زمان‌بندی حذف صفرها

عکس: دنیای اقتصاد، آکو سالمی

قضاوی: ارزش هر ۱۰ هزار تومانی فعلی به قیمت‌های سال ۱۳۵۰ حدود ۱۸ تومان است معاون بانک مرکزی تشریح کرد

زمان‌بندی حذف صفرها

گروه بازار پول- مهدی نوروزیان: معاون اقتصادی بانک مرکزی با دفاع از سیاست اصلاح پول ملی در شرایط کنونی گفت: ارزش بزرگترین قطع اسکناس جاری کشور(۱۰ هزار تومانی) به قیمت‌های سال ۱۳۵۰حدود ۱۸ تومان است.

حسین قضاوی معاون اقتصادی بانک مرکزی در نشستی خبری با هدف تشریح سیاست‌های اصلاح پول ملی با استناد به برخی شاخص‌های مقایسه‌ای، از ضرورت حذف صفر از پول ملی سخن گفت.

معاون اقتصادی بانک مرکزی با ارائه مثالی از برخی متغیرهای کلان و نحوه نگارش عددی این شاخص‌ها گفت: وضعیت پول ملی در شرایط کنونی به‌گونه‌ای است که برای نشان دادن برخی ارقام مانند بودجه کل کشور باید از عدد پنج به همراه ۱۵ صفر استفاده کرد.

او از این بحث خود نتیجه گرفت: در صورت ادامه این روند مردم باید برای درک درست از تحولات اقتصاد کلان به فیزیک نجومی مسلط شوند. قضاوی در کنار چالش‌های عمومی در ادراک ارقام کلان اقتصاد، شکل‌گیری پدیده توهم پولی را یکی از پیامدهای وجود صفرهای زیاد در پولی ملی دانست. معاون اقتصادی بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنانش به رشد شاخص بهای کالاها اشاره و اظهار کرد: شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی به قیمت‌های ثابت سال ۸۳ در۳۹ سال گذشته بیش از ۵۷۰ برابر افزایش یافته است اما قطع درشت اسکناس تنها ۱۰ برابر شده است. وی به برابری بزرگترین قطع اسکناس با دلار در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۸۹ اشاره و اظهار کرد: در سال ۱۳۵۰ این نسبت برای هر دلار ۱۳۲ بود اما در سال ۱۳۸۹ این نسبت برای هر دلار عدد ۱۰ بود. در واقع با یک قطعه اسکناس درشت سال ۵۰ توانایی خرید ۱۳۲ دلار بود اما در سال گذشته با بزرگترین قطعه اسکناس توانایی خرید ۱۰ دلار وجود داشت. او که با ذکر این ارقام قصد داشت کاهش قدرت خرید پول ملی را نشان دهد، به ارزش اسکناس ۱۰۰ هزار ریالی رایج به قیمت‌های سال ۵۰ پرداخت و گفت: ارزش این اسکناس به قیمت‌های سال ۱۳۵۰ حدود ۱۸ تومان است.

چرا چهار صفر

قضاوی درباره سیاست جایگزینی حذف مضربی از چهار به جای سه صفر گفت: بانک مرکزی با هدف اینکه برای معرفی پول فرعی باید دو رقم اعشار با قابلیت استفاده و کاربرد در اقتصاد باقی بماند، تصمیم گرفت ۴ صفر از پول ملی حذف شود. به گفته وی در شرایط حذف سه صفر تجربه کنونی تکرار می شد و واحد فرعی پول قابلیت داد و ستد پیدا نمی کرد.

هزینه‌های پول ملی جدید

این مقام مسوول در بانک مرکزی در ادامه درباره هزینه‌های جمع‌آوری و چاپ اسکناس جدید گفت: هزینه امحای ۷ میلیارد اسکناس باید معلوم شود که البته هر کدام از این اسکناس‌ها ۷۰ تومان هزینه اصلی و ۵ تومان هزینه فرعی دارند.

قضاوی گفت: البته پول جدید سرانه اسکناس را کم می‌کند و همین امر موجب جبران هزینه مذکور می‌شود.

زمان مشخص برای اجرای حذف صفرها

قضاوی در ادامه درباره زمان اجرای حذف صفرها از پول ملی گفت: دوره زمانی امحا از الان تا زمانی که رفرم اجرایی شود، طولانی است. همچنین بعد از تصویب قانون نیز ۱۵ ماه بانک مرکزی برای چاپ اسکناس جدید وقت دارد.

وی گفت: در این مدت بانک مرکزی برای به چرخش درآوردن اسکناس‌های درشت‌تر، ضریب امنیت را به سمت اسکناس‌های درشت هدایت می‌کند.

قضاوی همچنین تاکید کرد: در کنار این موارد سکه هم به اندازه کافی در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

وی گفت: با اجرای این موارد ۷ میلیارد برگ اسکناس موجود به ۴ میلیارد برگ تقلیل خواهد یافت و این امر مدیریت اسکناس‌های رایج را راحت‌تر می‌کند.

