بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای مقررات مربوط به ورود و خروج ارز همراه مسافر و رانندگان ترانزیتی را ابلاغ کرد. در بخشنامه جدید، سقف ارز ورود و خروج همراه مسافر دو برابر شده است و از مبلغ ۵ هزار دلار به ۱۰ هزار دلار افزایش یافته است. ضابطه جدید دیگری که در این بخشنامه اضافه شده است، لزوم استعلام از مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی وزارت امور اقتصادی و دارایی(FIU) برای مبالغ بیش از ۱۰ هزار دلار است که در صورت تایید این سازمان امکان برداشت، حواله و تبدیل ارزی مابقی پول حاصل می‌شود. این امر به لحاظ مقررات مبارزه با پولشویی صورت می‌گیرد. در گذشته تنها با اظهارنامه مبالغ بیشتر از سقف تعیین شده قابلیت عملیات بانکی داشت، اما طبق بخشنامه جدید علاوه‌بر داشتن اظهارنامه، تایید سازمان FIU برای آزاد کردن مازاد ارز، لازم است و زمان این فرآیند بر عهده کمیته تاییدیه این سازمان است.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، این دستورالعمل از تاریخ اول آذر قابلیت اجرا دارد که به مراجع ذی‌ربط از جمله گمرک جمهوری اسلامی ایران، بانک ملی ایران، مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی وزارت امور اقتصادی و دارایی (FIU)، ریاست‌جمهوری و... «دستورالعمل اجرایی ضوابط ناظر بر ارز همراه مسافر» ابلاغ شده‌ است. بر‌اساس دستورالعمل یادشده ورود ارز فیزیکی (اسکناس) از سوی هر مسافر از خارج از کشور تا سقف ۱۰ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها بدون نیاز به اظهار آن در مبادی ورودی گمرک امکان‌پذیر بوده، اما ورود ارز فیزیکی به ‌صورت اسکناس برای مبالغ بیش از ۱۰ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها، مستلزم استعلام از مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی وزارت امور اقتصادی و دارایی (FIU) به لحاظ مقررات مبارزه با پولشویی است.

در این ارتباط، برای ورود مبالغ بیش از ۱۰ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها، مسافر باید نسبت به اظهار آن به درگاه گمرک ورودی اقدام و متعاقبا مسافر از سوی گمرک به باجه بانک ملی ایران هدایت شده و ضمن تودیع مبلغ مازاد ارز خود، رسید چاپی مربوطه را که حاوی کد رهگیری است، دریافت می‌کند. پس از صدور تاییدیه مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی (FIU)، وجه مازاد مورد بحث بنا به درخواست مسافر عینا به وی مسترد، حواله یا از وی به نرخ آزاد خریداری می‌شود. ضمنا درصورت درخواست مسافر مبنی‌بر حواله وجه به خارج از کشور ، بانک ملی ایران باید نسبت به ابطال سیستمی ارز اظهارشده و رسید چاپی آن اقدام کند. همچنین خروج ارز فیزیکی اظهار شده مازاد بر مبلغ ۱۰ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها به ازای هر مسافر به خارج از کشور، با ارائه رسید چاپی حاوی کدرهگیری صادره از سوی باجه بانک ملی ایران و تا سقف مبلغ مندرج در رسید مزبور به اداره گمرک خواهد بود. در صورتی که مسافر قصد خروج کل ارز فیزیکی اظهار شده را داشته باشد، گمرک نسبت به ابطال سیستمی ارز اظهار شده و رسید چاپی آن اقدام می‌کند. اگر مسافر قصد خروج ارز فیزیکی به میزان کمتر از مبلغ اظهار شده را داشته باشد، ابتدا گمرک مسافر را به باجه بانک ملی ایران برای کسر مبلغ موردنظر از مبلغ اظهار شده معرفی کرده و بانک ملی ایران نیز ضمن اصلاح سیستمی ارز اظهار شده در سامانه مربوطه، نسبت به صدور رسید چاپی جدید اقدام می‌کند.در صورت عدم تایید منشا ارز فیزیکی، مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی (FIU)، ضمن طرح شکایت در مرجع قضایی، مراتب را برای درج در سامانه به گمرک اعلام می‌کند. در صورت صدور رای برائت از سوی مرجع قضایی، مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی (FIU)، مراتب را از طریق گمرک به بانک ملی ایران اعلام و بانک مزبور براساس مفاد دستورالعمل جدید اقدام می‌کند.

در صورت صدور رای محکومیت از سوی مرجع قضایی، مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی(FIU) مراتب را از طریق گمرک جمهوری اسلامی ایران به بانک ملی ایران اعلام و بانک مزبور ضمن ابطال سیستمی ارز اظهار شده در سامانه و اعلام مراتب به گمرک، عین ارزهای اظهار شده را به اداره نشر اسکناس و خزانه بانک مرکزی تحویل نموده و اداره مزبور نیز نسبت به خرید ارزها به نرخ روز و واریز معادل ریالی آن به حساب تعیین شده از سوی خزانه‌داری کل کشور اقدام می‌کند. مطابق این دستورالعمل تا قبل از ورود مسافر به کشور، مسافر می‌تواند نسبت به مرجوع کردن ارز مازاد بر ۱۰ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها اعم از آنکه آن را اظهار کرده یا نکرده باشد، اقدام کند. در حالتی که ارز مربوطه توسط مسافر اظهار شده باشد، بانک ملی ایران بدون قید و شرط عین ارز را به مسافر مسترد و همزمان مراتب را برای ابطال سیستمی ارز اظهار شده به گمرک اعلام می‌کند. همچنین در چارچوب دستورالعمل جدید، دارندگان اظهارنامه‌های قبلی (غیرالکترونیکی) حداکثر ۶ ماه فرصت دارند تا با مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی گمرک به آدرس www.irica.gov.ir نسبت به ثبت اطلاعات مربوطه و دریافت کد رهگیری اقدام کنند. ضمنا خروج ارز فیزیکی (اسکناس) دارندگان این نوع اظهارنامه‌ها در مهلت تعیین شده (۶ ماه) و بعد از آن صرفا از سوی خود شخص اظهارکننده و با همان نوع ارز اظهار شده با ارائه رسید چاپی حاوی کد رهگیری و تحویل اصل اظهارنامه‌ قبلی به گمرک مربوطه امکان‌پذیر است. ماده آخر این دستورالعمل تاکید کرده عدم رعایت ضوابط فوق، مشمول مجازات مقرر در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب سال۱۳۹۲ خواهد بود. در پایان این بخشنامه آمده است: از تاریخ ۰۱/ ۰۹/ ۱۳۹۵ ورود و خروج ارز برای مبالغ بیش از ۱۰ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها در چارچوب دستورالعمل مزبور و صرفا ازطریق مبادی چهارده‌گانه ورودی و خروجی گمرک که باجه‌های فعال بانک ملی در آنها مستقر هستند، امکان‌پذیر بوده و در سایر مبادی ورودی یا خروجی حداکثر تا سقف ۱۰ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها مجاز خواهد بود.همچنین فهرست اسامی چهارده‌گانه گمرکات مزبور در پیوست دستورالعمل به کلیه مراجع ذی‌ربط اطلاع‌رسانی شده است. مقررات یادشده شامل رانندگان بخش حمل و نقل بین‌المللی (ترانزیت) نیز می شود.