گروه‌بنگاه‌ها-مهتاب رحمتعلی: اعضای جدید هیات‌مدیره کانون کارگزاران هفته آینده براساس تصمیمات مجمع عمومی عادی «به‌طور فوق‌العاده» این کانون انتخاب می‌شوند. از آنجا که کارگزاران به‌عنوان یکی از ارکان اصلی و تاثیرگذار بازار سرمایه محسوب می‌شوند، برنامه‌های آنان برای اداره کانون بسیار مهم است. در آستانه ورود کانون به دومین دهه فعالیت خوددر گزارش پیش‌رو برخی کارگزاران ویژگی‌های هیات‌مدیره کارآمد را بررسی کرده‌اند.

چه کسانی را انتخاب کنیم

حسین خزلی خرازی
مدیر عامل کارگزاری بانک‌کشاورزی

کارگزاران به عنوان یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه نقش مهمی در رشد و توسعه بازار سهام طی چهار دهه فعالیت بورس اوراق بهادار داشته‌اند. کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار به‌عنوان یک نهاد صنفی برای تحقق اهداف فعالان صنعت کارگزاری در روند توسعه‌ای این صنعت سهم بسزایی دارد. براین اساس انتخابات هیات‌مدیره این کانون در مقطع فعلی اهمیت فراوانی دارد. لازم است در ادامه نکاتی را برای مشارکت‌کنندگان در این انتخابات مطرح کنیم.

۱- مدیران این مجموعه باید در کار و کسب کارگزاری سرآمد و افتخار باشند. شرکت‌های کارگزاری ضعیف، بی نام و نشان و کوچک نمی‌توانند الگوی صنعت باشند. کسانی که سال‌هاست شرکتشان نیمه‌تعطیل و ضعیف است، حوصله کار و توسعه ندارند، کسانی را که در صنعت هستند ولی هیچ جایگاهی در صنعت ندارند، انتخاب نکنیم.

۲- به کسانی رای بدهیم که گذشته پاکی دارند، همکارانی که تخلفات و بعضا جرائمی دارند، همکارانی که ثروت‌های زیادی را در کوتاه‌مدت از روش‌هایی که می‌دانیم به دست آورده‌اند، از شجاعت وصراحت لازم برای دفاع از صنعت برخوردار نیستند.

۳- به کسانی رای بدهیم که عمق تحولات صنایع و کاروکسب‌ها را درک می‌کنند، کسانی که ۲۰ سال است یک حرف را از آنها می‌شنویم، به درد صنعت واسطه‌گری مالی با تحولات سنگین تکنولوژیک پیش‌رو نمی‌خورند.

۴- به کسانی رای بدهیم که نزد مقامات ناظر و حاکم آبرو و احترامی دارند و حرف آنها نزد این مراکز خریدار دارد!

۵- به کسانی رای بدهیم که انرژی حضور در جلسات و پیگیری را داشته باشند. تجربه حقیر از یک سال تلاش برای تاسیس کانون، دو سال عضویت در شورای کانون، دو سال دبیر کلی کانون و ۴ سال حضور در هیات‌مدیره بورس کالا، حاکی است که این سمت‌ها فقط و فقط حوصله، صبوری، وقت وانگیزه‌های ملی می‌خواهد.

۶- به کسانی که برای مطرح کردن خود می‌خواهند این زحمات را تحمل کنند، رای ندهیم! به کسانی رای بدهیم که نیازی به اسم و مشهور شدن نداشته و این نام و شهرت را قبلا کسب کرده باشند.

۷- صنعت و بازارهای مالی با سرعت عجیبی در حال تغییر و توسعه است. اعضای شورای کانون و خود کانون باید سردمدار این توسعه و تحول باشند. به کسانی که منافع کوتاه‌مدت خود و صنعت را اولی‌تر از منافع دراز مدت و ملی قرار می‌دهند، رای ندهیم.

