دنیای اقتصاد- قیمت جهانی طلا که تا چند هفته قبل با افزایش‌های متوالی رکوردهای جدید را ثبت می‌کرد، در دو روز گذشته با بیش از ۱۴۰ دلار کاهش یک رکورد ۳۰ ساله را در سقوط قیمت شکست و از محدوده ۱۸۰۰ دلار در پایان معاملات چهارشنبه شب به ۱۶۵۷ دلار در پایان معاملات هفتگی افت کرد. اقدام فدرال رزرو در تغییر سبد اوراق قرضه خود از طریق انتشار ۴۰۰ میلیارد دلار اوراق قرضه کوتاه مدت تا سقف سه سال و در مقابل جمع‌آوری ۴۰۰ میلیارد دلار اوراق قرضه بلندمدت از سر رسید شش سال به بالاتر یکی از دلایل افت قیمت طلا عنوان شده است. فروش طلا از سوی برخی معامله‌گران بازار آتی با هدف پوشش زیان‌های خود در بازارهای مالی نیز از دیگر دلایل این افت تاریخی عنوان شده است. پس‌لرزه‌های افت تاریخی قیمت طلا در دو روز آخر هفته، امروز به بازار ایران نیز می‌رسد. برخی فعالان افت شدید قیمت سکه را پیش‌بینی می‌کنند و برخی فعالان نیز با اشاره به افزایش ارزش دلار احتمال می‌دهند افزایش ارزش دلار در بازار امروز تهران تا حدودی کاهش قیمت سکه را به واسطه تنزل ارزش طلا خنثی کند. سقوط ۱۴۰ دلاری قیمت طلا

گروه بازار پول- مسعودرضا طاهری: با سقوط ۱۴۰ دلاری قیمت طلا در دو روز و کاهش بهای این فلز گرانبها به زیر ۱۷۰۰ دلار در بازار جهانی برخی فعالان از کاهش قیمت سکه در بازار داخلی خبر می‌دهند. بهای طلا در بازار‌های جهانی با بیش از ۱۴۰ دلار کاهش نسبت به قیمت‌های روز چهارشنبه، در پایان معاملات هفتگی در سطح ۲۰/۱۶۵۷ دلار بسته شد.

در این راستا قیمت هر قطعه سکه بهار آزادی از ۶۱۵ هزار تومان تا ۶۱۰ هزار تومان و بنا بر برخی گزارش‌ها تا ۶۰۶ هزار تومان در بازار روز پنج‌شنبه افت کرد. با کاهش قیمت طلا در بازار‌های جهانی انتظار می‌رود که امروز با رسیدن موج کاهشی قیمت طلا به بازار داخلی قیمت سکه با افت قابل توجهی مواجه شود. برخی تحلیل گران و فعالان بازار از کاهش قیمت تا سطح۵۵۰ هزار تومان سخن گفته‌اند اما برخی از فعالان نیز با اشاره به افزایش ارزش دلار در برابر سایر ارزهای جهانی احتمال می‌دهند با تقویت ارزش این ارز در برابر ریال از شتاب افت قیمت تا حدودی گرفته شود.

فروش عمده طلا به دلیل بالا گرفتن نگرانی‌ها در مورد وضعیت بورس‌های جهان و چشم‌انداز کاهشی شاخص تولید در چین برای ماه سپتامبر و همچنین تصمیم فدرال رزرو آمریکا برای نگهداری اوراق قرضه بلند مدت این کشور در راستای حمایت از اقتصاد داخلی موجب افت ارزش طلا ، تقویت ارزش دلار در برابر ارزهای عمده جهان و امیدواری سهامداران به بورس‌های نیویورک و اروپا شد. نیاز به نقدینگی عمده عامل محرک شکست قیمت طلا با حراج آن بوده است. عاملی که به طور سنتی به هنگام کاهش شدید ارزش بورس‌های جهانی از آن به عنوان تنها راه دستیابی به نقدینگی برای بنگاه‌ها نام برده شده و مورد توجه قرار می‌گیرد.

