توافق تیم اقتصادی دولت بر سر سیاست ارزی؟

توافق ارزی در شورای پول و اعتبار

تعدیل ارز با هدف کمک به صادرات

گروه بازار پول- آنگونه که از اظهارنظرها بر می‌آید وزارت اقتصاد و بانک مرکزی که دو ضلع مهم تیم اقتصادی دولت به حساب می‌آیند در خصوص کلیات سیاست‌گذاری ارزی توافق کرده‌اند. این توافق حاصل نشست سه‌شنبه شورای پول و اعتبار بوده است که بر اساس تصمیم جمعی این شورا بانک مرکزی مجوز یکسان سازی مجدد نرخ ارز در بازار را دریافت کرده است.

گرچه شورا وارد جزئیات موضوع نشده است، اما موضع‌گیری‌های وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی حکایت از آن دارد که بانک مرکزی باید در زمینه سیاست‌گذاری ارزی بر اساس برنامه پنجم عمل کند. برنامه پنجم بانک مرکزی را موظف به مدیریت بازار ارز بر مبنای نظام ارزی شناور مدیریت شده کرده است و این نرخ باید متناسب با مابه التفاوت تورم داخلی و خارجی تعدیل شود. بنابراین در درون تیم اقتصادی دولت بر پایه یک مبنای کلی توافق حاصل شده است اتفاقی که حداقل در چند وقت گذشته به استناد اظهارنظرهای شفاهی به چشم نمی‌خورد. اما روز گذشته وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی پس از پایان جلسه شورای پول و اعتبار در گفت‌و‌گوهای جداگانه ای خبر توافق ارزی را اعلام کردند. بنابرگزارش بانک مرکزی، یک هزار و یکصد ‌و‌ سی و یکمین جلسه شورای پول‌ و‌ اعتبار روز سه‌‌شنبه مورخ اول آذرماه سال ۱۳۹۰ به ریاست محمود بهمنی و با حضور کلیه اعضا در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شد. در این جلسه که ۴ ساعت نیم زمان برده است، گزارشی از سوی بانک مرکزی درباره مسائل ارزی و اقدامات انجام شده و در شرف انجام به اطلاع شورای پول و اعتبار رسید و تصمیماتی در جهت مدیریت شناور و تک نرخی شدن ارز، حمایت از صادرات و کنترل واردات از طریق بخش بازرگانی اتخاذ شد. یکی از این تصمیم‌ها که می‌تواند نقطه عطفی در سیاست‌گذاری ارزی باشد، تعدیل نرخ با هدف حمایت از صادرات بوده است.

شمس‌الدین حسینی وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: شورای پول و اعتبار بانک مرکزی را موظف کرد که متناسب با برنامه تعدیل نرخ ارز سناریوی‌هایی برای یکسان سازی مجدد این نرخ تدوین کند.این عضو شورای پول و اعتبار از توافق در مورد سیاست‌های آینده ارزی کشور خبر داد و گفت: قرار شد سیاست گذاری در جهت استقرار مجدد نظام ارزی شناور مدیریت تدوین شود؛ زیرا سیاست ارزی چندگانه اخیر کشور به هیچ وجه منطبق بر سیاست‌های برنامه پنجم توسعه نیست. به گفته وی، هدف اصلی دستیابی به نرخ ارز تک رقمی است بنابراین در کنار بر نامه تعدیل نرخ ارز نظام ارزی نیز باید یکسان شود.وی بار دیگر قیمت ۱۳۰۰ تومان کنونی را برای ارز گران خواند و از کاهش آن مجددا دفاع کرد. این سخن وزیر می‌تواند تبصره‌ای بر تعدیل نرخ ارز بازار باشد؛ زیرا رییس کل بانک مرکزی که همزمان ریاست شورای پول و اعتبار را در اختیار دارد و مجری سیاست‌های این شورا به حساب می‌آید، از تعدیل نرخ ارز با هدف کمک به صادرات خبر داده است. بنابراین سخن وزیر را می‌توان در خصوص محدوده تعدیل قیمت تفسیر کرد.

