دنیای اقتصاد: بانک مرکزی متوسط قیمت خرده‌فروشی مواد خوراکی در تهران، در هفته منتهی به اول اردیبهشت را منتشر کرد. سومین گزارش خرده‌فروشی در سال جدید حاکی از تداوم روند کاهشی قیمت‌ها است؛ روندی که از آغاز سال جاری شکل گرفته است. داده‌های این گزارش تاییدی است بر اینکه با فاصله گرفتن از فصل پرحجم تقاضا، تب قیمت نیز در مواد خوراکی خوابید؛ به‌طوری‌که تنها گروه «میوه‌های تازه» با افزایش قیمت متوسط ۵/ ۰ درصد در بازه هفتگی، همراه بود. در بازه هفتگی ۴ گروه با کاهش قیمت همراه بوده و متوسط قیمت ۶ گروه از مواد خوراکی نیز ثابت بوده است. تورم نقطه‌به‌نقطه نیز در تمامی گروه‌ها به جز «روغن‌نباتی» روندی نزولی داشته است. همچنین در طول سه گزارش خرده‌فروشی سال ۹۶، متوسط تورم نقطه‌به‌نقطه کلیه گروه‌ها در شیبی نزولی در حال حرکت است. همچنین آخرین گزارش شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران پس از تعدیلات فصلی نیز گواه این ادعاست؛ چراکه تورم ماهانه گروه خوراکی‌ها در اسفند ۹۵، پس از اعمال تعدیلات از ۱/ ۵ درصد به منفی ۸/ ۱ درصد رسیده است.

کاهش قیمت در 4 گروه

آخرین گزارش بانک مرکزی از قیمت خرده‌فروشی مواد خوراکی حاکی از کاهش قیمت متوسط ۴ گروه است. نوسان هفتگی قیمت گروه‌های «تخم‌مرغ»، «برنج»، «سبزی‌های تازه» و «گوشت مرغ» منفی است. از بین این گروه‌ها، بیشترین کاهش قیمت مربوط به تخم‌مرغ است. قیمت یک شانه تخم‌مرغ با ۲/ ۸ درصد کاهش در هفته پایانی فروردین به ۱۰ هزار و ۲۱۰ تومان رسید. رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی چهارشنبه هفته گذشته در رابطه با روند کاهشی قیمت تخم‌مرغ گفته بود: «قیمت تخم‌مرغ در اسفندماه به‌دلیل کاهش عرضه و کم شدن مرغ‌های تخم‌گذار با افزایش همراه بود که در حال حاضر وضعیت تولید به روال قبل بازگشته و کاهش قیمت تخم‌مرغ را رقم زده است.» مهدی یوسف خانی این صحبت‌ها را در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان مطرح کرده بود. تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه نیز، کاهش قابل توجهی را در اولین ماه سال جاری سپری کرد. در اولین گزارش خرده‌فروشی در سال جاری، تورم نقطه‌به‌نقطه تخم‌مرغ ۹/ ۴۲ درصد گزارش شده بود، اما این شاخص در هفته پایانی فروردین به ۱/ ۲۰ درصد رسیده است. کاهش قیمت تخم‌مرغ از اثرات فصلی نیز تاثیر گرفته است؛ چراکه در ایام عید قیمت تخم‌مرغ به علت هجوم تقاضا افزایش می‌یابد؛ هجومی که ناشی از مصرف این کالا در قنادی‌‌ها است، اما با فاصله گرفتن از ایام عید، قیمت تخم‌مرغ نیز به علت افت قابل‌توجه تقاضا، کاهش می‌یابد. رتبه بعدی بیشترین کاهش قیمت نیز بی‌ربط به گروه «تخم‌مرغ» نیست. متوسط قیمت یک کیلو گوشت مرغ با ۱/ ۱ درصد کاهش نسبت به هفته منتهی به ۲۵ فروردین، به ۶ هزار و ۹۷۰ تومان رسیده است.

