در یک سال گذشته قیمت برنج وارداتی ۶ درصد کاهش و برنج داخلی ۱۰ درصد افزایش یافت
۴ برابر شدن قیمت تخم‌مرغ طی ۶ سال
افزایش لجام گسیخته قیمت محصولات غذایی در سال‌های پس از ۱۳۸۸ به گونه‌ای بوده که هر نوع عملکرد تورمی در حال حاضر را مثبت نشان می‌دهد. به‌نظر می‌رسد رشد شدید قیمت تخم‌مرغ طی این ۶ سال، باعث شده این ماده خوراکی در سبد برخی مصرف‌کنندگان به یک کالای لوکس تبدیل شود. نکته قابل توجه دیگر در آمارهای بانک مرکزی، کاهش ۶ درصدی قیمت برنج وارداتی به‌رغم افزایش ۱۰ درصدی قیمت برنج تولید داخل در یک سال گذشته است. این مثال روشن نشان می‌دهد که چگونه سیاست ارزی مقاوم در مقابل تعدیل نرخ ارز با تورم، منجر به ایجاد مزیت قیمتی برای محصولات خارجی و از دست رفتن بازار برای محصولات تولید داخل می‌شود.
نوسان در بازارهای خرده‌فروشی
بانک مرکزی آخرین گزارش قیمت خرده‌فروشی مواد غذایی را منتشر کرد و از تداوم نوسان در برخی بازارهای غذایی در این روزها خبر داد. این آمارها حاکی از این است که در روزهای پایانی دی‌ماه و روزهای ابتدایی بهمن‌ماه، از 11 گروه خوراکی مورد بررسی، متوسط قیمت‌ها در 6 گروه در مقیاس هفتگی افزایش یافته، در چهار گروه کاهش یافته و در یک گروه یعنی لبنیات هم بدون تغییر بوده است. اقلام غذایی مندرج در گروه‌های «تخم‌مرغ»، «برنج»، «حبوب»، «چای»، «قندو شکر» و «گوشت قرمز»، مواردی بوده‌اند که به ترتیب بیشترین رشد متوسط قیمت‌ها را در این روزها تجربه کرده‌اند. در سمت دیگر یعنی قیمت‌های کاهش‌یافته نیز، بیشترین افت قیمت‌ها در اقلام «سبزی‌های تازه»، «گوشت مرغ»، «میوه‌های تازه» و «روغن نباتی» تجربه شده است. بیشترین افزایش قیمت‌ها در مقیاس هفتگی متعلق به تخم‌مرغ با 3/ 8 درصد رشد و برنج با 9/ 3 درصد رشد بوده است. در سمت مقابل، سبزی‌های تازه با کاهش 1/ 5 درصدی و گوشت مرغ با کاهش 8/ 1 درصدی، بیشترین افت قیمتی را شاهد بوده‌اند. نگاهی به نرخ‌های افزایش و کاهش قیمت خرده‌فروشی مواد خوراکی در روزهای پایانی دی‌ماه و مقایسه این نرخ‌ها با گزارش‌های منتشر شده در چندماه گذشته، حاکی از این است که بهای مواد غذایی تا حدودی با نرخ‌های بزرگ‌تر تغییر کرده و بازارهای مواد غذایی، قدری نوسانی‌تر از قبل شده‌اند. در مقیاس ماهانه و در بازه زمانی تقریبا یک ماهه مربوط به دی‌ماه، گزارش منتشر شده نشان می‌دهد که سطح متوسط‌های اقلام خرده‌فروشی در هفت گروه افزایش داشته، در سه گروه کمتر شده و مجددا در یک گروه یعنی تخم‌مرغ، بدون تغییر بوده است. تنها تفاوت این فهرست با فهرست تغییرات هفتگی، مربوط به گروه میوه‌های تازه است که اگرچه در روزهای پایانی دی‌ماه متوسط قیمت‌های آن در یک هفته حدود 5/ 0 درصد کاهش یافت، ولی به‌دلیل رشد صورت گرفته در سه هفته پیش از بازه مورد بررسی، مجموع رشد قیمت‌های متوسط آن در دی‌ماه همچنان مثبت و با نرخ 9/ 1 درصدی بوده است. داده‌های منتشر شده حاکی از آن است که در دی‌ماه بیشترین رشد قیمتی متعلق به گروه تخم‌مرغ با 2/ 13 درصد و قند و شکر و چای هم هر کدام با 5/ 6 درصد بوده است. این در حالی است که در نخستین ماه زمستان، متوسط قیمت‌ها در گروه سبزی‌های تازه به میزان 2/ 11 درصد و در گروه گوشت مرغ به میزان 0/ 8 درصد کاهش یافته است.