کانون کارگزاران بستر اجرایی و عملیاتی بازار سرمایه

علی متولی
مدیر عامل کارگزاری ملل

مقدمه

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در اجرای بند ۵ ماده ۱ و ماده ۵۳ قانون بازار اوراق بهادار به‌عنوان یک موسسه غیردولتی، غیر‌تجاری و غیر‌انتفاعی پس از تصویب هیات مدیره سازمان بورس تشکیل شد. فعالیت کانون چیزی فراتر از یک تشکل صنفی یا اتحادیه‌های مرسوم در صنایع مختلف است.

اهداف کانون

در اهداف کانون، یک هدف متعالی و فراتر از فعالیت‌های صنفی به چشم می‌خورد و آن عبارت است از «کمک به ایجاد یک بازار اوراق بهادار عادلانه، رقابتی و کارآ در کشور به منظور جلب اعتماد سرمایه‌گذاران.» این هدف به خوبی نشان می‌دهد که نقش کانون در بازار سرمایه یک نقش کلیدی، همراه و مکمل نقش دیگر ارکان بازار سرمایه از جمله سازمان بورس و شرکت‌های بورس است. بنابراین هر چه توجه اهالی بازار سرمایه به رشد و توسعه و نقش‌آفرینی این بازار در اقتصاد کشور افزایش یابد، به همان اندازه نقش و جایگاه کانون کارگزاران نیز قابل ارتقا بوده و هست. کمک به ایجاد یک بازار بورس و اوراق بهادار عادلانه و رقابتی در کشور نشان می‌دهد که وظیفه و نقش کانون فراصنفی و از طرفی چند‌وجهی است. از یکسو به‌عنوان نهاد ناظر بر کارگزاران که پیش‌قراولان بازار سرمایه هستند نقش راهبردی و هماهنگی داشته باشد و از سوی دیگر باید ارتباط تنگاتنگ و تعاملی سازنده با نهادهای دیگر بازار سرمایه و حتی بازار پول را برقرار کند.

وضعیت ویژه کارگزاران

ارزش معاملات در بازار سرمایه (شامل اوراق بهادار، کالا و انرژی) در سال ۹۴ مبلغ ۲.۸۳۴ میلیون ریال و در ۸ ماه نخست سال ۸۵ مبلغ ۲.۳۲۹ میلیون ریال بوده است. این رقم از تبادلات سهام، کالا و انرژی ریسک‌های متنوعی در حوزه‌های مختلف از IT گرفته تا بانک و اعتبارات و از آموزش نیروی انسانی گرفته تا فرهنگ‌سازی جامعه در جهت رشد و توسعه بازار سرمایه را بر صنعت تحمیل می‌سازد. اگر از مشکلات و ریسک‌های متداول که در همه صنایع مشترک هستند، مثل قانون کار و بیمه نیروی انسانی بگذریم، بقیه ریسک‌ها به‌طور ویژه بر صنعتی تحمیل می‌شود که بیشترین ارتباطات را (مشتری، عرضه‌کننده، متقاضی، بانک، بیمه، IT و...) با طیف وسیع و متنوعی از خواسته‌های بازار سرمایه برقرار کرده و کمترین یا بهتر است عنوان شود حداقل ابزار را برای کنترل ریسک و مدیریت انبوهی از مولفه‌های موثر بر بازار را در اختیار دارد.بنابراین این وضعیت کارگزاران که در خطر ریسک‌های مختلف و متنوعی هستند به‌عنوان اولین اولویت در صنعت باید در نظر گرفته شود و در جهت کاهش آن یا منطقی کردن ریسک‌ها در صنعت اقدامی فوری صورت گیرد که به نوعی خواسته مشترک تمام اعضای کانون کارگزاران است. کاهش ریسک وارده به شرکت‌های کارگزاری، ارتقای سطح دانش اعضا با توجه به ظهور ابزارهای نوین مالی، نظارت بر عملکرد همکاران برای رشد و ارتقای آنان، افزایش تعامل بیشتر با تمام نهادهای مالی و غیر مالی بازار سرمایه و در انتها ایجاد انسجام، همدلی و همیاری بین تمام اعضا برای دستیابی به اهداف عالیه بازار سرمایه است.