یوسف خانی درباره قیمت گوشت مرغ نیز گفته بود: «عرضه مرغ در بازار زیاد است و کاهش تقاضا دلیل اصلی کم شدن قیمت مرغ است که انتظار می‌رود این روند ادامه داشته و قیمت‌ها بازهم کاهش داشته باشد.» بر این اساس، به‌نظر می‌رسد روند کاهشی قیمت مرغ در گزارش‌های بعدی بانک مرکزی نیز ادامه داشته باشد. تورم نقطه‌به‌نقطه گروه گوشت مرغ نیز مانند تخم‌مرغ روند کاهشی را در سال جاری طی کرده است؛ به‌طوری‌که عدد این شاخص از اولین گزارش خرده‌فروشی تا سومین گزارش، نزدیک به ۹ درصد تنزل یافت و به ۱/ ۲۶ درصد رسید. سومین گروهی که نوسان هفتگی منفی را تجربه کرد، «برنج» است. نقش اصلی کاهش قیمت این گروه را برنج وارداتی غیرتایلندی بازی کرده که کاهشی ۷/ ۰ درصدی، در بازه هفتگی آن رخ داده است. متوسط قیمت این کالا در سطح شهر تهران، کیلویی ۵ هزار و ۱۳۶ تومان گزارش شده است. قیمت برنج داخله درجه یک نیز با کاهش ۱/ ۰ درصدی در بازه هفتگی مواجه شده است. این کالا در سطح شهر تهران با متوسط قیمت ۱۲ هزار و ۶۳۰ تومان به ازای هر کیلو به فروش رسیده است. در بازه سالانه نیز قیمت گروه «برنج» ۲/ ۳۱ درصد رشد داشته است که در هفته منتهی به اول اردیبهشت، بیشترین تورم نقطه‌به‌نقطه را در بین گروه‌ها داراست. «سبزی‌های تازه» چهارمین گروهی است که قیمت آن نسبت به گزارش قبلی با کاهش همراه بوده است. تورم هفتگی این گروه منفی ۱/ ۰ درصد است. کالاهای این گروه جزو مواد خوراکی پر مصرف خانوارها محسوب می‌شوند. در گروه «سبزی‌های تازه»، به جز گوجه فرنگی و پیاز، قیمت باقی کالاها کاهش یافت. بیشترین کاهش قیمت مربوط به خیار با نوسان هفتگی منفی ۸/ ۴ درصد است. با این کاهش قیمت هر کیلو خیار در هفته مورد بررسی، ۳ هزار و ۴۱۰ تومان گزارش شده است. قیمت هر کیلو سیب زمینی نیز ۲ هزار و ۲۴۷ تومان ثبت شده است. اما متوسط قیمت گوجه فرنگی با ۹/ ۴ درصد افزایش در بازه هفتگی، رشد قابل‌توجهی داشت. قیمت این کالا در سطح شهر به ازای هر کیلو، ۴ هزار و ۴۱۴ تومان گزارش شده است. سوم اردیبهشت‌ماه نایب رئیس اتحادیه باغداران درباره چرایی گرانی گوجه به خبرگزاری مهر گفته بود: «بازار نابسامان گوجه فرنگی در سال گذشته، یکی از دلایل گرانی این محصول طی روزهای اخیر است؛ سال گذشته گوجه‌‌فرنگی بیش از اندازه ارزان بود و روی زمین این محصول را از کشاورزان حدودا کیلویی ۵۰ تومان خریداری می‌کردند، در حالی‌که در هزینه برداشت و بسته‌بندی آن کیلویی ۵۰۰ تومان تمام می‌شد.» مجتبی شادلو بارندگی‌های شدید و سیل‌هایی که در اواخر زمستان سال گذشته و اوایل بهار امسال در نوار جنوبی کشور اتفاق افتاد را عامل دیگر این گرانی معرفی کرد. او درباره روند قیمت گوجه گفت: «با این حال در اردیبهشت‌ماه تولید احیا می‌شود؛ اواسط اردیبهشت‌ماه تولید ما به حالت طبیعی خود برمی‌گردد؛ بنابراین شاهد بهبود وضعیت بازار این محصول خواهیم بود.» صحبت‌های شادلو نشان می‌دهد که قیمت گوجه در اواسط اردیبهشت باید روندی نزولی پیدا کند.

ثبات قیمتی در 6 گروه

در آخرین گزارش منتشر شده خرده‌فروشی، نوسان هفتگی ۶ گروه از گروه‌های ۱۱ گانه مواد خوراکی صفر است. در واقع متوسط قیمت این ۶گروه، نسبت به هفته منتهی به ۲۵ فروردین بدون تغییر باقی مانده است. گروه لبنیات به همراه تمامی کالاهای این گروه، هفته بدون نوسانی را سپری کردند. در این گروه متوسط قیمت یک کیلو ماست پاستوریزه، سه هزار و ۴۷۱ تومان ثبت شده است. همچنین قیمت بسته ۴۵۰ گرمی پنیر پاستوریزه نیز در سطح شهر، ۵ هزار و ۱۰۸ تومان است. تورم نقطه‌به‌نقطه گروه لبنیات، در هفته پایانی فروردین ۷ درصد است که معرف نوسان قیمتی نسبت به هفته مشابه سال گذشته است. این شاخص نسبت به هفته گذشته خود ثابت ماند. تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه، نسبت به گروه‌های دیگر کمترین عدد را نشان می‌دهد. در بین کالاهای گروه نیز بیشترین تغییر سالانه قیمت، مربوط به کره پاستوریزه با تورم نقطه‌به‌نقطه ۸/ ۱۶ درصد است. متوسط نوسان هفتگی در گروه حبوب نیز صفر است. نوسان هفتگی این گروه در هفته منتهی به ۲۵ فروردین، ۱/ ۰ درصد بود که در هفته پایانی فروردین، قیمت این گروه از ثبات بیشتری برخوردار شد. بیشترین نوسان هفتگی کالاهای این گروه مربوط به لوبیا چیتی است، با نوسان ۲/ ۰ درصدی. متوسط قیمت یک‌کیلوگرم لوبیا چیتی در سطح شهر در هفته منتهی به اول اردیبهشت، ۱۱هزار و ۸۰۴ تومان گزارش شده است. نوسان سالانه اقلام این گروه، ۸/ ۱۸ درصد است که نشان می‌دهد تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه نسبت به هفته ماقبل، با کاهش ۸/ ۰ درصدی روبه‌رو شده است.

