دنیای اقتصاد- روز گذشته هر اونس طلا به رکورد تازه‌ای دست یافت و قیمت ۱۷۷۳ دلار را نیز ثبت کرد اگرچه در ساعات پایانی رو به نزول گذاشت؛ در محافل اقتصادی، تحلیل واحدی از آینده بازار جهانی طلا وجود ندارد؛ ولی این موضوع که تداوم جذابیت بازار طلا به سقوط بازارهای سهام گره خورده است، مورد اجماع است؛ به دنبال صعود بازار جهانی، در بازار تهران نیز سکه تمام بهار آزادی با ۲۰ هزار تومان افزایش به ۴۸۰هزار تومان رسید. سکه طرح قدیم نیز با همین میزان افزایش در نقطه ۴۹۰ هزار تومان قرار گرفت. بانک مرکزی با هدف پر کردن شکاف قیمت رسمی و غیررسمی، نرخ سکه دولتی را ۱۱ هزار تومان افزایش داد؛ اما با وجود این اقدام شکاف قیمتی سکه در بازار رسمی و آزاد به ۲۶ هزار تومان رسید. نرخ دلار نیز روز گذشته با تغییر همراه شد، هر دلار آمریکا در بازار آزاد با ۲۰ تومان افزایش به ۱۱۸۰ تومان رسید تا شکاف قیمتی در این بازار نیز از ۱۲۰ تومان عبور کند. به دنبال اتفاقات روز گذشته، دنیای اقتصاد در دو گزارش تحلیلی با بررسی دلایل افزایش قیمت طلا، آینده بازار و تاثیرپذیری اقتصاد ایران از این واقعه را در گفت‌وگو با کارشناسان ارزیابی کرده است. با کسب رکورد تازه ۱۷۷۳ دلار برای طلا در بازارهای جهانی

قیمت طلا به کجا می‌رود؟

نرخ سکه با ۲۰ هزار تومان افزایش به ۴۸۰ هزارتومان رسید

بانک مرکزی قیمت سکه را بیش از ۱۱ هزارتومان بالا برد

اختلاف قیمت سکه دولتی و سکه بازار به ۲۶ هزار تومان رسید

نرخ دلار آمریکا با ۲۰ تومان افزایش تا ۱۱۸۰ تومان بالا رفت

شکاف قیمت رسمی و غیر رسمی دلار آمریکا ۱۲۳ تومان شد

گروه بازار پول- مسعود رضا طاهری: بهای طلا در بازارهای جهانی در حالی به رکورد جدید ۴/۱۷۷۳ دلار نیز دست یافت که مقامات اقتصادی آمریکا و سران ۷ کشور صنعتی اعلام رتبه +AA برای ریسک اعتباری ایالات متحده آمریکا توسط موسسه رتبه‌سنجی استاندارد اند پورز را اعلان جنگی تمام‌عیار در مقابل اقتصاد آمریکا و اقتصاد جهانی عنوان کرده‌اند. همزمان قیمت‌ها در بازار داخلی ارز و سکه متشنج‌تر شده و با وجود ماه مبارک رمضان، تقاضا برای خرید سکه و ارز (به ویژه دلار آمریکا ) افزایش یافته است.قیمت سکه دیروز هم افزایش شدیدی داشت و به ۴۸۰ هزارتومان رسید. همان‌طور که انتظار می‌رفت بانک مرکزی قیمت سکه بانکی را بالا برد.اظهار نظر‌ها در واکنش به رتبه اعتباری اعلام شده برای آمریکا با بالا رفتن شدید قیمت طلا و افت بازار‌های بورس جهانی از آمریکا و اروپا گرفته تا کشور‌های حاشیه خلیج فارس و حتی ترکیه و تا شرق آسیا بالا گرفته است. در شرایطی که دیروز قیمت طلا رکورد ۴/۱۷۷۳ دلار را در بازار لندن ثبت کرد، بلوف‌های سیاسی رییس‌جمهور آمریکا در خصوص وضعیت فعلی اقتصاد این کشور از یک سو و حمایت ۷ کشور صنعتی از انجام حرکت‌های لازم برای بازگرداندن ثبات به اقتصاد جهانی و همچنین سخنان برنانکه رییس فدرال رزرو، قدری از نرخ طلا کاست و آن را تا ساعت ۳۰/۱۸ به وقت تهران تا حد ۱۷۳۸ دلار تعدیل کرد. برابری دلار آمریکا دیروز قدری در مقابل سایر ارزها تقویت شد.