هیات‌مدیره کانون

هیات‌مدیره کانون در یک فرآیند بسیار دموکراتیک انتخاب می‌شود و هر عضو کانون فارغ از حجم فعالیت، نوع وابستگی (خصوصی، نهادی و بانکی) و میزان سرمایه و تعدد و تنوع فعالیت فقط دارای یک حق رای است. شاید برخی از اعضای کانون در این خصوص ایرادات و اشکالاتی داشته باشند اما همگی به نوعی پذیرفته‌ایم که راهکاری رضایت‌بخش برای کلیه اعضا است و کانون متعلق به همه اعضای یکدل و یکصدا و محل همگرایی ایده‌های مختلف و گاه متضاد از هم است ولی برآیند آن باید در جهت منافع و مصالح کل صنعت کارگزاری باشد.از این رو هیات مدیره کانون که برخاسته از اراده و رای جمعیت کارگزاران به‌طور مساوی است، پذیرفته است در همه حالت رعایت انصاف و عدالت را در اتخاذ تصمیمات و مصوبات می‌کند. برخی از اولویت‌های کاری هیات مدیره را می‌توان به شرح زیر اعلام کرد:

۱.ایجاد اتاق فکر متشکل از صاحب نظران و اندیشمندان برای توسعه بازار.

۲.طراحی و تدوین برنامه و استراتژی صنعت و کانون کارگزاران.

۳.تعادل و ایفای نقش پر‌رنگ و پویا با بخش‌های مختلف اقتصادی کشور جهت توسعه و ارتقای اعضا و بازار سرمایه.

۴.همکاری تنگاتنگ با سازمان بورس و بورس‌های کشور در تنظیم مقررات و برنامه‌های توسعه‌ای.

۵.بازنگری در اهداف و رئوس فعالیت کارگروه‌ها، کمیته‌های حاضر و اولویت‌بندی آنها

۶.اولویت دادن به تدوین برنامه، کنترل ریسک و توسعه بازار سرمایه و اعضا.

در جمع‌بندی می‌توان اظهار کرد «کمک به ایجاد یک بازار اوراق بهادار عادلانه، رقابتی و کارآ در کشور» از مسیر برنامه‌ریزی و طراحی استراتژی میسر است و کانون کارگزاران به‌عنوان یک تشکل خود‌انتظام فراصنفی که نقش مهمی در توسعه بازار سرمایه ایفا می‌کند نیازمند تهیه یک برنامه جامع برای توسعه فراگیر بازار سرمایه (فرهنگ‌سازی آن) با حفظ و حمایت از کارگزاران و ارتقای سطح خدمات آنها است.

ضرورت وجود دیدگاه ملی

شهریار شهمیری
مدیر عامل کارگزاری سهم آشنا

با تمرکز بر اقتصادهای پیشرفته درمی‌یابیم تشکل‌های مردم نهاد از جمله فدراسیون‌ها و سندیکا‌ها و کنفدراسیون‌ها نقش پررنگی در الگوهای راهبردی در سیاستگذاری کلان این کشورها دارند و راه حل ایجاد هم‌افزایی در بروز تعارضات، رویکردهای رقابتی و تداخل منافع و عملکردها تقویت تشکل‌های صنفی است.کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به پشتوانه قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ۱۳۸۴ در سال ۱۳۸۵ تشکیل شده است. بر اساس قانون بازار اوراق بهادار فعالیت هر شخص حقوقی در قالب شرکت کارگزاری منوط به عضویت در این کانون است و این کانون امروز دارای ۱۰۸ عضو است.شاید کمتر تشکل صنفی در کشور با ویژگی‌های کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار وجود داشته باشد.کانون کارگزار از حیث‌های گوناگون دارای ویژگی‌هایی است که این کانون را نسبت به سایر تشکل‌های صنفی متمایز می‌کند.کانون کارگزاران از معدود تشکل‌های صنفی است که نه‌تنها به پشتوانه قانون ایجاد شده است، بلکه ایجاد و حفظ آن یک ضرورت قانونی بوده و این ظرفیت می‌تواند جایگاه کانون کارگزاران بورس را در فرآیند تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری دو‌چندان کند.

