لزوم تغییر در سیاست‌گذاری‌های بازار سنگ‌آهن

کیوان جعفری طهرانی عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران بازار سنگ‌آهن ایران در حالی در رکود به‌سر می‌برد که علاوه‌بر تاثیر مسائل خارجی بر این بازار، تصمیمات اتخاذ شده از سوی دولت برای این صنعت نیز بر این رکود بیشتردامن زده است. بحران بازار سنگ‌آهن در داخل کشورطی یک‌سال ونیم اخیر به واسطه کاهش قیمت‌های جهانی به‌دلیل کاهش تقاضای چینی‌ها بیشتر و بیشتر شد و با تغییر دولت نیز پیگیری بحث وضع عوارض صادراتی برای فعالان در این حوزه نیز شدت گرفت. تداخل تصمیم دولت با افت شدید قیمت جهانی سنگ‌آهن اوضاع بازار را به مرحله‌ای رساند که بسیاری از تاجران سنگ‌آهن متحمل دموراژهای سنگین شدند. در این میان دولت با مشاهده بحران جدی در این صنعت متقاعد شد که از طرح وضع عوارض صادراتی منصرف شود.

اما امروز آثاری که این دو عامل بر بازار کسب و کار سنگ‌آهنی‌ها گذاشته، سبب شده تا بسیاری از فعالان این حوزه از ادامه فعالیت باز ایستند و گاهی تولیدکنندگان نیز ترجیح دهند که به جای صادرات این کانی فلزی که از منابع طبیعی کشورمان استخراج می‌شود، آن را حفظ و صیانت کنند. این در حالی است که برخی از تولیدکنندگان سنگ‌آهن که محصولات خود را صادر می‌کردند با تکیه بر تسهیلات دریافتی و سرمایه تحصیل شده از صادرات گذشته این محصول اقدام به راه‌اندازی خط تولید فرآوری این کانی کرده‌اند. به این امید که محصول فرآوری شده پس از راه‌اندازی خطوط تولید از سوی فولادی‌ها در بازار داخل خریداری شود. کما اینکه تا زمان به بهره‌برداری رسیدن واحد‌های یادشده ممکن است با مازاد تولید نیز همراه شویم که با توجه به عوارض مقرر بر گندله و کنسانتره این سیاست نیز نیاز به بازبینی خواهد داشت.

دیگر مساله‌ای که در حال حاضر وجود دارد بحث دلار است که در این باره نیز باید گفت دیگر تفاوت نرخ دلار و ریال نیز برای صادرکنندگان سودی به ارمغان نخواهد داشت و در همین حال با توجه به مالیات منظور شده در معاوضه ارز و ریال اندک عایدی در این فعالیت نیز به صفر نزدیک می‌شود.

به هر ترتیب اگر دولت با توجه به کاهش نرخ نفت به زیر قیمت ۵۰ دلار، تصمیم به جبران کسری بودجه از طریق دریافت عوارض و مالیات در این صنعت بگیرد، انتظار نمی‌رود که به این زودی صنعت و معدن کشور از رکود خارج شود. مگر اینکه سیاست‌های مالیاتی دولت تغییر کند. آنچه در این میان بازار سنگ‌آهن از آن غافل نمانده رصد بازارهای بین‌المللی است که امید داریم با بهبود شرایط بحران اقتصادی کشور دوباره به جایگاه قبلی در میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن دنیا باز گردیم.