تجربه جدید برای بازار سرمایه

دکتر ولی نادی‌قمی

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین

انتشار اسناد خزانه اسلامی در فرابورس از حیث تنوع ابزارهای تامین مالی دولت، افزایش انضباط مالی آن و نقش بازار سرمایه در تامین مالی دولت بسیار با اهمیت تلقی می‌شود.

انتشاری که ریسک آن بین تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران بازار سرمایه تقسیم شده، درحالی‌که رتبه اعتباری ناشر آن (یعنی دولت) نه بر مبنای سنجه‌های معمول اعتباری بلکه به واسطه نقش آن در اقتصاد کشور تعیین شده است. نقش اساسی دولت در اقتصاد در حال توسعه کشور ضرورت تمرکز بر شیوه‌های تامین مالی و تنوع ابزارهای تامین مالی آن را بیش از پیش برجسته می‌کند، اما در خصوص نحوه و شرایط عرضه و معرفی ابزارهای جدید تامین مالی باید برنامه‌ریزی دقیق و وسواس داشت و ترجیحات ریسک سرمایه‌گذاران را در نظر گرفت، چرا که تجربه نشان داده است که چه بسا عرضه ناموفق یک ابزار مالی می‌تواند موجب کنار گذاشتن آن از بازار مالی کشور شود.

دکتر ولی نادی‌قمی

مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین

انتشار اسناد خزانه اسلامی در فرابورس از حیث تنوع ابزارهای تامین مالی دولت، افزایش انضباط مالی آن و نقش بازار سرمایه در تامین مالی دولت بسیار با اهمیت تلقی می‌شود.

انتشاری که ریسک آن بین تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران بازار سرمایه تقسیم شده، درحالی‌که رتبه اعتباری ناشر آن (یعنی دولت) نه بر مبنای سنجه‌های معمول اعتباری بلکه به واسطه نقش آن در اقتصاد کشور تعیین شده است. نقش اساسی دولت در اقتصاد در حال توسعه کشور ضرورت تمرکز بر شیوه‌های تامین مالی و تنوع ابزارهای تامین مالی آن را بیش از پیش برجسته می‌کند، اما در خصوص نحوه و شرایط عرضه و معرفی ابزارهای جدید تامین مالی باید برنامه‌ریزی دقیق و وسواس داشت و ترجیحات ریسک سرمایه‌گذاران را در نظر گرفت، چرا که تجربه نشان داده است که چه بسا عرضه ناموفق یک ابزار مالی می‌تواند موجب کنار گذاشتن آن از بازار مالی کشور شود. از طرف دیگر قیمت اسناد خزانه باید منعکس‌کننده نرخ بهره مرجع (پایه) و نیز کیفیت اعتباری ناشر آن (ریسک نکول) باشد. بر این اساس می‌توان گفت نخستین عرضه اسناد خزانه موفقیت درخور تحسینی به‌عنوان ابزار پرداخت بدهی‌های دولت به پیمانکاران بخش غیردولتی نداشته است.

شاهد این مدعا حجم پایین معامله این اوراق در روز اول عرضه و معاملات ثانویه آن است، البته شاید این موضوع ریشه در کمبود نقدینگی اقتصاد و سابقه نه چندان درخشان دولت در ایفای تعهدات مربوط به اوراق بدهی به‌خصوص در شرایط اضطرار مالی، نیز داشته باشد. به هر حال به نظر می‌رسد برای عرضه موفق اسناد خزانه اسلامی در مراحل بعدی انتشار، علاوه‌بر شرایط سنجی زمان عرضه باید مواردی نظیر وجود بازارگردان صاحب صلاحیت (از حیث تخصص، توانگری مالی، شبکه مشتریان و سابقه تجربی)، عدم دخالت نامطلوب جهت تعیین دستوری قیمت اوراق، اجتناب از محاسبات غلط‌انداز نرخ سود (ابهام درک فرمولی) و اتخاذ متدولوژی مناسب عرضه این اوراق را نیز در نظر داشت.