عضویت کانون کارگزاران در شورای‌عالی بورس به‌عنوان بالاترین رکن بازار سرمایه کشور این پتانسیل را به‌وجود خواهد آورد که معضلات و مشکلات بازار سرمایه از بطن بازار و بدون واسطه در شورای‌عالی بورس طرح شود.از سوی دیگر ظرفیت شرکت‌های کارگزاری سبب شده است که در بسیاری از اوقات کانون در هیات‌مدیره شرکت‌های بورس دارای نماینده باشد. این بدان معنی است که ساختار کنونی کانون کارگزاران به‌صورتی است که از بالاترین رکن بازار سرمایه تا بطن بازار سرمایه ارتباط نزدیک دارد.از سوی دیگر کانون کارگزاران از پشتوانه تخصص و دانش قابل‌قبولی برخوردار است. براساس آمار منتشر شده از سوی کانون کارگزاران بورس در پایان سال ۱۳۹۴ نزدیک به ۶هزار نفر در صنعت کارگزاری مشغول فعالیت هستند که بیش از ۸۰ درصد از آنان زیر سن ۳۵ سال قرار دارند و از سوی دیگر بیش از ۸۰درصد از شاغلان صنعت کارگزاری دارای تحصیلات آکادمیک هستند. افرادی با تحصیلات آکادمیک عمدتا در حوزه‌های مالی و فنی که پشتوانه علمی خوبی برای کانون کارگزاران محسوب می‌شوند. این پتانسیل سبب شده است تا کانون کارگزاران بورس به‌عنوان بازوی مشورتی شورا، سازمان و بورس‌ها تلقی شده و نقش راهبردی ویژه‌ای داشته باشد.

از سوی دیگر کانون کارگزاران یک بازوی توانمند در حوزه دادرسی بازار سرمایه بوده و هرگونه اختلافی در حوزه بازار سرمایه میان کلیه فعالان بازار بدوا در این کانون طرح می‌شود بنابراین این کانون که در مقام سازش میان فعالان بازار سرمایه ایفای نقش می‌کند فارغ از وظایف ذاتی صنفی خود نگاه فراصنفی در این حوزه داشته و این نگاه سبب شده است که عمده اختلافات پیش از طی مراحل دادرسی در این کانون به سازش منجر شود که نشان از عملکرد و دیدگاه خوب کانون کارگزاران است.بنابر آنچه گفته شد می‌توان به این نتیجه رسید که یکی از مهم‌ترین رویدادهای بازار سرمایه کشور انتخابات هیات‌مدیره کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار است. کانونی که بیش از آنکه یک تشکل صنفی باشد در عمل یک نهاد ملی محسوب می‌شود. این انتخابات دموکراتیک با توجه به اساسنامه کانون یکی از کم‌حاشیه‌ترین و شفاف‌ترین انتخابات‌های صنفی کشور تلقی می‌شود. اهمیت این انتخابات به جایگاه تصمیم‌سازی هیات‌مدیره کانون باز‌می‌گردد. انتخاب نماینده کانون در شورای عالی بورس، انتخاب نمایندگان کانون در هیات‌مدیره بورس‌ها، انتخاب نمایندگان کانون در هیات‌های پذیرش بورس‌ها، انتخاب نمایندگان کانون در کمیته‌های تخصصی سازمان بورس، انتخاب اعضای کارگروه‌های تخصصی کانون که در واقع پشتوانه علمی و تخصصی کانون محسوب می‌شوند، سیاست‌گذاری آموزشی ورویکرد کانون در ایجاد شیخوخیت در حل اختلافات بازار سرمایه از چالش‌های پیش‌روی هیات‌مدیره کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار است.هرگونه تصمیم درست یا غلط هیات‌مدیره کانون کارگزاران علاوه برآنکه بر صنف کارگزاری تاثیر دارد، آثار ماندگاری در کل بازار سرمایه خواهد داشت و این امر سبب می‌شود اشخاصی که کاندیدای عضویت در هیات‌مدیره کانون هستند علاوه بر حمیت صنفی باید دیدگاه ملی داشته باشند.

