ثبت اجباری نقل و انتقال چک‌های جدید در سامانه صیاد
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، براساس ماده ۲۱ مکرر قانون «اصلاح قانون صدور چک»، چک‌های جدید از طریق ثبت در سامانه صیاد اعتبار خواهند داشت و صادرکننده چک مکلف است اطلاعات تاریخ، مبلغ و هویت ذی‌نفع را علاوه‌بر درج در برگه چک، در سامانه صیاد نیز وارد کند. ذی‌نفع چک نیز در زمان تحویل چک جدید، موظف است به سامانه صیاد مراجعه کرده، با کنترل اطلاعات ثبت شده در سامانه با متن برگه چک در اختیار، مراتب تایید دریافت چک را اعلام کند. همچنین صدور چک‌های جدید در وجه حامل ممنوع است و در سامانه صیاد نیز امکان صدور چک در وجه حامل به‌صورت سیستمی وجود ندارد. در زمان انتقال چک، ظهرنویسی (پشت‌نویسی) چک در سامانه صیاد انجام می‌پذیرد و دارنده چک نیز اگر متمایل به انتقال چک به شخص ثالث باشد، لازم است هویت گیرنده جدید را در سامانه صیاد درج کند.
ضرورت ثبت چک‌های بنفش جدید در سامانه صیاد
سخنگوی اجرای قانون جدید چک گفت: از ۵ فروردین امسال، چک‌های جدید که بنفش رنگ هستند، باید در سامانه صیاد ثبت شوند. بنابراین چک بنفش جدیدی که در سامانه صیاد ثبت نشده است را نباید از صادرکننده دریافت کرد. چک‌های قدیمی به رویه قبلی خود بدون نیاز به ثبت در سامانه صیاد، کارسازی می‌شوند. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، «آمنه نادعلی‌زاده»، معاون اداره نظام‌های پرداخت و سخنگوی اجرای قانون جدید چک در شبکه خبر درخصوص صدور دسته چک‌های جدید و تعیین تکلیف چک‌های قدیمی به ارائه توضیحاتی پرداخت که اهم نکات مطرح شده به شرح زیر است:
از ۵ فروردین امسال، فقط چک‌های جدید که بنفش رنگ هستند، باید در سامانه صیاد ثبت شوند. چک‌های قدیمی به رویه قبلی خود بدون نیاز به ثبت در سامانه صیاد، کارسازی می‌شوند. برای ثبت چک‌های جدید در سامانه، قسمتی به نام «بابت» وجود دارد که علت صدور چک از طرف صاحب حساب در آن ثبت می‌شود. برای ثبت «صدور» یا «تایید» چک در سامانه صیاد توسط صادرکننده و همچنین دریافت‌کننده، افراد می‌توانند از درگاه‌های بانک‌ها یا برنامک‌های موبایلی که در وب‌سایت شاپرک معرفی شده‌اند، استفاده کنند. صادرکننده چک می‌تواند چک خود را از طریق برنامک‌های موبایلی معرفی شده توسط شاپرک که برای مشتریان بیشتر بانک‌ها قابل استفاده هستند یا درگاه‌هایی که بانک وی در اختیارش قرار می‌دهد، ثبت کند و مراحل صدور چک را به‌صورت الکترونیکی تکمیل کند. گیرنده چک هم می‌تواند از بانک خود راه‌های دسترسی به سامانه صیاد را دریافت کند یا اینکه می‌تواند به برنامک‌های عمومی پرداخت مراجعه کند و استعلام ثبت بگیرد. لازم است صادرکننده حتما اطلاعات برگه چک را با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد تطبیق دهد و اگر تمام موارد صحیح بود، مراتب تایید خود را به سامانه صیاد اعلام کند.
