فقط برخی صنایع حمایت شدند

محمد ابویی

مدیر‌عامل گروه صنعتی یاران

بسته اقتصادی ارائه شده توسط دولت بر مبنای فضای بسته و تصمیم‌گیری در فضای محدود و فاقد دید اقتصاد کشورمحور است و با فشار طیف خاصی بر همین تصمیم‌گیری همان طیف تدوین و اعلام شد؛ بنابراین نمی‌تواند موتور محرک اقتصاد را به‌صورت بنیادی و همسان راه‌اندازی کند.نگاه دولت محدود به مانیتوری است که عده‌ای در پیش روی دولت قرار داده‌اند و بیشتر بانک محور و در جهت حفظ و جلوگیری از نابودی بنگاه‌هایی است که در زیر چتر خود دولت هستند یا بلندگوهای قوی‌تری در دستشان است، اما غافل از این هستیم که با وام خودرو تحرک موضعی در صنف خودرو و صنایع مرتبط به وجود خواهد آمد ولی دریافت کننده این وام از چه محل وچه فعالیت اقتصادی توان باز‌پرداخت آن را دارد؟ یا به بهانه قدرت پرداخت بیشتر در صنعت بانکداری منافع بانک‌ها بیشتر رقم خواهد خورد یا اقتصاد و صنعت؟

ما وقتی علائم و تابلوی بزرگی را دراقتصاد به مردم معرفی می‌کنیم که نقدینگی خود را به سمت درآمد بدون مالیات و اشتغال، دردسر و به دور از هرگونه ریسک و هزینه‌ای به نام سپرده‌گذاری ببریم و آن هم با سود‌های تا ۲۴درصد آیا این بسته کارآیی کاملی بدون جامع‌‌نگری خواهد داشت؟ به نظر اینجانب تصمیمات دولت تاکنون بیشتر جنبه مُسکن آنی و نگاه به رفع تحریم و افزایش درآمد‌های نفتی دارد و تمرکز به نقاط قوت کشور و رفع نقاط ضعف کمتر در آن دیده می‌شود. به‌طور مثال در صنعت فولاد در یک ساعت و یک اتاق در بسته چند نفر برای امنیت بیشتر صنایع بالا‌دستی فولاد، تعرفه ورق را با تعهد تامین برای این صنایع تا ۳۵۰درصد افزایش می‌دهند و از طرفی ارز مبادله‌ای را با تعهد تامین از همین صنعت حذف می‌کنند، ولی بعد از ۷ ماه طبق آمار انجمن تعهد از طرف تولید کننده اصلی و انحصاری نزدیک به صفر و فقط موجب تقویت انحصار‌گری و گران فروشی ورق زیر ۳ میلیمتر می‌شود؛ به‌صورتی که همین تولید‌کننده محصولات خود را در داخل ۵۰درصد گران‌تر از فروش صادراتی عرضه می‌کند و همین عملکرد زیان ملی را به دنبال دارد.

زیرا کالای مورد نیاز داخل را با قیمت درب کارخانه ۲۵۰دلار صادر و ۴۵۰دلار به تولیدکنندگان داخلی می‌فروشند یعنی به خارج از کشور و بازارهای هدف صادراتی ارزانتر می‌فروشند و به این ترتیب امکان صادرات از تولید‌کنندگان کالاهای پایین دستی را نیز سلب می‌کنند و اغلب آنها مجبورند همین مواد اولیه را برای تولیدات داخلی از خارج تامین کنند. با ورود موقت جهت صادرات باز هم تولید با خرید داخلی غیر اقتصادی شده و این عملکرد موجب گران شدن خودرو و تاسیسات آب و صنعت لوله و پروفیل شده است. این آزمون و خطاها در بسته اقتصادی دولت مشاهده می‌شود، بنابراین بخش‌های کوچک اقتصاد نیز با توجه به سود‌ده بودن سپرده‌گذاری و عدم فعالیت اقتصادی وجوه کم و زیاد خود را به بانک‌ها سپرده و اشتغال‌های صنفی کوچک جای خود را به سفته‌بازی بانک‌ها داده است؛ به‌طوری که در کوچه‌های فرعی شمال شهر بانک‌ها تور خود را گسترانیده و هر کدام از این تور‌ها فعالیت کوچک را تعطیل کرده‌اند. پیشنهاد می‌شود اولین اقدام دولت این باشد که سود بانک‌ها را معادل تورم کاهش داده تا فعالیت‌ها از پایین شروع و دولت درحوزه مشاور به داخل جامعه بیاید و از تصمیمات بنگاه محوری دوری و خودداری ورزد و به کار و اشتغال بها دهد. حتی یکی از تصمیمات مهم می‌تواند کم کردن قطر میز هیات داوران تصمیم‌گیری دولت و واگذاری امور به مردم و بازنگری در خصولتی‌ها باشد.