موارد موثر برکارآیی بازار سرمایه

غلامرضا تقی‌زادگان
مدیر عرضه و پذیرش کارگزاری بانک کشاورزی

باعنایت به ماده ۳۳ قانون اوراق بهادار مصوب ۱۳۸۴ در مورد الزام آغاز به فعالیت کارگزاری‌ها پس از عضویت در نهادی خود انتظام، کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، در سال ۱۳۸۶ به‌عنوان یک موسسه غیردولتی، خودانتظام و غیر‌انتفاعی تاسیس و شروع به فعالیت کرده است. براساس اساسنامه کانون، طیف وسیعی از وظایف بر عهده این نهاد قرار دارد که عبارتند از:

نظارت بر اعضا و اشخاص وابسته به آنها به منظور ایجاد بازار اوراق بهادار عادلانه، رقابتی و کارآ.

پیشنهاد، وضع و اجرای ضوابط استاندارد و حرفه‌ای به منظور ارتقای اعتبار و اخلاق حرفه‌ای اعضا.

ایجاد سازش در اختلافات پیش آمده بین اعضا و اشخاص وابسته در اجرای ماده ۳۶ قانون.

کمک به تهیه و تدوین قوانین و مقررات .

پیشنهاد تغییر کارمزدها و نرخ خدمات و به‌کارگیری ابزار مالی جدید به سازمان بورس و اوراق بهادار.

کمک به افزایش دانش مالی اعضا و اشخاص وابسته.

بهبود و گسترش خدمات ارائه شده از سوی اعضا از طریق مشتری مداری.

براساس موارد ذکر شده و شرایط کنونی کانون کارگزاران و اعضا، در ادامه به بررسی و ارائه پیشنهادها در این زمینه پرداخته می‌شود.

در آستانه انتخابات آینده هیات‌مدیره کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار که هم زمان با آغاز دومین دهه فعالیت کانون خواهد بود و با توجه به این نکته که کانون دوران تثبیت هویت خویش را پشت‌سرگذاشته است؛ تمرکز هیات مدیره جدید کانون کارگزاران باید بر پیشبرد اهداف و چشم انداز بیان شده قرار گیرد و این هدف بدون داشتن برنامه‌ای که مورد توافق اکثریت اعضا قرار گیرد، اجرایی نخواهد شد. در مورد ایجاد بازار اوراق بهادار رقابتی و کارآ، کانون با ارائه پیشنهادها به سازمان می‌تواند بستری را مهیا کند تا کارآیی بازار از حیث اطلاعاتی و عملیاتی بهبود یابد. به منظور عملیاتی شدن پیشنهادهای مطرح شده، باید پیگیری‌های دوره‌ای از سوی کانون صورت گیرد. برخی از موارد موثر بر کارآیی بازار که می‌تواند از سوی کانون پیگیری شود عبارتند از:

ایجاد پلت‌فرم مناسب معاملاتی.

نظارت مناسب و دقیق تر بر گزارش‌دهی شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه.

ایجاد ابزار مالی جدید متناسب با نیاز مشتریان.

