸۳ حدود ۹هزار میلیارد ریال و در سال ۸۴ ، معادل ۱۸هزار میلیارد ریال بوده که این حجم در سال ۸۵ و نیمه اول سال ۸۶ به حدود ۱۳هزار میلیارد ریال رسید.

بسیاری از مسائل از جمله عدم ابلاغ به موقع دستورالعمل اجرایی فعالیت شرکت‌های لیزینگ بلاتکلیفی نرخ سود در مدت زمان طولانی و کمبود منابع کافی و عدم ارائه مجوز به شرکت‌های متقاضی و عدم ارائه تولیدات به شرکت‌هایی که وابسته به گروه‌های تولیدی کالایی بودند، موجب شد تا لیزینگ‌ها سال گذشته را صرف وصول مطالباتشان کنند.

به گفته محمدکاظم با توجه به فرآیند کاهش نرخ بهره در بانک‌ها، حجم عملیاتی که در سال ۸۴ بیش از ۱۰۰درصد رشد داشته در سال ۸۵، ۷۰درصد با کاهش مواجه شد و در سال‌جاری نیز این رقم به ۲هزار و ۳۰۰میلیارد ریال رسید. وی ادامه داد: حجم عملیات لیزینگ در کشورهای توسعه‌یافته مانند آلمان، ایتالیا، انگلیس و... به میزان ۵۷میلیارد دلار است. حجم عملیات این صنعت در کشور ترکیه با رشدی ۴/۳۴درصدی به ۴/۴میلیارد دلار رسید.اما با در نظر گرفتن همه مسائل مطرح شده، باید گفت نهادهای حمایتی این صنعت همچون انجمن و کانون در طول سال‌های اخیر نتوانستند نقش حمایتی خود را ایفا کنند. به عنوان نمونه کانون شرکت‌های لیزینگ که در حال حاضر دارای ۱۵ عضو است تاکنون نتوانسته‌اند به موضوع فعالیت ۲۱ گانه‌اش که بنا بر ماده ۶ اساسنامه کانون در نظر گرفته شده، جامه عمل بپوشاند.

ارائه توصیه‌ها و رهنمودهای لازم در راه شناسایی و ایجاد رشته‌های جدید در عرصه صنعت لیزینگ، کسب مجوز لازم از سازمان‌های ذی‌ربط در صنعت لیزینگ به صورت گروهی جهت تسهیل در عملیات اخذ مجوزها، بررسی، پژوهش و ارائه استانداردهای یکسان در خصوص عملیات حسابداری لیزینگ به منظور یکسان‌سازی و شفاف‌سازی صنعت لیزینگ در کشور و انتقال مفاهیم صنعت لیزینگ چند بند از این فعالیت‌های ۲۱گانه است. در عین حال شناسایی بازارهای مصرف و متقاضیان گروهی در جهت معرفی آنان به کلیه اعضا، شناسایی سازندگان و ارائه‌کنندگان محصولات و کالاهای سرمایه‌ای به صورت متمرکز در جهت فعالیت گروهی در به دست آوردن بازارهای جدید برای اعضا نیز دیگر موضوع‌های فعالیت کانون است که تقریبا در اساسنامه کانون بایگانی شده است.

موارد فوق تنها چند مورد از مواردی است که هدف تاسیس کانون بوده و در دو سال گذشته مورد غفلت واقع شده است.شاید یکی از عمده‌ترین مساله نهادی همچون کانون، نرسیدن به یک اجماع در این نهاد باشد. کانون که در تاریخ ۹ مرداد ماه سال ۱۳۸۵، تاسیس شده تاکنون چهار دبیرکل داشته است. در حال حاضر و پس از دبیرکلی افرادی همچون فتحعلی، کاظم و پرتوی؛ زارعی چهارمین دبیرکل کانون است که به تازگی بر این مسند نشسته است.گرچه کانون در چشم‌انداز خود، شناخته شدن به عنوان معتبرترین نهاد مدنی در راستای فرهنگ‌سازی و ایجاد زیربنای مستحکم برای توسعه صنعت لیزینگ و همچنین حصول به مرجعیت رسمی در داخل و خارج کشور درباره صنعت مذکور را می‌بیند، اما تا این هدف راه طولانی در پیش دارد.

۹ کارگروه در حال تشکیل کانون به تازگی نه کارگروه را در دست بررسی دارد که تعدادی از آنها تشکیل شده و برخی از این گروه‌ها در هفته جاری شروع به کار می‌کند.

لیزینگ عملیاتی کانون، تحقیق و توسعه کانون، استانداردهای مالی و مالیاتی، حقوقی، سیاست‌گذاری نشریه و سایت، همایش، کمیته پذیرش، اعتبارسنجی و ارتباطات و رسانه‌ کارگروه‌های نه‌گانه کانون را تشکیل می‌دهند که سه کارگروه اول این هفته تشکیل می‌شوند.

کانون نیز با پذیرفتن عضویت دو عضو دیگر،‌ در حال حاضر دارای ۱۵ عضو است.

شرکت‌های لیزینگ پارسیان، غدیر، رایان‌سایپا، ایران‌خودرو، صنعت و معدن، بهمن لیزینگ، آریا دانا، خودروکار، امید،‌ کارآفرین، ایران، بانک اقتصاد نوین، ایرانیان، ماشین‌آلات سنگین ایرانیان، ماشین‌آلات و تجهیزات بانک پاسارگاد، ‌۱۵ عضوی هستند که تقریبا ۹۰درصد از سهم عملیات بازار لیزینگ کشور را در اختیار دارند. اما این شرکت‌ها،‌ کانونی را تاسیس کرده‌اند که درخور این میزان سهم بازار نیست.