تعدیل ارز با هدف حمایت از صادرات

محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی در خصوص نشست سه شنبه شب شورای پول و اعتبار گفت: گزارش‌های ارزی بانک مرکزی به صورت کامل به شورا ارائه شد و شورا سرانجام همان خط مشی بانک مرکزی مبنی بر حرکت به سمت تک نرخی کردن ارز و تعدیل نرخ ارز را تصویب کرد. رییس کل این بانک با بیان اینکه در این جلسه تصمیم گرفته شد حمایت از صادرات ملاک عمل قرار گیرد، اضافه کرد: در بخش واردات نیز کنترل‌های لازم از طریق بخش بازرگانی صورت خواهد گرفت.رییس شورای پول و اعتبار در خصوص چگونگی تعیین نرخ ارزهای مسافرتی، واردکنندگان، صادر کنندگان و سایر ارزها اظهار کرد: تعیین نرخ ارزهای مختلف در یک پروسه زمانی قابل قبولی صورت خواهد گرفت؛ اما در عین‌حال تفاوت بین نرخ ارزهای مسافرتی و نرخ ارز برای واردات کالاهای ضروری، فعلا وجود خواهد داشت؛ به این صورت که نرخ ارز مسافرتی بالاتر از نرخ ارز واردات کالاهای ضروری است؛ اما به مرور نرخ‌ها به سمت یکسان شدن پیش خواهد رفت و این نیازمند زمان است. وی با بیان اینکه تفاوت بین نرخ گشایش اعتبار اسنادی برای کالاهای ضروری با ارزهای غیرضروری کماکان وجود خواهد داشت، افزود: در آینده این تفاوت از بین خواهد رفت و نرخ‌ها یکسان می‌شود. بهمنی در خصوص نرخ شناور یا ثابت ارز گفت: به طور قطع نرخ شناور مدیریت شده مدنظر است و نرخ را بازار و تقاضا تعیین می‌کند. رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه مجلس شورای اسلامی بانک مرکزی را مکلف کرده است که میانگین مابه التفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی ملاک نرخ رشد ارز باشد، افزود: البته با توجه به شرایط روز و کشور، نرخ ارز،شناور مدیریت می‌شود. این سخن رییس کل بانک مرکزی به معنای آن است که نرخ ارز در بازار به سمت واقعی شدن حرکت خواهد کرد. بر این اساس می‌توان پیش‌بینی کرد: در صورت آنکه سناریو طراحی شده مطابق نظر بانک مرکزی پیش رود قیمت ارز به سمت بالا تعدیل می‌شود. اتفاقی که بسیاری از کارشناسان آن را قدم آغازین ساماندهی نرخ ارز در بازار عنوان کرده‌اند. به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران مدیریت بازار ارز در صورتی می‌تواند به شرایط کنونی پایان دهد که ارزش‌گذاری ارز را به متناسب با واقیعیت‌های اقتصادی کشور تعیین کند. در این صورت مکانیزم تعیین نرخ ارز از شرایط کنونی که همواره پایین‌تر از ارزش واقعی بوده باید تغییر کند.

تحریم بانک مرکزی

در کنار سیاست‌های ارزی تحریم بانک مرکزی از سوی برخی کشورهای اروپایی نیز موضوع دیگر اظهار نظرهای رییس کل بانک مرکزی و وزیر امور اقتصادی و دارایی بود. شمس الدین حسینی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص تحریم اخیر بانک مرکزی از سوی برخی کشورهای غربی تاکید کرد: این سیاست‌ها به هیچ وجه کارآیی ندارد و مردم آن کشورها از سیاست‌های دولت‌هایشان تبعیت نمی‌کنند؛ به عنوان نمونه اگر یک تاجر انگلیسی احساس کند که منافع وی ایجاب می‌کند روابط تجاری اش را متوقف نخواهد کرد. حسینی با اشاره به اتهاماتی برعلیه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر عدم رعایت حقوق بشر و تلاش برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای تصریح کرد: کشورهایی که به دنبال تحریم ایران هستند، حتی نتوانسته‌اند نظر شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل را جلب کنند و باید گفت تحریم بانک مرکزی برای آنها یک گزینه ناکام است و ایران خود را برای شیطنت‌های آنها آماده کرده است. رییس کل بانک مرکزی نیز در واکنش به موضوع تحریم بانک مرکزی از سوی انگلستان اظهار کرد: مدت‌هاست ایران با انگلیس رابطه بانکی به ویژه در سطح بانک مرکزی ندارد و طرح چنین موضوعاتی کاملا غیرکارشناسی، غیر‌حرفه‌ای و غیربانکی است و اینکه یک کشور چنین تصمیمی را اتخاذ کند، نمی‌تواند مبنای جهانی داشته باشد.

بهمنی:

نر خ ارز را بازار عرضه و تقاضا تعیین می‌کند

نرخ ارز با هدف صادرات تعدیل می‌شود

قیمت ارز باید متناسب با مابه‌التفاوت تورم داخلی و خارجی تغییر کند