ایجاد ابزار پوشش ریسک مناسب با بازار از قبیل: ۱) ایجاد قرارداد آتی ارز برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز برای جذب مشتریان خارجی و ۲) قرارداد آتی یا اختیار معامله شاخص برای پوشش ریسک سیستماتیک و بتای بازار،

ایجاد سامانه پس از معاملات (Post trade) برای کاهش ریسک عملیاتی اعضا و افزایش کارآیی بازار. از سوی دیگر برای افزایش کارآیی عملیاتی و اطلاعاتی بازار باید کانون به تغییر تصور غالب بین اعضای خود کمک کند. امروزه با توجه به پیشرفت سیستم‌های ارتباطی و رایانه‌ای در دنیای مالی برای افزایش کارآیی عملیاتی، بازارها به سمت کاهش کارمزدهای معاملاتی پیش رفته‌اند. به‌عنوان یک جایگزین مناسب می‌توان از دلارهای نرم (Soft Dollar) نام برد. با این روش مشتریان در قبال دریافت خدماتی از قبیل اطلاعات و تحلیل، پلت فرم با کاربری سهل تر و استراتژی‌های معاملاتی مانند معاملات الگوریتمی، حاضر به پرداخت کارمزد بیشتر هستند. اگر روش فوق در برنامه آتی کانون قرار گیرد از یکسو کمک شایانی به افزایش کارآیی و رقابتی شدن خدمات و از سوی دیگر باعث افزایش مشتری مداری در صنعت کارگزاری خواهد شد.

هدف دیگری که در برنامه‌های آتی کانون باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد کمک به ارتقای اعتبار و اخلاق حرفه‌ای اعضای کانون است. زیرا آنچه در بین اعضا و مشتریان یا اشخاص وابسته به آنها مورد معامله و نقل وانتقال قرار است؛ سرمایه و سودهای متعلقه به آن است. به همین دلیل اخلاق حرفه ‌ای در این صنعت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. کانون می‌تواند با پیشنهاد قوانین مناسب و قابل اجرا به سازمان از یکسو و از سوی دیگر کمک به اجرایی کردن آنها از راه آموزش اعضا و اشخاص وابسته و اقدام قاطع با متخلفان، اخلاق حرفه‌ای را بین اعضا ارتقا دهد که این عمل باعث ارتقای اعتبار صنعت خواهد شد.از سوی دیگر با توجه به خودانتظام بودن کانون و سپری شدن دوران تاسیس و تثبیت آن، در حال حاضر باید یکی از برنامه‌های هیات‌مدیره جدید درخواست واگذاری بیشتر وظایف سازمان در مورد اعضا از قبیل تاسیس و راه‌اندازی شعب و تالار، بازرسی‌های ادواری به کانون باشد. به‌طوری‌که کانون بتواند نقش موثرتر اجرایی در مورد اعضا داشته باشد. یکی دیگر از وظایفی که باید هیات مدیره جدید کانون به دنبال اجرایی کردن آن باشد، تشکیل کارگروه‌هایی برای مطالعه در موارد زیر است:

بررسی علل موفقیت یا عدم موفقیت ابزارهای مالی معرفی و اجرایی شده در بازار سرمایه ایران و ارائه راهکارهایی برای رفع نواقص ابزارها به سازمان،

مطالعه و بومی‌سازی ابزارهای مالی موجود در بازارهای بین‌المللی برای عمق بخشیدن به بازار سرمایه که منجر به منتفع شدن تمام بازیگران آن خواهد شد.

استقلال رای و داشتن جایگاه قوی در اقتصاد کشور

محمود الهی‌فر
مدیر‌عامل شرکت کارگزاری سی ولکس کالا

همه می‌دانیم که بورس کشور در مقایسه با کشورهای توسعه یافته دارای تفاوت‌هایی است که مغایر با ماهیت واقعی بورس است. در کشورهای توسعه‌یافته بورس‌ها از استقلال نسبی برخوردار و مستقل از دولت‌ها هستند؛ در حالی که با توجه به حاکمیت اقتصاد دولتی در ایران، در حال حاضر بورس نیز به شیوه دولتی اداره می‌شود، همچنین با توجه به سهم اندک بازار از کل اقتصاد و سهامداران از کل جامعه، بورس نقش تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد کشور ندارد.به‌واسطه موارد فوق قوانین و مقررات معاملاتی خاص در رابطه با انجام معاملات در بورس‌های کشور که فقط مختص بورس‌های ایران است در راستای کنترل بازار وضع شده است که بورس ما را از بورس‌های دنیا به ویژه کشورهای توسعه یافته متمایز ساخته است. ضمنا به دلیل عدم ارتباط بورس کشور با سایر بورس‌های دنیا،اجباری برای تطبیق بورس‌های کشور با کارکرد اصلی بورس‌های دنیا بر مجریان احساس نمی‌شود.جایگاه کارگزاران در تمام بورس‌ها حائز اهمیت است، چرا‌که آنها واسطه انجام معاملات هستند و مسوولیت‌های مهم و سنگینی از این رو بر عهده کارگزاران است.