طلا در بازار‌های جهانی

قیمت طلا در دو روز آخر هفته از محدوده ۱۸۰۰ دلار تا ۱۷۳۶ دلار در پایان معاملات روز پنج‌شنبه و تا ۱۶۵۷ دلار در پایان معاملات هفتگی افت کرده است. بدین ترتیب قیمت طلا تا رسیدن به نرخ بسته شده جمعه شب به وقت تهران بیش از ۱۴۰ دلار از ارزش خود را از دست داده است. افت قیمت طلا طی ۲ روز در پایان این هفته رکوردی از کاهش شاخص قیمت را نشان داد که به گفته کارشناسان از سال ۱۹۸۳ بی‌سابقه بوده است.عوامل متعددی برای افت ارزش طلا اعلام شده است. در این میان افت شدید ارزش دارایی‌ها در بازار سهام و جدی‌تر شدن بحران بدهی‌ها در یونان و همچنین نگرانی شدید از کاهش نرخ رشد اقتصادی در سراسر جهان موجب شده تا طی یک هفته گذشته بیش از ۴/۳ تریلیون دلار از ارزش سهام در بازار‌های بورس دنیا از دست برود. اغلب سهام در بورس‌های جهانی با صف فروش مواجه شده‌اند و دولت‌ها تمام تلاش‌های خود را برای بازگرداندن امید سرمایه‌گذاران به کار گرفته اند. در بازار‌های جهانی حراج دارایی‌هایی طلا در پرتفوی سرمایه‌گذاری‌ها موجب افت قیمت طلا و در مقابل بالا رفتن قیمت دلار آمریکا شد.

بر اساس تازه‌ترین خبرها زیان ناشی از افت ارزش سهام در بازارهای جهانی موجب شده تا همچون سال ۲۰۰۸ دارایی‌‌های طلا برای جبران زیان ناشی از افت ارزش سهام مرتبا به حراج برسد. از فدرال رزرو خبر می‌رسد که با وجود نهایی نشدن طرح ۴۴۷ میلیارد دلاری دولت اوباما برای تزریق به اقتصاد آمریکا، برخی تحرکات برای تغییر در نرخ‌های اوراق قرضه کوتاه‌مدت و بلندمدت در بین سیاستگذاران فدرال رزرو مطرح شده است. انتشار برخی اخبار تایید نشده در این زمینه، اعتماد هر چند موقتی را به بورس نیویورک و برخی بازار‌های اروپایی بخشیده است. در پایان معاملات هفتگی شاخص بورس نیویورک و اغلب بورس‌ها در اروپا با علایم مثبت به پایان رسید. در این میان تحلیل‌ها همچنان بر وجود نگرانی‌ها در بازار‌های سهام تاکید دارند.نگرانی از افت نرخ رشد اقتصادی در جهان و کشورهای در حال توسعه و بازار‌های نوظهور موجب شده تا چشم‌انداز مصرف آتی کالاها به ویژه نفت، طلا، مس و سایر کاهشی باشد. در این میان بازار‌های مالی دنیا در انتظار جدی‌ترین خبر از رشد بازار‌های آسیایی با محوریت چین هستند. هفته آینده نرخ رشد اقتصادی چین در ماه سپتامبر اعلام می‌شود و کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که این نرخ با کاهش محسوس همراه باشد. افت احتمالی شاخص تولید در چین برای بازار‌های آسیایی به معنای کاهش شدید صادرات از این قاره است. ارزهای آسیایی در پایان این هفته در مقابل دلار آمریکا اغلب با کاهش روبه‌رو بود. تا جایی که این شرایط از سال ۱۹۹۸ تا کنون بی‌سابقه بوده است.همچنین نگرانی‌های جهانی در مورد پایین آمدن رشد اقتصادی در جهان موجب شده تا کشورهای جهان با مداخله گسترده در نظام ارزی خود دارایی‌های ارزی خود را با طلا معاوضه کنند. خرید طلا توسط کشورهای در حال توسعه و بازار‌های نوظهور عمدتا در راستای اتخاذ یک سیاست انقباضی و در امان ماندن از بحران اقتصادی آمریکا و اروپا بوده که کندی رشد اقتصادی را در پی داشته است.

