فواید همکاری تامین‌اجتماعی ایران و ترکیه
موافقت‌نامه همکاری تامین‌اجتماعی ایران و ترکیه طی حکم ریاست‌جمهوری در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۲۱ (۴ فروردین ۱۴۰۰) در روزنامه رسمی ترکیه منتشر شد. به موجب این موافقت‌نامه همکاری که پیش‌تر در ۱۶ آوریل ۲۰۱۶ (۲۸ فروردین ۱۳۹۵) با حضور رجب طیب اردوغان و حسن روحانی روسای‌جمهور دو کشور به امضا رسیده بود، مجموع سابقه خدمت و پرداخت حق بیمه شهروندان دو کشور در صورت کار و پرداخت حق بیمه در کشور مورد قرارداد، حساب و مستمری بازنشستگی بر حسب آن تعیین خواهد شد. گفتنی است رئیس‌جمهور، لایحه موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ترکیه درخصوص تامین‌اجتماعی را در تاریخ ۲۴ مرداد سال ۱۳۹۵ به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرده بود.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، فاتح چایاباتماز، نماینده انجمن صنعتگران و بازرگانان مستقل ترکیه (موسیاد) در ایران در ارتباط با این همکاری گفت: این قانون به‌طور کلی در رابطه با نحوه بازنشستگی است. پیش‌تر شهروندان نمی‌توانستند سابقه خدمت و بیمه‌پردازی را در کشور مقابل ثبت کنند. اما اکنون با این حکم این مشکل رفع شده است.
او افزود: به‌طور مثال پیش‌تر اگر فردی در ایران ۲۰ سال کار کرده باشد برای بازنشستگی در ترکیه دوباره باید به مدت ۲۵ سال از نو کار یا بیمه‌پردازی را آغاز می‌کرد، اما اکنون تنها با پنج سال خدمت و پرداخت حق بیمه می‌تواند از مزایای بازنشستگی در ترکیه بر حسب میزان بیمه‌پردازی‌اش استفاده کند. به عبارتی سابقه کاری و مدت بیمه‌پردازی در هر یک از کشور، در کشور مورد قرار داد نیز تایید خواهد شد. چایاباتماز تصریح کرد: این موضوع احتمالا میزان تقاضای مهاجرت از ایران به ترکیه را افزایش خواهد داد.
تسهیلات و مزایای توافق‌نامه تامین‌اجتماعی دو کشور
فاتح چایاباتماز در تشریح این قانون و فواید اقتصادی آن گفت: این قانون موجب افزایش توجه سرمایه‌گذاران و کارآفرینان ایرانی به ترکیه شده و همچنین سطح مناسبات تجاری و اقتصادی بین دو کشور را افزایش خواهد داد. چایاباتماز ادامه داد: ایرانی‌ها در ماه‌های گذشته در زمینه ثبت شرکت در بین اتباع خارجی در جایگاه نخست ترکیه قرار گرفتند که این قانون نیز به تقویت روابط دو کشور کمک خواهد کرد.
نماینده موسیاد ترکیه در ایران در زمینه جزئیات قانون مذکور گفت: «اگر کارآفرین ایرانی که در ترکیه شرکت ثبت کرده بتواند اسناد و مدارک لازم در مورد پرداخت بیمه پرسنل ایرانی در ایران را به اداره تامین‌اجتماعی ترکیه ارائه کند، دیگر نیازی به پرداخت حق بیمه در کشور را نخواهد داشت و سوابق کاری و بیمه کارکنان و شاغلان ایرانی در ترکیه مشابه با ایران حساب خواهد شد. این امر موجب کاهش هزینه‌ها و افزایش سرمایه‌گذاری در ترکیه خواهد شد. این قانون برای کارآفرینان و پرسنل ترک در ایران نیز صدق می‌کند.»
او اضافه کرد: «کارآفرین و پرسنل ایرانی در ترکیه در چارچوب این قانون از حق استفاده از امکانات درمانی و بیمارستانی در چارچوب بیمه خود در ایران نیز بهره‌مند خواهد شد. به این ترتیب اداره تامین‌اجتماعی ترکیه نیز هزینه‌های درمانی ایجاد شده را از شرکت‌های بیمه ذی‌ربط ایران دریافت خواهد کرد. از این امکانات شهروندان ترکیه شاغل در ایران نیز استفاده خواهند کرد.»
امکان دریافت حقوق بازنشستگی همزمان از دو کشور: بنیامین اسن، بازرس تامین‌اجتماعی ترکیه هم در این زمینه گفت: «با این قانون تمامی سوابق پرداخت حق بیمه برای شهروندان ترکیه و ایران در کشور مقابل حساب خواهد شد. به‌طور مثال اگر یک فرد ایرانی پس از ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه در کشور به‌کار خود در ترکیه ادامه دهد، تنها با پنج سال (مدت فعالیت در ترکیه برای بازنشستگی ۲۵ سال است) فعالیت و پرداخت حق بیمه بازنشسته شده و به ازای سابقه پرداختی‌هایش در این مدت در ترکیه حقوق دریافت خواهد کرد. اما این فرد می‌تواند در ایران نیز حق بیمه باقی‌مانده را پرداخت کرده و از آن‌جا نیز حقوق بازنشستگی را به‌طور همزمان بگیرد.»
ترکیه تاکنون با ۳۵ کشور در این زمینه توافق انجام داده است که ۳۴ مورد همراه با موافقت‌نامه همکاری ایران آن به جز کشور لهستان توسط رئیس‌جمهور ترکیه تایید و در روزنامه رسمی منتشر شده است. تمامی این موافقت‌نامه‌ها به جز توافق‌نامه همکاری با کشور لیبی شامل بیمه‌های بلندمدت و امور بازنشستگی در رابطه با احتساب سوابق کاری و مدت بیمه‌پردازی است.