تفاوتی که بورس ما از این حیث با سایر بورس‌های دنیا دارد داشتن مسوولیت فراتر از مسوولیت یک کارگزار و بعضا ابهام و عدم شفافیت در تعیین مسوولیت‌های مترتبه است. انبوه قوانین و مقررات در حوزه بازار سرمایه که دائم در حال افزایش است و همچنین عدم اشراف سایر نهادهای خارج از بازار سرمایه با کارکرد و نحوه فعالیت کارگزاران همواره مشکلاتی را برای این قشر ایجاد و شرایط فعالیت آنها را سخت و دشوار کرده است. از این حیث جایگاه کانون کارگزاران که متشکل از نمایندگان این بخش مهم از بازار سرمایه است بسیار حائز اهمیت بوده و سعی دارد با کارشناسی دقیق رویه‌های انجام کار و مقررات وضع شده یا در حال وضع، نقش مثبتی در بهبود شرایط بازار سرمایه ایفا کند. کانون کارگزاران سعی داشته همواره بازوی قوی در ارائه مشاوره به نهاد ناظر بازار سرمایه یعنی سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر نهادهای مرتبط باشد و طی سالیان اخیر با فراهم کردن ساز و کار لازم انجام بخشی از وظایف و مسوولیت‌های سازمان بورس مرتبط با کارگزاران که قابل تفویض می‌باشد را بر عهده گرفته است.

در همین ارتباط افرادی که قبول مسوولیت برای فعالیت در کانون کارگزاران می‌کنند باید فارغ از اینکه نماینده کارگزار خاصی یا حتی نماینده صنف کارگزاران باشند به‌عنوان یک عضو بازار سرمایه و با داشتن شناخت کافی از کارکرد یک بورس کارآ و همچنین در نظر داشتن شرایط خاص بورس ایران توانایی ارائه نظرات کارشناسی و برنامه‌هایی برای بهبود شرایط و کمک به مجریان و برنامه‌ریزان بازار سرمایه کشور ارائه کند.به نظر، شناخت بازار سرمایه و بورس، دارا بودن روابط عمومی قوی، توانمندی در ارائه راه حل برای مشکلات موجود، استقلال رأی، داشتن جایگاه قوی و مثبت در صنعت و اقتصاد کشور از ویژگی‌های لازم برای داوطلب نمایندگی در هیات‌مدیره این کانون است.

سهم کانون در توسعه بازار

سید رضا علوی
مدیر عامل کارگزاری بانک توسعه صادرات

اکنون بیش از یک دهه از اجرای قانون بازار اوراق بهادار گذشته و صنعت کارگزاری در کنار تحولات درونی و توسعه بازار، تحت تاثیر روندهای اصلی از جمله توسعه فناوری‌ها، تحولات شگرفی را تجربه کرده است. عمده برنامه‌های ارائه شده از سوی کاندیدا‌های عضویت هیات‌مدیره کانون کارگزاران به دغدغه‌ها و نیازهای صنعت کارگزاری محدود شده است. مدیران در صنعت کارگزاری درگیر مسائل و چالش‌های روزمره‌ای هستند که به شدت بر کسب‌وکار آنها تاثیرگذارده و بخش عمده‌ای از زمان آنها را به خود اختصاص داده است. برنامه‌های ارائه شده علاوه‌بر آنکه باید براساس این نیازها و دغدغه‌ها باشد، از سوی دیگر باید چشم‌انداز صنعت و توسعه متوازن بازارهای مالی همراه با بازارهای جدید را نیز در خود جای دهد.تعاملات در صنعت کارگزاری با ذی‌نفعان متعدد وجود دارد. بخشی از این تعاملات مربوط به خود شرکت و عمدتا مربوط به ساختارهای اعتباردهی و تخفیفات بوده، بخشی مربوط به ارتباطات شرکت با سازمان و بورس‌ها است و بخشی نیز به سایر ذینفعان مانند دارایی و شهرداری مربوط است و برخی از چالش‌ها نیز مربوط به مسیری است که آینده صنعت در آن قرار گرفته است.