پارسی؛ نام پیشنهادی مردم برای پول جدید

معاون اقتصادی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه نام واحد پول باید طوری انتخاب شود که ذکر آن برای مردم راحت باشد، گفت: این واحد با فرهنگ گفتاری و ویژگی‌های قومیتی هم‌خوانی خواهد داشت. قضاوی ادامه داد: اگر نام جدید پول ملی نامی باشد که عامه‌پذیر باشد، مردم به راحتی آن را قبول خواهند کرد.

معاون اقتصادی بانک مرکزی به نظرسنجی سایت رفرم پول ملی اشاره و تصریح کرد: طبق این نظرسنجی در ۲ روز گذشته ۳۹ درصد از مردم نام پارسی را برای پول اصلی جدید انتخاب کرده‌اند.

وی افزود: همچنین ۳۵ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی نام دریک را برای نام‌گذاری پول فرعی جدید انتخاب کرده‌اند.

لایحه حذف چهار صفر تا سه ماه آینده تقدیم مجلس می‌شود

رییس کل بانک مرکزی گفت: پس از تکمیل نظرخواهی از مردم درباره نام پول ملی، لایحه حذف چهار صفر به احتمال زیاد تا سه ماه آینده تقدیم مجلس می شود.

محمود بهمنی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: جلساتی با مجلس شورای اسلامی درباره حذف چهار صفر خواهیم داشت و توضیحات لازم را در این خصوص ارائه خواهیم کرد.

وی اظهار داشت: از اطلاعات و راهنمایی‌های نمایندگان مجلس نیز بهره خواهیم گرفت تا آنان به طور یکپارچه در این امر دولت را مساعدت کنند.

رییس کل بانک مرکزی افزود: اگر بتوانیم حمایت مجلس را به طور کامل داشته باشیم این اقدام یعنی حذف چهار صفر به خوبی انجام خواهد شد.

وی با بیان اینکه کمتر کشوری در دنیا وجود دارد که مسکوکاتش هیچ کاربردی نداشته باشد، ادامه داد: ارزش وزنی مسکوکات ما از ارزش مبادلاتی آنها بسیار بیشتر است لذا باید این وضع اصلاح شود.

به گفته رییس کل بانک مرکزی اگر مردم زودتر بپذیرند که حذف چهار صفر هیچ مشکلی نداشته و نقل و انتقال‌ها را راحت‌تر کرده و هزینه‌هایی همچون امحا را کاهش می دهد و تورم‌زا نیز نیست، بدون درنگ چهار صفر حذف خواهد شد.

بهمنی اظهار داشت: ما می خواهیم موضوع حذف چهار صفر برای هموطنان روستایی نیز تبیین شود و نقش رسانه‌ها در این زمینه حائز اهمیت است.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به تشکیل گروهی برای اطلاع رسانی درباره حذف چهار صفر از پول ملی افزود: تاکیدمان این است که رییس بانک مرکزی یا معاون اقتصادی آن، سخنگوی این گروه باشد تا هر کسی نتواند در این زمینه اظهار نظر غیر کارشناسی کند چرا که اظهار نظرهای متفاوت سردرگمی مردم را به دنبال خواهد داشت.

بهمنی ادامه داد: بیان مطالبی که ممکن است با اصل قضیه تناقض داشته باشد می تواند کار ما را به تاخیر اندازد به همین دلیل برای جلوگیری از اطلاع رسانی نادرست، این تیم تشکیل شده است.

وی تصریح کرد: ما برای نخستین بار چنین تجربه ای در کشور خواهیم داشت به همین دلیل می خواهیم هیچ عیب و نقصی در کار نباشد.

سرنوشت چک‌ها

یکی از چالش‌های حذف صفر، چک‌های مدت داری است که در بازار جریان دارند.سوال اساسی این است که چک‌هایی که در بازار و با قیمت‌های کنونی به جریان افتاده‌اند با تغییر واحد پول ملی چه سرنوشتی پیدا خواهند کرد و برنامه بانک مرکزی برای سامان دهی این بازار در شرایط جدید چیست؟ در این رابطه ابوالفضل اکرمی مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی در پاسخ به دنیای اقتصاد اظهار کرد: براساس قانون، چک‌های مدت‌دار وجاهت قانونی ندارد اما با توجه به رایج بودن آن باید برای این مساله تدبیر شود. وی گفت: بانک مرکزی هنوز وارد فاز اجرایی نشده است اما در بخش نامه‌های خود به این مساله نیز توجه دارد. اعطای فرصتی برای تسویه چک‌ها یا امکان انتقال تعهدات از چک‌های بر اساس پول قدیم به جدید با توافق شخصی از جمله راهکارهایی بود که در نگاه اول از سوی مدیرکل اقتصادی بیان شد.

عکس: آکو سالمی