سومین گروه با نوسان هفتگی صفر، گوشت قرمز است. قیمت کالاهای این گروه نیز نسبت به هفته قبل تغییر نکرد. گوشت گوسفند با استخوان در سطح شهر تهران، کیلویی ۴۲ هزار و ۵۸۸ تومان به فروش رسیده است. قیمت این کالا نسبت به هفته مشابه سال گذشته، ۳/ ۱۶ درصد افزایش یافت. تورم نقطه‌به‌نقطه گروه گوشت قرمز نیز ۵/ ۹ درصد گزارش شده است. بر این اساس، تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه نیز با اندکی کاهش نسبت به گزارش قبلی خرده‌فروشی روبه‌رو شده است. هر چند با توجه به سیل آذربایجان پیش‌بینی می‌شود که نوسان قیمتی این گروه در گزارش بعدی اعداد بالاتری را نشان دهد. رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، سوم اردیبهشت‌ماه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران درباره این موضوع هشدار داده بود. علی اصغر ملکی توضیح داد: «در پی وقوع بارش و رویش علفزار‌ها دامداران، دام‌های خود را برای افزایش وزن و استفاده از علوفه مجانی به صحرا می‌برند که درنهایت این امر تاخیر عرضه دام در میادین و افزایش قیمت را به همراه داشته است.» بنابراین احتمالا در گزارش بعدی نوسان این گروه با افزایش روبه‌رو می‌شود.

نوسان قیمتی در سه گروه دیگر نیز صفر است. قیمت متوسط تمامی کالاهای این سه گروه نیز در هفته پایانی فروردین نسبت به هفته قبلش بدون تغییر باقی ماندند. «قند و شکر»، «چای» و «روغن نباتی» این گروه‌ها را شامل می‌شوند. هر چند تورم نقطه‌به‌نقطه این ۳ گروه، این روال را دنبال نمی‌کنند. نوسان سالانه قیمت متوسط گروه «قند و شکر» ۴/ ۲۰ درصد است که نسبت به دو گروه دیگر نوسان بیشتری را در بازه سالانه پشت سر گذاشته است. تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه، در ماه ابتدایی سال جاری روند ثابتی را طی کرده است. قیمت یک کیلو قند در سطح شهر در هفته پایانی فروردین، ۴ هزار و ۶۷ تومان گزارش شده که نسبت به هفته مشابه سال گذشته، ۸/ ۲۳ درصد گران‌تر شده است. طبق گزارش بانک مرکزی، قیمت متوسط بسته ۵۰۰ گرمی چای خارجی در هفته گزارش شده، ۲۱ هزار و ۳۵۶ تومان است. قیمت این کالا پس از افت قیمتی که در ابتدای سال تجربه کرده، بدون نوسان مانده است. قیمت چای خارجی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۷/ ۱۳ درصد رشد کرده است؛ عددی که از میانگین تورم نقطه‌به‌نقطه کل گروه‌ها کمتر است. آخرین گروهی که نوسان هفتگی قیمتش صفر بود، روغن نباتی است. یک لیتر روغن نباتی مایع، در هفته پایانی ماه اول سال، ۵ هزار و ۲۶۰ تومان به فروش رسیده است. قیمتی که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۳/ ۸ درصد رشد را نشان می‌دهد. اما تورم نقطه‌به‌نقطه این گروه نسبت به گزارش قبلی افزایش یافت. از این جهت تنها گروهی که تورم نقطه‌به‌نقطه آن نسبت به گزارش قبلی بانک مرکزی رشد کرد، گروه «روغن نباتی» است.

افزایش قیمت «میوه‌های تازه»

تنها گروهی که متوسط قیمت خرده‌فروشی آن با نوسان هفتگی مثبت همراه بوده، «میوه‌های تازه» است. متوسط قیمت این گروه در بازه هفتگی ۵/ ۰ درصد رشد کرده است. بیشترین افزایش قیمت این گروه مربوط به سیب زرد تخم لبنان است که با ۳ درصد رشد در یک هفته، به کیلویی ۶ هزار و ۷۷۳ تومان رسیده است. تورم نقطه‌به‌نقطه این کالا، ۸/ ۶۶ درصد گزارش شده که در بین کل کالاهای خوراکی بیشترین است. هر چند تورم نقطه‌به‌نقطه این کالا از ابتدای سال کاهش یافته است. شاخص معرف نوسان سالانه در گروه میوه‌های تازه ۷/ ۲۲ درصد است. در اولین گزارش خرده‌فروشی سال جاری، تورم نقطه‌به‌نقطه میوه‌های تازه، ۷/ ۳۴ درصد بود؛ بنابراین تورم نقطه‌به‌نقطه برای این گروه نیز در شیبی نزولی در حال حرکت است.

حذف ردپای اثرات فصلی