تورم 30 درصدی تخم‌مرغ
نکته قابل‌توجه در این آمارها، تداوم افزایش قیمت تخم‌مرغ در روزهای منتهی به دوم بهمن‌ماه است که طبق گزارش بانک مرکزی به‌طور متوسط حدود ۳/ ۸ درصد افزایش داشته و بیشترین رشد قیمت هفتگی را در بین گروه‌های خوراکی از آن خود کرده است. این در حالی است که در بازه ماهانه و سالانه هم بیشترین نرخ تورم متعلق به همین گروه خوراکی یعنی تخم‌مرغ بوده است. داده‌های قیمتی نشان می‌دهد که قیمت تخم‌مرغ در دی‌ماه به میزان ۲/ ۱۳ درصد افزایش یافته و تورم سالانه آن هم در یک سال منتهی به دوم بهمن‌ماه سال جاری، به میزان ۵/ ۳۰ درصد بوده است. به‌عبارت دیگر، قیمت تخم‌مرغ در یک سال گذشته به‌صورت پیوسته در حال افزایش بوده و در روزهای منتهی به پایان دی‌ماه هم این افزایش تشدید شده است. آمارهای موجود نشان می‌دهد قیمت هر شانه دو کیلویی تخم‌مرغ در اوایل بهمن‌ماه در میادین شهرداری تهران به میزان ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و در سطح شهر هم، هر شانه دو کیلویی تخم‌مرغ با قیمت متوسط ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان به فروش رسیده است. این روند نشان می‌دهد قیمت تخم‌مرغ پس از آرامش نسبی در سال ۱۳۹۳، در سال جاری مجددا به وضعیت تورمی خود در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ بازگشته است. طبق آمارها، در اوایل بهمن‌ماه سال ۱۳۸۸ قیمت هر شانه دو کیلویی تخم‌مرغ در سطح شهر تهران به‌طور متوسط حدود ۲۹۶۰ تومان بود. رسیدن این قیمت به حدود ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان در اوایل بهمن‌ماه سال جاری نشان می‌دهد طی ۶ سال گذشته، متوسط قیمت تخم‌مرغ تقریبا ۴ برابر شده است. این در حالی است که قدرت خرید مصرف‌کنندگان طی این ۶ سال به این میزان رشد نیافته و در نتیجه با توجه به تورم قابل‌توجه این ماده خوراکی طی ۶ سال اخیر، به‌نظر می‌رسد تخم‌مرغ به یک کالای نسبتا لوکس در سبد غذایی برخی از دهک‌های مصرفی در کشور تبدیل شده است. البته از رشد ۲۹۸ درصدی قیمت تخم‌مرغ از ابتدای بهمن‌ماه ۱۳۸۸ تاکنون، نزدیک به ۲۱۸ درصد آن در چهار سال اول صورت گرفته و از بهمن ۱۳۹۲ تاکنون، قیمت این ماده خوراکی حدود ۲۵ درصد رشد یافته است.
سایر قیمت‌ها در روزهای پایانی دی‌ماه
براساس گزارش منتشر شده، در هفته مورد گزارش، در گروه لبنیات بهای تمام اقلام این گروه نسبت به هفته قبل ثابت بود. قیمت لبنیات در ماه‌های اخیر نسبتا بدون تغییر بوده و گزارش جدید هم نشان می‌دهد در دی‌ماه هیچ کدام از اقلام لبنیات تغییر خاصی را شاهد نبوده‌اند. طی این ماه در سطح شهر تهران، قیمت هر کیلو ماست غیرپاستوریزه حدود 3400 تومان، هر کیلو پنیر غیرپاستوریزه حدود 21 هزار و 400 تومان، هر کیلو کره پاستوریزه حدود 24 هزار تومان و هر لیتر شیر پاستوریزه حدود 2750 تومان بوده است. در گروه برنج طی یک سال گذشته نوعی واگرایی بین قیمت برنج وارداتی و برنج تولید داخل صورت گرفته که منجر به این شده که طی این یک سال، قیمت هر کیلو برنج وارداتی تایلندی حدود 6 درصد کم شود و به کمتر از 5200 تومان در سطح شهر تهران برسد؛ حال آنکه قیمت هر کیلو برنج تولید داخل حدود 10 درصد افزایش پیدا کند و به حدود 8800 تومان برای برنج درجه یک و حدود 6500 تومان برای برنج درجه دو برسد. به‌نظر می‌رسد سیاست ارزی معمول کشور که تلاش می‌کند تا جای ممکن جلوی تعدیل نرخ ارز با تورم را بگیرد، در این وضعیت موثر بوده و باعث شده مشابه سایر کالاها، در بازار برنج هم امتیاز قیمتی به نفع برنج تولید خارج و به زیان برنج داخلی ایجاد شود. گزارش بانک مرکزی همچنین اضافه می‌کند که در هفته مورد بررسی، در میادین زیر نظر شهرداری انگور و لوبیاسبز عرضه کمی داشت، ولی سایر اقلام میوه و سبزی تازه که تعدادی از آنها از نظر کیفی در مقایسه با سایر میوه‌فروشی‌ها متفاوت بودند، به نرخ مصوب سازمان میادین میوه و تره‌بار عرضه می‌شد.
ارسال نظر