بنابراین چنانچه چک‌های بنفش (چک‌های جدید) را از کسی گرفتید، بلافاصله از طریق برنامک‌های موبایلی، وب‌سایت بانک مرکزی یا سامانه استعلام پیامکی ۷۰۱۷۰۱، از وضعیت اعتباری صادرکننده چک به لحاظ سابقه چک برگشتی مطلع شوید. همچنین در همان لحظه، کنترل ثبت چک در سامانه صیاد را نیز انجام دهید. دقت شود چک جدید ثبت نشده در سامانه صیاد را از صادرکننده آن دریافت نکنید.در زمان ظهرنویسی نیز، همین شرایط تایید صلاحیت صادرکننده چک در سامانه صیاد، باید برای نفرات بعدی که چک را می‌پذیرند نیز اعمال شود. علاوه‌بر این، مقرر شده است تمام شعب بانک‌ها، برای افرادی که امکان استفاده از این سامانه‌ها و برنامک‌ها را به‌صورت الکترونیکی ندارند، ثبت صیاد انجام دهند. در فازهای بعدی اجرای قانون، برای کسانی که دسترسی به برنامک‌ها یا درگاه‌های بانکی ندارند، سامانه پیامکی در نظر گرفته خواهد شد.
از تاریخ اشاره شده به بعد برای ضمانت یا هر دلیل دیگری، نمی‌توان چک «سفید امضا» و بدون تاریخ صادر کرد. در قانون جدید چک، کسی که چک برگشتی داشته باشد، از دریافت دسته چک جدید، تسهیلات بانکی، ضمانت‌نامه‌ها و کارت‌های بانکی محروم می‌شود.
گزارش اقدامات برای اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی قانون جدید چک
مدیر روابط عمومی بانک مرکزی گفت: آموزش و اطلاع‌رسانی جامع درخصوص تغییرات قانون جدید چک یکی از اولویت‌های اصلی بانک مرکزی برای اجرا و پیاده‌سازی هرچه بهتر قانون یاد شده است. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، پویا جبل عاملی درخصوص «قانون اصلاح قانون صدور چک» گفت: این قانون با هدف اعتباربخشی به چک و به حداقل رساندن صدور چک بلامحل در سال ۱۳۹۷ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و از ابتدای سال ۱۴۰۰ اجرایی می‌شود. او افزود: یکی از اصلی ترین موارد در قانون، ممنوع بودن صدور چک در وجه حامل و ثبت چک در سامانه صیاد است که برای دسته چک‌های جدید اعمال می‌شود و پس از تعطیلات و آغاز فعالیت کسب‌و‌کارها رعایت آن ضروری است.
مقام مسوول بانک مرکزی با بیان اینکه آموزش و اطلاع‌رسانی جامع در این زمینه از اولویت‌های اصلی بانک مرکزی برای اجرای هرچه بهتر قانون یاد شده است، تصریح کرد: باتوجه به تغییرات قانون جدید چک روابط عمومی بانک مرکزی با همراهی و مشارکت روابط عمومی شبکه بانکی با طراحی و اجرای برنامه جامع و مدون ارتباطی و هدف‌گذاری اطلاع‌رسانی به آحاد مردم جامعه و اقناع ذی‌نفعان اصلی، آگاه‌سازی کارکنان شبکه بانکی و نیز آگاهی بخشی و فرهنگ‌سازی عمومی در این زمینه را در دستور کار قرار داد تا افکارعمومی را برای اطلاع از این تغییرات آماده کند. مدیر روابط عمومی بانک مرکزی درباره راهبرد اصلی بانک مرکزی در زمینه اطلاع‌رسانی قانون جدید چک عنوان کرد: در این مسیر، راهبرد اصلی بانک مرکزی بر استفاده از تمام ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی، تولید محتوا با تا‌کید بر برنامه‌های ساده و جذاب با توجه به تنوع مخاطبان متمرکز شد. جبل عاملی به‌کارگیری ابزارهای متنوع برای پوشش همه جانبه مخاطبان را یکی از ویژگی‌های اصلی برنامه مدون ارتباطی بانک مرکزی خواند و گفت: روابط عمومی بانک مرکزی با به‌کارگیری ابزار متنوع به‌منظور پوشش و دربرگیری همه جانبه مخاطبان نسبت به تولید و انتشار محتوای متنوع اقدام کرد و برای دستیابی به اهدافی که پیشتر به آنها اشاره شد از ابزار شبکه‌های اجتماعی، رادیو، تلویزیون، تبلیغات محیطی، فضای داخلی ایستگاه‌های مترو (نصب پوستر و پخش موشن گرافی از نمایشگرها)، خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری، ابزار تبلیغاتی فضای داخلی شعب و روزنامه‌ها بهره گرفت.
