دنیای اقتصاد: در سومین روز هفته، دلار دومین رشد متوالی را تجربه و از سطح ۳ هزار و ۸۵۰ تومان عبور کرد. روز دوشنبه، شاخص ارزی با ۲۰ تومان افزایش به قیمت ۳ هزار و ۸۶۰ تومان رسید. رشد بهای دلار در شرایطی صورت گرفت که عرضه دلار در حجم ۵ هزارتایی و با نرخ دولتی زیر قیمت بازار همچنان ادامه داشت. به گفته کارشناسان، عرضه بازارساز زیر قیمت بازار موجب شده که تقاضای کاذبی با هدف سودجویی شکل بگیرد. در این شرایط، سفته بازان می‌توانند ۷۰ تا ۱۰۰ تومان زیر قیمت بازار ۵هزار دلار خریداری کنند و سپس در بازار آزاد اقدام به فروش آن کنند و سودی معادل ۳۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان کسب کنند. در چنین فضایی به گفته شماری از معامله گران، حتی مردم عادی نیز متوجه این رانت شده‌اند و با ورود به صف متقاضیان، صف تقاضای خرید دلار ارزان را طولانی‌تر کرده‌اند.

این در حالی است که گروه اخیر پیش از این شاید مدت‌ها بود که کسب سود از بازار ارز را به فراموشی سپرده بودند؛ ولی اقدام اخیر، یک بار دیگر وسوسه آنها را تحریک کرده است. به باور فعالان در این شرایط ممکن است بخشی از دلارهای ارزان به بازار با قیمت بالاتر بازگردد یا بار دیگر روانه خانه‌های مردم شود. به گفته یکی از بازیگران بازار، یکی از نشانه‌های کاذب بودن تقاضای یاد شده را می‌شد در رفتار یکی از صرافی‌ها مشاهده کرد. به گفته این بازیگر، یکی از صرافی‌ها در روزهای اخیر تصمیم گرفت که عرضه ارز را منوط به مشاهده پاسپورت، ویزا و بلیت فرد متقاضی کند و از این طریق عرضه خود را به تقاضای مورد نیاز و واقعی مردم تخصیص دهد. به گفته شماری از کارشناسان، اصرار بازارساز برای کاهش قیمت می‌تواند ریشه عرضه ارز با قیمت ارزان باشد. این در حالی است که بارها از سوی صاحبنظران ارزی تاکید شده که بازارساز بهتر است به جای کنترل قیمت به‌دنبال مدیریت نوسانات باشد و در صورت پیگیری چنین روندی می‌تواند دستاورد بهتری با هزینه کمتری به دست آورد. با این حال، به باور برخی صاحبنظران، بخش‌هایی به دلایل غیراقتصادی همچنان اصرار بر کاهش قیمت دارند و به‌واسطه به‌کارگیری ابزارهایی مانند عرضه ۵ هزار تایی به‌طور ناخواسته زمینه را برای نوسان‌گیری فراهم می‌کنند. به‌طور ساده می‌توان گفت از نظر آنها، افزایش تقاضای کاذب در بازار و بالا بردن توجه افراد نسبت به دلار ناشی از پیگیری چنین سیاست‌هایی با دلایل غیراقتصادی است.

ورود فردایی‌ها

در شرایطی که قیمت دلار تغییر مسیر داده است، تعدادی از معامله گران فردایی که از روند افت ۷ روزه دچار ضرر زیادی شده بودند، با قدرت بیشتری وارد بازار شده‌اند و با افزایش خریدهای خود زمینه رشد قیمت را فراهم کردند. این عده از یکسو رشد دلار را ناشی از افزایش نرخ حواله درهم دانسته‌اند و از سوی دیگر انتظار دارند با افزایش تقاضا برای دلار ارزان، این نوع عرضه کاهش پیدا کند. روز دوشنبه، دلار معاملات خود را با قیمت ۳ هزار و ۸۳۰ تومان آغاز کرد که ۱۰ تومان پایین‌تر از روز یکشنبه بود. با این حال، از همان ابتدای روز انتظارات افزایشی در بازار شکل پررنگ‌تری داشت؛ چراکه قیمت دلار در معاملات فردایی نسبت به معاملات نقدی در سطح بالاتری قرار داشت. این در حالی بود که همزمان دلار در کانال پایین‌تر از سوی صرافی‌های بانکی و تعدادی از صرافی‌های عادی عرضه می‌شد. در برخی مقاطع زمانی، میزان تقاضا برای دلار در حجم ۵ هزار به اندازه‌ای بود که صرافی‌های عادی اعلام می‌کردند که میزان فروش و سهمیه آنها به پایان رسیده است و باید متقاضیان به سایر صرافی‌ها مراجعه کنند.

خطای بازارساز در تحریک تقاضا