صنعت سیمان تحت فشار تثبیت قیمت

مهندس عبدالمجید نیکنام مدیرعامل شرکت سیمان فارس نو و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی شیراز صنعت سیمان با پیشینه‌ای بالغ بر ۸۰ سال یکی از صنایع بنیادی و در عین حال مظلوم کشور است که در حال حاضر در شرایط رکود و کسادی بازار ساخت و ساز، روزگار سخت و پرتلاطمی را می‌گذراند. این صنعت از یکسو توسط دولت در منگنه‌ تثبیت قیمت قرار گرفته و از سوی دیگر با چرخه‌ رقابت منفی و قیمت‌شکنی‌های مکرر خانوادگی مواجه است. تا همین یک دهه گذشته، بسیاری از متقاضیان سیمان، طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی به دلیل کمبود عرضه، گاه تا دوماه محصول خود را پیش فروش کرده و فارغ‌ از تامین منابع مالی و نگرانی نقدینگی روزگار می‌گذراندند. البته بسیاری از زحمتکشان صنعت سیمان اعم از مدیران، کارشناسان و کارگران در آن شرایط با چنگ و دندان و گاه به بهای تهدید سلامتی خود تولید را پاس می‌داشتند و تلاش می‌کردند تا با افزایش راندمان تولید به عمران و آبادانی کشور امداد رسانند و از آلام مصرف‌کنندگان بکاهند. گاه برخی از کارشناسان فنی و مدیران روزها و حتی هفته‌ها به‌دلیل اشکالات فنی در کارخانه‌ها حضور داشتند و از جسم و جان و رفاه خانواده خود برای رفع موانع تولید مایه می‌گذاشتند تا اینکه در سایه‌ تدبیر سیاست‌گذاران و صاحبان سرمایه و با بهره‌گیری مناسب از منابع صندوق ذخیره ارزی، خوشبختانه ظرفیت تولید سیمان در مدت زمان معقولی به دو برابر افزایش یافت و این بار تولیدکنندگان به جای مصرف‌کنندگان به دلیل شرایط بازار آماج سوء‌استفاده دلالان و واسطه‌ها شدند.

امروز برخی از سازمان‌های دولتی سرمست از شرایط نامتوازن عرضه و تقاضا و به‌رغم افزایش زیاد هزینه‌های تولید از جمله دستمزد، برق، آب، گازوئیل، ایاب و ذهاب و... بر طبل تهدید می‌کوبند و اجازه نمی‌دهند مکانیزم بازار همان‌گونه که در مورد ده‌ها کالای ریز و درشت حاکم است، در اینجا نیز حکمرانی کند. گویا به کمتر از توقف و تعطیلی این صنعت دیرپا و ریشه‌دار رضایت نمی‌دهند.

در کنار افزایش هزینه‌هایی که فهرست‌وار به برخی از آنها اشاره شد، امروز کارخانه‌ها با مشکل زیر ظرفیت کار کردن خطوط نیز مواجهند، زیرا با انباشت بیش از ۱۴ میلیون تن کلینکر در کارخانه‌ها و نگرانی از کاهش کیفیت محصول، مجبورند نسبت به کاهش راندمان یا توقف تولید اقدام کنند که همین موضوع باعث می‌شود بسیاری از شاخص‌های بهره‌وری از جمله مصارف ویژه انرژی الکتریکی، فسیلی و مصرف سرانه نسوز که از عوامل گران‌قیمت تولید است، افزایش یابد.

از طرف دیگر مجموعه‌ مدیران به دلیل شرایط خاص اجتماعی تمایلی به تعدیل عوامل انسانی و کوچک‌سازی سفره معیشت کارکنان زحمت‌کش ندارند اما این عوامل به مثابه یک چرخه‌ بازخورد منفی، منجر به ناتوانی مضاعف تولید شده و در نهایت به توقف تعطیلی کارخانه‌ها خواهد انجامید. این صنعت انتظار دارد همان تدبیری را که درخصوص افزایش قیمت حامل‌های انرژی انجام داده‌اند در مورد این صنعت به کار گیرند تا از این طریق تکلیف ده‌ها پروژه‌ سیمانی که از صفر تا نود و چند درصد پیشرفت داشته‌اند معلوم شود.

تعطیلی کارخانه‌های سیمان که با کمبود نقدینگی مواجه هستند، مصداق تضییع منابع کمیاب در این شرایط حساس است.