بازار داخلی سکه

سقوط قیمت‌ها در بازار داخلی به دلیل تعطیلی بازارها در ایران هنوز پس لرزه‌ای نداشته است. قیمت سکه در بازار روز پنجشنبه از ۶۱۵ هزار تومان به مرور تا بعد از ظهر به ۶۱۰ و حتی ۶۰۶ هزارتومان تا غروب این روز افت کرد که به این ترتیب بین ۵ تا ۹ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد. سکه طرح قدیم در این میان تغییرات زیادی نداشته و کماکان در محدوده ۶۳۰ هزار تومان فروخته شد. البته موج کاهشی قیمت نیز امروز به این سکه خواهد رسید. در بازار روز پنجشنبه ربع سکه هم بدون تغییر ۱۵۰ هزار تومان بود. البته در برخی نقاط قیمت‌های کمتری برای آن اعلام شد. قیمت نیم سکه به طور مشخص ۳۰۰۰ تومان ارزان شد و به بهای ۲۹۰ هزار تومان پایین آمد. قیمت‌ها در بازار روز پنجشنبه به قول برخی فعالان بازار، شفاف نبود.در آخرین روز کاری بازار داخلی قیمت هر مثقال طلای ۱۷ عیار با ۴۴۰۰ تومان کاهش قیمت به نرخ ۲۳۴ هزار و ۱۰۰ تومان رسید. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار بدون احتساب اجرت ساخت نیز با بیش از ۱۰۰۰ تومان کاهش تا مرز ۵۴ هزار تومان ارزان شد.

افت در قیمت سکه بانکی

بانک مرکزی قیمت سکه دولتی را با ۲۶۰۰ تومان کاهش تا ۵۹۴ هزار و ۸۸۰ تومان پایین آورد. قیمت نیم سکه دولتی نیز با ۱۵۶۰ تومان کاهش ۲۷۹ هزار و ۲۴۰ تومان تعیین شد. ربع سکه دولتی هم ۵۲۰ تومان ارزان تر به نرخ ۱۴۳ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. در این حال سکه گرمی بدون تغییر ۷۵ هزار و ۹۲۰ تومان ثابت مانده است.انتظار می‌رود بانک مرکزی قیمت سکه‌های خود را در روز جاری با توجه به افت قیمت‌های جهانی و البته قیمت دلار داخلی تعیین کند. از این رو افت بیش از ۱۴۰ دلاری قیمت طلا در بازار‌های جهانی باید یک شوک اساسی به قیمت سکه‌های دولتی بدهد.

بازار ارز داخلی

با افت برابری یورو و سایر ارزهای جهانی در مقابل دلار آمریکا قیمت ارزهای داخلی نیز در روز پنجشنبه دچار افت قیمت شد.دلار آمریکا در این روز ۲ تومان افزایش داشت و ۱۲۵۷ تومان فروخته شد. در مقابل قیمت یورو و پوند انگلیس با ۱۰ تومان و ۸ تومان کاهش قیمت به ترتیب ۱۷۳۰ تومان و ۲۰۰۰ تومان فروخته شدند.البته هر صد ین ژاپن با ۱۰ تومان افزایش تا ۱۶۵۰ تومان بالا رفت.بانک مرکزی قیمت مرجع هر دلار آمریکا را با ۶۵ ریال افزایش ۱۰۷۷۱ ریال تعیین کرد. برابری یورو در مقابل دلار آمریکا روز گذشته تا ۳۵/۱ افت کرد. هر پوند انگلیس در برابر دلار آمریکا تا ۵۴۹/۱ پایین آمد. در همین حال ارزش دلار آمریکا در مقابل ین ژاپن تا ۶/۷۶ تقویت شد. برخی فعالان بازار معتقدند: با تقویت ارزش دلار آمریکا در برابر سایر ارزهای عمده از یک سو و میل به افزایش ارزش دلار در بازار داخلی در جهت سیاست‌های بانک مرکزی، انتظار می‌رود امروز قیمت دلار به مرز ۱۲۸۰ تومان برسد. در این صورت تا حدودی از شتاب کاهشی قیمت سکه خواهد کاست.