درحالی‌که همه موارد فوق از دغدغه‌های اصلی شرکت‌های کارگزاری است، اما مقررات زدایی، تسهیل و گسترش مجوزها به همه کارگزاران و امکان چابک و کوچک‌سازی کارگزاری‌ها، سیستمی کردن بسیاری از مکانیزم‌ها و حذف فرآیندها و الزامات غیرضروری در شرایطی که بسترهای آنلاین معاملات و ارتباطات ایجاد شده و سایر بخش‌های مالی نیز شتابان به این سمت و سو در حال گذار هستند، ضروری است. بزرگ‌ترین بروکرهای جهان، با استقرار بسترهای مبتنی بر وب توسعه یافته‌اند و به حذف نیروهای زائد و تغییر در ترکیب نیروها و جذب افراد متخصص اقدام کرده‌اند که این موضوع سبب کاهش هزینه‌ها، حذف فرآیندهای زمانبر، تخلفات و اشتباهات شده و به توسعه و جهانی شدن صنعت منجر شده است. در نهایت از دید بنده این الگوی توسعه تکنولوژیکی باید در چشم‌انداز اصلی کانون کارگزاران قرار گیرد.به اعتقاد ما کانون کارگزاران اکنون از دوره طفولیت خود فاصله گرفته و به بلوغ و شکوفایی نزدیک شده است و این می‌تواند مقدمه‌ای برای حضور پررنگتر در عرصه صنعت مالی و همچنین پذیرفتن مسوولیت‌های بزرگ‌تر باشد.

بخش دیگر، لزوم توسعه کارگزاران است، در شرایطی که بازار سرمایه فرصت‌های جدیدی را در اختیار فعالان این بازار و سایر فعالان اقتصادی در حوزه تامین مالی و پذیرش قرار داده است، ضروری است تا محدودیت‌های ارائه یا تمدید مجوزهای کارگزاران برطرف شود تا کارگزاران بتوانند نقش موثرتری در توسعه و پویایی اقتصادی کشور ایفا کنند.همچنین ضروری است تا تمرکز فعالیت‌های کانون بر توسعه بازار و بین‌المللی سازی بازار سهام و ایجاد و گسترش تعاملات با بازارهای مالی سایر کشورها باشد. تلاش در مقررات زدایی در ورود سرمایه‌گذاران خارجی در کنار حضور موثر در پذیرش شرکت‌های ایرانی در خارج و تسهیل معاملات شرکت‌های خارجی در بورس ایران، از جمله این موارد است.بهتر است که نگاه کانون کارگزاران به‌طور متمرکز صنفی باشد و از تصدیگری فاصله گیرد تا بتواند منافع ذی‌نفعان را به نحو مطلوب تامین کند و از سوی دیگر به توسعه بازارها در کشور منجر شود.نگاه کانون کارگزاران باید تسهیلگر و توسعه‌دهنده فعالیت‌ها و رفع کننده محدودیت‌های ساختاری و سیستمی باشد تا بتواند پویایی لازم را در شرکت‌های صنعت کارگزاری ایجاد کند که این ایجاد پویایی می‌تواند به حفظ منافع بلندمدت ذی‌نفعان صنعت منجر شود و توسعه کارگزاران به‌عنوان بازوی معاملاتی در بورس، منجر به توسعه و گسترش بورس‌ها نیز خواهد شد.