تحقیقات انجام شده در کشور بیانگر این مساله است که بین تولید اسمی‌و تولید بالقوه در ایران تفاوت بسیاری است و همین تفاوت است که تورم، بیکاری ایجاد می‌کند. بنابراین زمانی که اقتصاد نمی‌تواند به اندازه‌ای که باید، تولید کند تورم و بیکاری افزایش یافته و در نتیجه آسیب‌های اجتماعی پدید خواهد آمد.

به گزارش خبرگزاری فارس، مهدی تقوی عضو هیات علمی‌دانشگاه علامه طباطبایی، اقتصاد ایران را بانک‌محور دانست و گفت: سیستم نظام مالی در ایران سیستم بانک محور است که این در کشورهای توسعه‌نیافته است چراکه سرکوب مالی به معنای دخالت دولت در امور بانکی و بازارهای مالی در این کشورها وجود دارد.

او درخصوص تک‌رقمی شدن نرخ سود بانکی در کشور گفت: به نظر می‌رسد که تدوین کنندگان برنامه چهارم توسعه به نرخ سود واقعی توجه نداشته اند. این نرخ یعنی نرخ سود اسمی‌تقسیم بر نرخ تورم مهم است. ژاپن هم نرخ سود بانکی خود را به صفر رساند. ولی این کار را به این دلیل انجام داد که نرخ تورم اقتصاد ژاپن به منفی دو درصد رسیده بود و با این شرایط باز هم سپرده‌گذاران بانکی در شرایط نرخ سود صفر دو درصد سود می‌برند.

او افزود: تدوین کنندگان برنامه چهارم هم به واسطه چیزهایی که درباره لزوم کاهش نرخ سود بانکی شنیده بودند اقدام به گنجاندن چنین بندی در برنامه کردند. به گفته وی، در حالی که علم اقتصاد می‌گوید ابتدا نرخ تورم باید پایین بیاید و در مرحله بعد بر اساس آن نرخ سود بانک کاهش می‌یابد. تنها در این شرایط است که نرخ سود واقعی بانک‌ها مثبت می‌شود.

به گفته وی، اگر در گام اول نرخ سود را هدف قرار دهیم به هدف کاهش تورم نخواهیم رسید. چراکه با کاهش نرخ سود نرخ پس انداز پایین می‌آید و در نتیجه تولید کاهش می‌یابد و با تولیدات کم نمی‌توان تورم را کاهش داد.

تقوی درخصوص سیاست رابطه نرخ تورم و بیکاری گفت: این مورد به منحنی فیلیپس اشاره می‌کند که به طور طبیعی حالت نزولی دارد و رابطه بین بیکاری و نرخ تورم رانشان می‌دهد. بدین معنی که با کاهش نرخ بیکاری، نرخ تورم بالا می‌رود و بالعکس ولی در اقتصاد کشور ما منحنی فیلیپس به علت وجود تورم رکودی، صعودی است. در این حالت اگر نرخ تورم پایین بیاید نرخ بیکاری هم پایین می‌آید. زمانی که تورم رکودی داریم اگر تورم کاهش یابد تولیدات افزایش یافته و این امر خود به خود بیکاری را کاهش خواهد کرد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: قیمت نفت در سالی که گذشت به صورت بی‌سابقه‌ای بالا رفت و درآمد هنگفتی را نصیب کشور کرد. این درآمد نفتی فرصت بسیار خوبی را به دولت برای بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی در کشور می‌دهد. البته باید بلندمدت نگر بود. واردات گسترده به تولیدات ضربه می‌زند باید تعادل بین واردات و تولید حفظ شود در حال حاضر باید زیرساخت‌ها تقویت شود. وی ادامه داد: الان صنعت نفت و گاز احتیاج به سرمایه‌گذاری کلان دارد. زیرساخت‌های اجتماعی مانند بیمارستان و دانشگاه‌ها توسعه یابد. از سوی دیگر باید به واسطه اصلاح قوانین و مقررات زمینه‌های مناسب برای رونق بازار اقتصادی مهیا شود.

تقوی خاطرنشان کرد: دولت می‌تواند واحدهای اقتصادی را به جای اینکه یک مرتبه واگذار کند آنها را به افراد متخصص و بادانش فنی و مهندسی و مدیریت بالا به صورت اجاره به شرط تملیک واگذار نماید. البته در کنار این باید سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم به هم بالا برود تا نتایج مطلوب حاصل شود. راه بیرون آمدن از این تورم رکوردی اقتصاد سرمایه‌گذاری و افزایش بهره‌وری است. یعنی ابتدا باید زیربناهای اقتصادی درست شده و شوک‌های سیاسی که به اقتصاد لطمه وارد می‌کند کاهش می‌یابد و در مرحله بعد حجم سرمایه‌گذاری از طریق بخش‌خصوصی افزایش پیدا کند.

- مهم این نیست که این بخش از بودجه افزایش یابد. مهم این است که این پول درست خرج شود. با وجود این تعداد از طرح های نیمه تمام عمرانی چطور می‌توان به پروژه‌های جدید فکر کرد. همه اینها باعث افزایش تورم شده است.

قیمت بالای نفت ایران فرصت بسیار خوبی است. در این زمان باید با استفاده از منابع حساب ذخیره ارزی توجه دقیقی صورت گیرد.

بخش خدمات ایران الان بسیار متورم شده و ۵۰درصد تولیدات ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد. البته در اقتصاد آمریکا نیز بخش خدمات سهم قابل توجهی دارد ولی مشکل ما این است که در حال حاضر مردم نیازهای بسیار بیشتری دارند و باید توجه بیشتری به سایر بخش‌های اقتصادی مانند کشاورزی و صنعت صورت گیرد.

البته باید این اقدام به شیوه‌ای انجام شود که هزینه‌های تولید در این دو بخش پایین‌تر آمده و منجر به ایجاد مزیت‌های نسبی در اقتصاد شود.