فاطمه بهادری - رییس کل بانک مرکزی، سال جدید را با ارائه مجوزهای جدید به موسسات و تعاونی‌های اعتبار آغاز کرد تا تنها پس از گذشت هشت ماه از ریاستش به وعده‌اش برای ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی عمل کند.

وی در اولین مصاحبه‌اش در سمت ریاست کلی بانک مرکزی، انتقاد شدید از فعالیت برخی موسسات و نهادهای پولی و بانکی بدون مجوز تصریح کرد که در هیچ کجای دنیا سابقه ندارد که چنین فعالیت‌هایی بدون مجوز و نظارت انجام شود.

این آرزوی مظاهری با چند اخطار به موسسات فوق، تحقق یافت تا بانک مرکزی در اواسط اردیبهشت ماه امسال، به چند موسسه مالی و اعتباری و تعاونی اعتباری، مجوز ارائه دهد.

موسسه مالی و اعتباری سینا (بنیاد) به‌عنوان اولین موسسه در کشور و با قبول شرایطی همچون عرضه سهامش در بورس مجوز قطعی از بانک مرکزی را دریافت کرد.

در کنار این موسسه، خبر دریافت مجوز در موسسه قوامین و انصار نیز اعلام شد.

اما رییس کل بانک مرکزی از قابل اعمال بودن قواعد نظارتی جدید بانک مرکزی بر ۱۲ موسسه مالی و اعتباری خبر داد و گفت: اگر این موسسات در مدت‌های تعیین شده خود را با ضوابط تطبیق ندهند، تعطیل می‌شوند.

شنیده‌ها حاکی از آن است که به جز سه موسسه یادشده، موسسه مالی و اعتباری مهر، تعاونی اعتباری شهر، مولی‌الموحدین، ثامن‌الائمه، بتاجا، عسگریه، میزان، کار‌سازان آینده و مشیز (از تعاونی‌های استان کرمان) در مجموع ۱۲ موسسه موردنظر رییس کل را تشکیل می‌دهند.

رییس کل بانک مرکزی نیز بابیان اینکه مورد اخیری که درخصوص موسسات مالی و اعتباری بدون مجوز از سوی بانک مرکزی پیگیری می‌شود یک دستورالعمل است و نه آیین‌نامه، اظهار داشت: ۱۲ موسسه‌ای که مجوز تغییر و تطبیق دریافت کرده‌اند، باید در مدت زمان معین شده بین شش تا هشت‌ماه و حداکثر تا ۱۸ ماه بین تعطیل‌شدن و ضابطه‌مندی یکی را انتخاب کنند.

مظاهری اسم مجوز یاد شده را مجوز «تغییر و تطبیق» اعلام کرد و افزود: موسسات مالی و اعتباری نباید فعالیت خود را گسترش دهند و باید در حالت فعلی بمانند. وی همچنین امکان ادغام برخی موسسات مالی و اعتباری را درآینده اعلام کرد و افزود: ممکن است برخی موسسات بتوانند با ادغام به یک بانک بزرگ تبدیل شوند.

به گفته وی، موسسات باید سرمایه اولیه خود را به ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد تومان افزایش دهند.

براساس مقررات ناظر بر تاسیس و شیوه فعالیت موسسه‌های اعتباری غیربانکی، موسسات اعتباری می‌توانند منابع مالی موردنیاز خود را به طرقی همچون قبول سپرده‌های قرض‌‌الحسنه پس‌انداز، سرمایه‌گذاری مدت‌دار، انتشار اوراق مشارکت و اوراق مشابه، انتشار اوراق قرضه قرض‌الحسنه و دریافت تسهیلات از اشخاص حقیقی و حقوقی تامین کنند.

همچنین افتتاح حساب جاری یا حساب‌های دیگری که وجوه آن با چک یا وسایل مشابه قابل نقل و انتقال است توسط موسسات اعتباری ممنوع است.

در ماده ۲۹ این مقررات نیز آمده که به منظور حسن اجرای نظام پولی و اعتباری کشور، موسسات اعتباری مکلفند، سپرده قانونی در قبال انواع سپرده‌های دریافتی خود را به میزانی که شورای پول و اعتبار تعیین می‌کند، نزد بانک مرکزی تودیع کنند. در عین حال انواع نرخ سود سپرده‌ها، تسهیلات، کارمزدها و همچنین جوایز خود را که بانک مرکزی طبق ضوابط مصوب شورای پول و اعتبار تعیین می‌کند، رعایت کنند.

در ماده ۴ دستور‌العمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر شرکت‌های تعاونی اعتبار بانک مرکزی نیز حداقل مبلغ سرمایه و تعداد عضو شرکت در بدو تاسیس به ترتیب ۲۰۰میلیون ریال و ۵۰ نفر است.

متقاضیان تاسیس شرکت تعاونی اعتبار باید موافقت اصولی وزارت تعاون با تشکیل شرکت را به همراه مبلغ سرمایه شرکت و تعداد اعضای آن به بانک مرکزی ارائه کنند. در عین حال اساسنامه پیشنهادی، برنامه عملیات شرکت، فهرست اسامی اعضا در شروع فعالیت و نوع ارتباط آنها با یکدیگر نیز موردنیاز است.

سرمایه شرکت از طریق پرداخت حق عضویت اعضا تامین می‌شود.

براساس ماده ۱۴ این دستورالعمل نیز افتتاح حساب سپرده منحصرا برای اعضای شرکت صورت می‌پذیرد. افتتاح حساب سپرده قرض‌‌الحسنه جاری و حساب‌های مشابه توسط شرکت ممنوع است.

احتساب ذخایر قانونی و اندوخته‌های احتیاطی براساس مقررات مندرج در ماده ۲۵ قانون بخش تعاونی انجام می‌شود.