گروه بازار پول- بانک مرکزی از کاهش میزان بدهی‌های خارجی ایران طی فصل بهار امسال خبر داده است. بر اساس سررسید اولیه بدهی‌ها، کل بدهی‌های خارجی کشور در پایان خرداد ماه سال جاری رقمی حدود 14 میلیارد دلار بوده که نسبت به خرداد ماه سال گذشته نزدیک به 40 درصد کاهش پیدا کرده است.

گزارش بانک مرکزی نشان می دهد که روند بدهی‌های خارجی ایران در دو مقطع کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت با شیب کاهشی روبه‌رو بوده است.
به گونه‌ای که بدهی‌های خارجی ایران با 25 درصد کاهش در بخش کوتاه مدت از حدود 7/7 میلیارد دلار در فروردین ماه به حدود 7/5 میلیارد دلار در خرداد ماه امسال رسیده است. این رقم برای بخش میان مدت و بلندمدت نیز از حدود 7/8 میلیارد دلار در فروردین ماه به حدود 3/8 میلیارد دلار در خرداد ماه امسال رسیده است. این به معنای کاهش 5 درصدی بدهی‌های خارجی ایران در بخش میان مدت و بلندمدت است.
مقایسه آماری سه ماه اول امسال با سه ماه اول سال گذشته نشان از کاهش منظم بدهی‌های خارجی ایران دارد. در فصل بهار سال گذشته، بدهی خارجی ایران در فروردین ماه بیش از ۲۳ میلیارد دلار، در اردیبهشت به بیش از ۲۲ میلیارد دلار و در خرداد ماه به نزدیک ۲۳ میلیارد دلار رسیده بود. به عبارت دیگر کل بدهی‌های خارجی ایران در سه ماه اول سال گذشته تغییرات اندکی داشت، در حالی که در سه ماه اول امسال بدهی‌های خارجی ایران به طور منظم آهنگ نزولی گرفته است.
بدهکاری‏ یک کشور با رعایت دو شرط در دسته چالش‌های بزرگ اقتصادی قرار نمی‌گیرد.‏ نخست آنکه در سر رسید بدهی به طور منظم بازپرداخت شود. دوم اینکه کشور بدهکار توان ایجاد ارزش افزوده برای‏ پرداخت بدهی‏های خارجی خود داشته باشد و مجبور نشود هر بدهی کهنه را به بدهی جدیدتر بپردازد و بر تعهدات‏ خویش بیفزاید.
از نظر اقتصادی نیز بدهی خارجی‏ باید به مصرف طرح‌های مولد و سودآور برسد و ارزش‏ افزوده‏ای بیش از پرداخت اقساط اصل و فرع ایجاد کند.
به‌طور معمول بخش عمده‌ای از «بدهی‌های کوتاه‌مدت خارجی» صرف واردات می‌شود و بررسی آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد نسبت بدهی کوتاه مدت خارجی به میان مدت و بلندمدت در دوره فعالیت دولت ششم حدود 79/29 درصد بوده که این نسبت در دولت نهم به 95/58 درصد رسیده است.
آغاز استقراض خارجی کشور به سال ۱۳۷۲ بازمی‌گردد؛ تا سال ۱۳۷۶ که اقتصاد کشور با ۷/۱۷ میلیارد دلار بدهی خارجی روبه‌رو بوده است. این میزان بدهی‌ خارجی تا سال ۱۳۸۰ به حدود ۹ میلیارد دلار کاهش یافته است اما تا سال ۱۳۸۴ همزمان با تلاش برای جذب سرمایه‌های خارجی که در قالب بدهی‌های میان و بلندمدت خارجی نمود پیدا کرد بدهی‌های خارجی ایران به رقم ۲۳ میلیارد دلار رسید. دو سال بعد این سطح بدهی‌ها حفظ و حتی افزایش یافت و در سال ۸۶ با دستیابی به رقم ۶/۲۸ میلیارد دلار بدهی خارجی، رکورد بدهی‌های خارجی کشور شکسته شد. البته یکی از تفاوت‌های اصلی حجم بدهی‌های خارجی در این دوره با دوره‌های پیشین، افزایش سهم بدهی‌های کوتاه‌مدت در کل بدهی‌های کشور است که نشان‌دهنده رشد بالای واردات بوده است که این رشد دقیقا با منحنی رشد درآمدهای نفتی کشور منطبق است. اکنون و با گذشت ۵ سال، حجم بدهی‌های خارجی کشور تا پایان خرداد ماه امسال نصف شده و از حدود ۲۸ میلیارد دلار به حدود ۱۴ میلیارد دلار رسیده است.