واکنش بازار سکه

روز گذشته قیمت طلا با ۷۵ دلار افزایش به تازه‌ترین رکورد تاریخی خود در سطح ۴/۱۷۷۳ دلاردر بازار لندن دست یافت. این میزان ساعات بعد تعدیل شد. افزایش قیمت جهانی طلا در بازار داخلی به شکل افزایش ۲۰ هزارتومانی قیمت سکه بهار آزادی ظاهر شد و نرخ آن به ۴۸۰ هزار تومان رسید. روز دوشنبه نیز قیمت سکه ۱۶ هزارتومان افزایش یافت. بنابراین طی دو روز گذشته قیمت سکه حداقل ۳۶ هزارتومان بالا رفته است. در واکنش به این افزایش قیمت‌ها در بازار، بانک مرکزی ۱۱ هزارو۹۶۰ تومان به نرخ سکه بانکی افزود و آن را ۴۵۴ هزار و ۴۸۰ تومان تعیین کرد. قیمت نیم سکه و ربع سکه بانکی نیز با ۵۴۶۰ تومان و ۲۰۸۰ تومان افزایش به ترتیب ۲۲۶ هزارو ۷۲۰ تومان و ۱۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان فروخته شدند. قیمت سکه طرح قدیم هم با ۲۰ هزارتومان افزایش به ۴۹۰ هزارتومان رسید. نیم سکه هم ۱۱ هزار تومان گران شد و به نرخ ۲۴۱ هزار تومان عرضه شد. نرخ ربع سکه هم در این بازار با ۴۰۰۰ تومان افزایش به نرخ ۱۳۴ هزار تومان بالا رفت. افزایش سرسام‌آور قیمت سکه (تصویر امام) به مرز بی‌سابقه ۴۸۰ هزار تومان، اختلاف قیمت سکه دولتی و سکه بازار تا ۲۶ هزارتومان افزایش یافت. بانک مرکزی لازم است بار دیگر این شکاف قیمت را با افزایش قیمت سکه بانکی پر کند. در غیر این صورت فضا برای سودجویی در بازار سکه به سرعت مهیا خواهد شد.

بازار ارز

در بازار ارز دلار آمریکا با ۲۰ تومان افزایش قیمت به بهای ۱۱۸۰ تومان به مردم فروخته شد. در همین حال بانک مرکزی قیمت ارز مرجع را ۷ ریال دیگر بالا برد و آن را ۱۰۵۷۴ ریال تعیین کرد. بر این اساس اختلاف قیمت ارز رسمی و غیر رسمی به ۱۲۳ تومان رسید.از بازار ارز و سکه خبر می‌رسد که با وجود کسادی سنتی بازار ارز و سکه درماه مبارک رمضان، تقاضا برای خرید سکه و ارز زیاد و در مقابل تمایل به فروش از سوی خریداران سنتی بسیار کاهش یافته است. این به معنی انتظار افزایش بیشتر قیمت در بین فعالان بازار است.

تازه‌ترین تحرکات و اظهار نظر‌ها به افت رتبه اعتباری آمریکا

روز گذشته کمیته بازار باز فدرال رزرو در واشنگتن تشکیل جلسه داد . بن اس برنانکه، رییس فدرال رزرو از تصمیم آمریکا برای تزریق اعتبارات لازم به اقتصاد این کشور در جمع همکاران خود خبر داد. در این جلسه از به کارگیری ابزارهای تست نشده برای کاهش ۳/۲ تریلیون بدهی این کشور و تصمیم به کاهش نرخ بیکاری تا حد ۹ درصد اخباری منتشر شد. در خصوص تراز تجاری و نرخ‌های جدید وجوه فدرال نیز سخنانی به میان آمده است. البته اخبار جلسه مهم‌تر فدرال رزرو که قرار بود ساعت ۲۲ سه شنبه شب به وقت تهران برگزار شود، قطعا حامل اخبار تعیین‌کننده‌تری است.

