«دنیا اقتصاد» روند حرکتی شاخص قیمت‌ها در یک سال گذشته را بررسی کرد
ماه‌های رکورد شکن تورم
نرخ تورم از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه یک سبد کالای پایه محاسبه می‌شود. این سبد که به عنوان «سبد پایه» شناخته می‌شود، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار می‌گیرد. تدوین این سبد از سال ۱۳۳۸ آغاز شد و آخرین بار در سال ۱۳۸۳ با دربرداشتن ۳۵۹ قلم کالا و خدمات در ۷۵ شهر منتخب کشور و در ۱۲ گروه کالایی مورد استناد قرار گرفت.
نرخ تورم از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه یک سبد کالای پایه محاسبه می‌شود. این سبد که به عنوان «سبد پایه» شناخته می‌شود، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار می‌گیرد. تدوین این سبد از سال ۱۳۳۸ آغاز شد و آخرین بار در سال ۱۳۸۳ با دربرداشتن ۳۵۹ قلم کالا و خدمات در ۷۵ شهر منتخب کشور و در ۱۲ گروه کالایی مورد استناد قرار گرفت.
ارقام به دست آمده از حاصل این سبد کالایی در سه شیوه که هر کدام یک مقطع زمانی خاص را نشان می‌دهند، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. در محاسبه نرخ تورم سه روش عمده وجود دارد. روش اول، محاسبه تغییر «نقطه به نقطه نرخ تورم» است؛ یعنی مثلا گفته می‌شود شاخص بهای کالاهای مصرفی در اردیبهشت ماه 90 در مقایسه با اردیبهشت ماه 89 چه تغییری کرده است. روش دوم محاسبه تغییر ماه به ماه است؛ یعنی تغییر شاخص‌های مصرف‌کننده در اردیبهشت ماه 90 در مقایسه با فروردین 90 چگونه بوده است. اما روش سوم میانگین 12 ماه سال است. به این صورت که گفته شود میانگین شاخص در 12 ماه منتهی به اردیبهشت 90 در مقایسه با 12 ماه منتهی به اردیبهشت 89 چقدر بوده است.حال آمار بانک مرکزی از شاخص تورم نشان می دهد که در برخی از ماه‌های سال گذشته، تورم در مقیاس ماهانه، جهش پیدا کرده؛ اما جهش تورمی در مقیاس میانگین یا نقطه‌به‌نقطه در همان ماه رخ نداده است.
جهش تورم ماهانه در بهمن ماه
بنا به آمار بانک مرکزی، نرخ تورم ماهانه در فروردین ماه سال 90، به رقم هشت دهم درصد رسید. با گذشت یک سال رقم نرخ تورم ماهانه در فروردین ماه 91 به 6/2 درصد رسیده است، اما این رقم، بالاترین میزان تورم رخ داده در سال گذشته نیست. جهش تورمی سال 90 در بهمن ماه اتفاق افتاده است. جایی که نرخ تورم ماهانه از 4/1 درصد در دی ماه به 2/3 درصد در بهمن ماه رسید. گرچه در ماه بعد، در اسفند ماه نرخ تورم ماهانه دو دهم درصد افزایش پیدا کرده است؛ اما باید رکوردزنی تورم ماهانه سال 90 را به بهمن ماه اختصاص داد. البته تورم ماهانه اردیبهشت ماه 90 نیز نسبت به فروردین ماه افزایش قابل توجهی داشت. اما بررسی روند تورم ماهانه نشان می‌دهد که نرخ تورم در ماه‌های سال گذشته، زیر 2 درصد بود. تا این که در بهمن ماه به یکباره جهش قابل‌توجهی پیدا کرده و کانال 3 درصدی را هم رد کرده است. نکته جالب توجه این که در تیرماه سال گذشته نرخ تورم ماهانه به پایین‌ترین سطح خود در سال 90 رسیده ؛ یک دهم درصد. به نظر می‌رسد عمده دلیل افزایش تورم ماهانه در بهمن ماه 90، نوسانات شدید ارزی باشد که بانک مرکزی را سرانجام مجبور به تغییر نرخ ارز مرجع در اواخر بهمن ماه
کرد. ضمن اینکه به واسطه افزایش قیمت دلار، هزینه‌های تولید نیز افزایش پیدا کرده و در نهایت نرخ تورم ماهانه بالاتر رفت.
روند یکسان تورم میانگین
آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که میانگین تورم در ماه‌های مختلف سال گذشته در یک شیب یکسان حرکت کرده و جهش مشخصی رخ نداده است. البته با توجه به تعریف «میانگین تورم» این موضوع امری بدیهی محسوب می‌شود. نرخ تورم میانگین، «دوازده ماه منتهی به یک ماه مشخص» را نشان می‌دهد و این خود به پنهان شدن جهش‌های تورمی می‌انجامد. آمار بانک مرکزی حاکی است که از فروردین تا شهریور ماه سال گذشته، نرخ تورم میانگین با یک درصد افزایش نسبت به ماه ماقبل خود حرکت کرده و در 6 ماه دوم سال گذشته نرخ تورم میانگین شیب صعودی ملایم‌تری داشته است. پایین‌ترین میزان رشد تورم میانگین در اسفند ماه سال گذشته بود. جایی که با دو دهم درصد افزایش نسبت به بهمن ماه، این شاخص به 5/21 درصد رسید.
جهش تورم نقطه‌ای در اردیبهشت
در دومین ماه سال گذشته، تورم نقطه‌به‌نقطه جهش پیدا کرده ؛ به نحوی که از 7/19 درصد در فروردین ماه به 2/21 درصد در اردیبهشت ماه افزایش پیدا کرده است. این بالاترین میزان رشد تورم نقطه به نقطه در ماه‌های مختلف سال 90 بود. نرخ تورم نقطه‌ای در آذر ماه سال گذشته به بالاترین میزان خود در سال 90 رسیده است. یعنی درست از زمانی که التهاب در بازار ارز و افزایش قیمت دلار در بازار غیررسمی وارد فاز جدید شده است.
ارسال نظر