موسسه صندوق ثروت‌های حاکمیتی در گزارشی از درجه شفافیت حساب ذخیره ارزی ۱۷ کشور صاحب این صندوق، حساب ذخیره ارزی ایران را در رده نهم شفافیت و با درجه شفافیت ۲ از ده قرار داده است. به گزارش خبرگزاری فارس، موسسه صندوق ثروت‌های حاکمیتی گزارشی را از وضعیت صندوق‌های ویژه نفتی در ۱۷ کشور صادرکننده نفت در جهان منتشر کرده است.

بر اساس این گزارش صندوق‌های ویژه نفتی صندوق‌های ویژه‌ای هستند که با هدف جدا نگه داشتن حساب درآمدهای مازاد نفتی از بودجه کشور و اختصاص منابع درون این صندوق‌ها به فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه‌ای تاسیس شده‌اند. اهمیت این صندوق‌ها در مقاطعی که قیمت نفت افزایش یافته، به ویژه از سال ۲۰۰۰ به این سو بیش از پیش افزایش یافته است.

بر اساس این گزارش در نتیجه افزایش قیمت نفت در حال حاضر حجم این صندوق‌ها به ارقام بی‌سابقه‌ای رسیده است. حجم کل رقم موجود در ۱۷صندوق ویژه نفتی جهان ۳۵/۲تریلیون دلار برآورد شده است.

کشورهایی که دارای این‌گونه صندوق‌ها هستند، عبارتند از ایران، عربستان، کویت، امارات، ونزوئلا، روسیه، لیبی، قزاقستان، نیجریه، ایالت آلاسکای آمریکا، کانادا، قطر، الجزایر، آنگولا، نروژ، آذربایجان و عمان.

در میان این کشورها حجیم ترین صندوق از نظر رقم ذخیره شده در آن به امارات اختصاص دارد. امارات ۸۷۵میلیارد دلار در صندوق ویژه نفتی خود ذخیره کرده است. پس از این کشور صندوق نفتی نروژ با ۳۹۶میلیارد دلار در رتبه دوم و عربستان با ۳۰۰میلیارد دلار در رتبه سوم از نظر حجم صندوق ویژه نفتی خود قرار دارد.

میزان ذخیره ارزی در صندوق‌های نفتی سایر کشورها عبارت است از ایران ۹/۱۲میلیارد دلار، کویت ۲۵۰میلیارد دلار، ونزوئلا ۸۰۰میلیون دلار، روسیه ۱۶۲میلیارد دلار، لیبی ۵۰میلیارد دلار، قزاقستان ۵۵/۲۱میلیارد دلار،نیجریه ۱۱میلیارد دلار، ایالت آلاسکای آمریکا ۸/۳۹میلیارد دلار، کانادا ۶/۱۶میلیارد دلار، قطر ۶۰میلیارد دلار، الجزایر ۴۷میلیارد دلار، آنگولا ۲۰۰ میلیون دلار، آذربایجان ۳/۳میلیارد دلار و عمان دومیلیارد دلار.

ایران از نظر حجم ذخایر خود در صندوق ویژه نفتی خود در میان ۱۷ کشور نفتی در رتبه دوازدهم قرار گرفته است. آنگولا نیز با ۲۰۰میلیون دلار کمترین ذخیره ارزی در این صندوق را دارا است.

موسسه صندوق ثروت‌های حاکمیتی در ادامه گزارش خود به بررسی صندوق‌های ویژه نفتی و مقایسه آن‌ها از نظر میزان شفافیت در بهره برداری از آن‌ها و مدیریت منابع درون آن‌ها پرداخته است. برای مقاسیه این صندوق‌ها از شاخصی به نام شاخص شفافیت لینابرگ-مادوئل استفاده شده است.

از جمله فاکتورهایی که در تهیه این شاخص مورد نظر قرار می گیرد عبارت است از انتشار عمومی اطلاعات مربوط به علت تشکیل صندوق و ساختار حاکمیتی دولت بر آن، ارائه گزارش‌های سالانه در مورد فعالیت‌های صندوق و سرمایه‌گذاری‌ها و میزان موجودی آن، اتخاذ استراتژی‌ها و اهداف و برنامه‌های مشخص و واضح از سوی مدیران صندوق، طراحی یک سایت اینترنتی برای صندوق و تعیین محل مشخصی به عنوان دفتر مرکزی برای آن و انتشار آدرس و وجود امکان دسترسی آسان به آن.

شاخص مذکور ارقامی از یک تا ۱۰ را در بر می گیرد که هر چه این شاخص بیشتر باشد، دلالت بر شفافیت بیشتر دارد.

بر اساس این گزارش صندوق ذخیره ارزی ایران نمره دو در شاخص شفافیت لینابرگ-مادوئل را به دست آورده است و در میان صندوق‌های ویژه نفتی ۱۷ کشور مهم نفتی در جایگاه نهم از این نظر قرار گرفته است.

شفاف‌ترین صندوق نفتی صندوق ذخیره نفتی نروژ است که نمره ۱۰ در شاخص شفافیت لینابرگ-مادوئل را به دست آورده است.

نمره سایر صندوق‌ها به ترتیب عبارت است از آلاسکای آمریکا ۹، آذربایجان ۹، کانادا ۸، کویت ۶، روسیه ۵، عربستان ۴، قزاقستان ۳، ایران ۲، عمان ۲، ونزوئلا ۲، قطر ۱، لیبی ۱، الجزایر ۱، نیجریه ۱، و آنگولا ۱.