در همین حال فرانکو بارون، وزیر دارایی فرانسه در مورد رتبه اعتباری اعلام شده برای اقتصاد آمریکا، گفت: دو موسسه رتبه‌سنجی دیگر همچون fitch و Moodys نظر مشابهی در مورد آمریکا اعلا م نکرده‌اند. از نظر وی اعلام رتبه +AA برای آمریکا از سوی موسسه استاندارد اند پورز سیاسی کاری است. در همین حال پاول کروگن، ستون‌نویس روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به وجود موسسات رتبه سنجی دیگر در آمریکا معتقد است: قضاوت نهایی در مورد اقتصاد آمریکا را باید از زبان اینها شنید.معاونت خزانه داری آمریکا، تیموتی گیتنر نیز با انتقاد شدید از موسسه S&P گفته است: حرکت این موسسه یک قضاوت وحشتناک است که نشان از عدم آگاهی آنها از مقررات تخصیص بودجه در آمریکا است. کارشناسان دیگر نیز اعلام کرده‌اند که این حرکت به اقتصاد آمریکا البته اقتصاد جهانی لطمات فراوانی وارد خواهد آورد. مشکلاتی که هیچ کس قادر به حل آن نخواهد بود. در همین راستا سران ۷ کشور صنعتی در اجلاس اخیر خود نسبت به فروپاشی اعتماد سرمایه‌گذاری در جهان هشدار دادند.

آینده بازار طلا

گروه بازار پول- بازار طلا به کدام سمت می‌رود؟ آیا روند افزایشی قیمت طلا تداوم خواهد داشت؟ چه اتفاقی در بازار‌هایی جهانی افتاده که طلا رکوردهایی که تا روزهای قبل دست نیافتنی بود یکی پس از دیگری فتح می‌کند؟ روند کنونی تا کجا ادامه خواهد داشت و این روند افزایشی چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟قیمت طلا، همانند هر کالای دیگری در یک بازار آزاد، تابع عرضه و تقاضای آن است. هزینه تولید، تعیین‌کننده طرف عرضه و در مقابل درخواست‌هایی مانند خرید زیورآلات معادلات سمت تقاضا را تشکیل می‌دهد. برآوردهای کارشناسان نشان می‌دهد در سمت عرضه و تقاضا اتفاقی که منجر به افزایش قیمت شود رخ نداده است بنابراین راز افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی چیست؟

عوامل افزایش قیمت

کارشناسان و تحلیلگران بازار طلا معتقدند:ریشه افزایش قیمت را باید در عوامل دیگری سراغ گرفت. اولین مکان ایالات متحده است، کشوری که با بدهی سنگین دست در گریبان است و اختلاف اخیر میان دو حزب جمهوریخواه و دموکرات بر سر افزایش سقف بدهی‌ها تبدیل به یک چالش اساسی پیش روی این اقتصاد بزرگ جهانی شده بود.دعوای سیاسی به راه افتاده میان دو حزب سیاسی اگر به نتیجه نمی‌رسید دولت آمریکا را در بازپرداخت بهره اوراق قرضه منتشر شده ناتوان می‌کرد و این تعهد با تعویق روبه‌رو می‌شد. نگرانی از این موضوع مردم را به سوی طلا فراری داد،فلزی که هر چند سودآوری بالایی ندارد، اما ایمن و مطمئن است. با وجود توافق دو حزب سیاسی برای افزایش سقف بدهی‌ها طلا روند صعودی خود را حفظ کرد.نکته‌ای که دکتر فرخ قبادی اقتصاددان، دلیل آن را نااطمینانی از چشم‌انداز روشن اقتصاد جهانی می‌داند. کسری بودجه بالا در آمریکا در کنار بدهی سنگین و اتفاقات اروپا از جمله عواملی است که دکتر قبادی برای تداوم رکورد شکنی قیمت طلا ذکر می‌کند.وضعیت اروپا در روزهای اخیر دچار ابهام شده است؛ به طوری که اکثر کارشناسان معتقدند: کار یونان را باید تمام شده دانست زیرا با توجه به بدهی‌های بالا این کشور باید از یورو خارج شود زیرا در صورت ماندن توان بازپرداخت این حجم بدهی را ندارد. مشکلات ایرلند، پرتغال و اسپانیا هم روبه افزایش است و از سومین اقتصاد بزرگ اروپا یعنی ایتالیا، خبرهای خوشی به گوش نمی‌رسد. مجموع این مشکلات موجب شده که دولت‌ها در اروپا و آمریکا رو به سوی سیاست‌های ریاضت اقتصادی آورند. دکتر قبادی در تبیین سیاست ریاضت اقتصادی می‌گوید: در پیش گرفتن این سیاست به معنای کاهش تقاضا در بازار است بنابراین با اتخاذ این سیاست باید در انتظار بروز رکود در اقتصاد بود.به گفته دکتر قبادی عمق این رکود را برخی در حد رکود سال ۲۰۰۸ می‌دانند که از آن به عنوان «لغزش دوباره» یاد می‌کنند و برخی به شدت قبل نمی‌دانند اما بروز رکود را حتمی عنوان می‌کنند.بنابراین خبرها از چشم‌انداز اقتصاد جهانی چندان امیدوارکننده نیست. این ناامیدی با افزایش نرخ تورم عمیق‌تر شد.برخی کارشناسان چین را فرشته نجات اقتصاد می‌پنداشتند، اما نرخ تورم چین در روز گذشته با رسیدن به ۵/۶درصد بی‌سابقه‌ترین نرخ در سه سال گذشته را رقم زد تا امید‌ها به این کشور نقش بر آب شود. تمام این اتفاقات دست به دست هم داد تا شاخص‌های مالی در جهان رو به نزول رود.