دو دلیل برای افت طلا

گروه بازار پول - بیانیه ناامیدکننده فدرال رزرو در خصوص آینده اقتصاد آمریکا به جای آنکه قیمت کالاهای پایه همانند طلا و نقره را در بازار‌ها افزایش دهد به کاهش آنها منجر شد. کاهشی که رکورد‌های ۳۰ ساله را شکست داد. افت ۱۴۰ دلار در روز از سال ۱۹۸۳ بی‌سابقه بوده است. تنزل بهای نقره از ۴۱ دلار به ۲۱ دلار برای هر اونس نیز رکورد ۳۲ ساله را شکست داد تا قیمت نقره به پایین‌ترین حد خود در این مدت برسد. فعالان بازار در تحلیل کاهش بهای طلا و دیگر کالاهای پایه بر دو عامل تاکید دارند، تغییر سبد پرتفوی دارایی‌های آمریکا و فروش عمده طلا برای پوشش زیان در دیگر بازارها.

چرخش فدرال رزرو

به‌دنبال مخالفت‌های جمهوریخواهان و برخی دولت‌های خارجی با انتشار بسته تسهیل کمی سه از سوی فدرال رزرو و فشارها به دولت اوباما برای پرهیز از چنین اقدامی به‌واسطه اثرات تورمی آن مسوولان فدرال رزرو از عملیاتی استفاده کرده‌اند که چرخش نام گرفته است. فدرال رزرو قصد دارد ۴۰۰ میلیارد دلار اوراق قرضه بلندمدت ۶ تا ۳۰ سال را تا خرداد سال آینده(ژوئن ۲۰۱۲) از بازار جمع آوری و همزمان ۴۰۰ میلیارد دلار اوراق قرضه کوتاه‌مدت تا سقف سه سال به فروش رساند. با این اقدام فدرال رزرو قیمت اوراق قرضه بلند مدت افزایش و نرخ بهره این اوراق کاهش یافت. نرخ بهره اوراق قرضه ۱۰ ساله «بنچ مارک» که یک شاخص در اقتصاد ایالات متحده به حساب می‌آید به‌دنبال این تصمیم تا حد ۸۵۶/۱ درصد کاهش یافت که پایین‌ترین نرخ در ۶۰ سال اخیر بوده است. با این چرخش پرتفوی فدرال رزرو و کاهش نرخ بهره اوراق قرضه بلند مدت مسوولان این بانک امیدوارند تمایل به سرمایه‌گذاری و خرید مسکن افزایش یابد، زیرا کاهش نرخ بهره به کاهش هزینه‌های سرمایه‌‌گذاری می‌انجامد. این تصمیم در کاهش قیمت کالاهای پایه به‌خصوص طلا تاثیر زیادی داشت و حتی به توقیف ارزش دلار در برابر سایر ارزها منجر شد.

جبران زیان در دیگر بازارها

عامل دیگر کاهش قیمت طلا اقدام برخی سرمایه‌گذاران در فروش طلا به منظور پوشش زیان در دیگر بازارها بوده است. فعالان بازار آتی به‌دلیل تنزل ارزش سهام و پوشش ضرر خود ناچار شدند کالاهای پایه خود مانند طلا را به فروش رسانند تا با تامین نقدینگی بخشی از زیان خود را جبران کنند. رفتار سرمایه‌گذاران به مثابه آن است که یک دارایی برنده را می‌فروشند تا جوابگوی باخت در دیگر حوزه‌ها باشند.

آینده طلا

افت قابل ثبت بار دیگر گمانه‌های مختلفی در خصوص آینده این فلز گرانبها را که پناهگاه بسیاری از سرمایه‌گذاران است را مطرح کرده است. برخی با اشاره به تجربه سال ۲۰۰۸ که به سقوط ۱۸ درصدی قیمت طلا منجر شد اشاره دارند و معتقدند در آن سال طلا پس از این افت شدید توانست پس از دو ماه ۲۳ درصد رشد قیمت داشته باشد. اتفاق دو روز اخیر نیز یادآور همان سال است و طلا بار دیگر در آینده‌ای نزدیک یکه‌تاز بازارهای جهانی خواهد بود، زیرا کاهش نرخ بهره بلند مدت در بازار‌های پولی اشتیاق به پس‌انداز در این بازار‌ها را کمرنگ خواهد کرد و نکته مهم‌تر اینکه اثر بخشی اقدامات فدرال رزرو در قالب تغییر سبد دارایی نیز با تردید جدی مواجه است.