سقوط دسته جمعی شاخص‌ها

به گفته دکتر قبادی روز گذشته شاخص استاندارد و پورز «S&P» ۶/۷درصد سقوط کرد تا از ارزش سهام در بازارهای مختلف دنیا ۵/۲ تریلیون دلار کاسته شود. برآورد نشان از آن دارد که بازار سهام در کشورهای پیشرفته و اقتصاد‌های نو ظهور طی دو هفته گذشته ۹/۷ تریلیون دلار ارزش خود را از دست داده است. در اروپا قیمت سهام برای هشتمین روز متوالی روند نزولی داشته اتفاقی که از سال ۲۰۰۳ تا کنون بی‌سابقه بوده است. کاهش رتبه اعتباری آمریکا نیز در میان این معرکه اقتصادی پر کاهی بود که به گفته دکتر قبادی کمر شتر را شکست؛ زیرا با اعلام این خبر هجوم مردم به سوی دارایی‌های ایمن افزایش یافت و به تبع این هجوم تقاضا برای خرید طلا را بالا برد.

طلا به کجا می‌رود

در این میان قیمت طلا به کجا می‌رود؟ دکتر قبادی با اشاره به برگزاری جلسه بانک مرکزی آمریکا و احتمال تصمیم‌گیری‌های جدید برای افزایش نقدینگی معتقد است: با توجه به آنکه بانک مرکزی آمریکا امکان دارد برای سومین بار دست به اجرای سیاست تسهیل کمی بزند شرایط در کوتاه مدت و میان مدت متفاوت است.سیاست تسهیل کمی همانند سیاست چاپ پول است که منجر به افزایش نقدینگی می‌شود. دولت دو بار در گذشته مجموعا ۳/۲ تریلیون دلار به بازار تزریق کرده است و پیش‌بینی می‌شود این بار نیز رقم بالایی به اقتصاد تزریق کند. به گفته دکتر قبادی این اقدام در کوتاه مدت شاید روند نزولی بازارهای مالی را متوقف یا تا حدودی افزایشی کند؛ اما در میان مدت اثر گذار نخواهد بود. موسسه‌های معتبر دنیا نیز که در گذشته نرخ ۱۷۳۰ دلار برای هر اونس را پیش‌بینی کرده بودند روز گذشته پیش‌بینی خود را تا سقف ۱۸۶۰ دلار بالا بردند. البته برخی تحلیلگران از قیمت ۲۰۰۰ دلار برای هر اونس طلا سخن می‌گویند. دکتر قبادی با اشاره به این نکات معتقد است: تا زمانی که فضای نااطمینانی و ترس از رکود در بازار حاکم باشد، قیمت طلا کماکان رو به بالا می‌رود. به خصوص که نرخ رشد اقتصادی نسبت به ۶ ماه قبل کندتر شده و این مساله احتمال بروز رکود را تقویت کرده است.

ایران و بازارهای جهانی

دکتر قبادی در تحلیل شرایط ایران معتقد است:قیمت طلا در بازار ایران با وجود برخی تفاوت‌ها از بازارهای جهانی تبعیت می‌کند بر این اساس تا زمانی که قیمت‌ها در جهان افزایشی باشد، در داخل نیز روند همان گونه خواهد بود. این اقتصاددان در کنار چشم‌انداز قیمت اتخاذ سیاست را یکی از نکات اساسی برای اقتصاد ایران عنوان می‌کند. به گفته او در شرایط رکود و کاهش تقاضا تمام تولیدکنندگان به دنبال آن هستند که با ترفندهای مختلف برای خود بازار پیدا کنند. ایران باید در میان این معرکه هوشیار باشد که دروازه واردات نشود.