اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۶۰۰۸

• عود اقتصاد دیجیتال

  کمتر کسی در ابتدای دهه ۹۰ باور داشت اقتصاد دیجیتال بتواند در ایران این سطح از تحول و توسعه را تجربه کند. اما حالا بعد از حدود ۱۳سال از آغاز موج دیجیتالی شدن اقتصاد ایران، کم‌‌‌کم چالش‌‌‌های همیشگی کسب‌وکارها به بخش دیجیتال نیز سرایت کرده و حتی آن را زمین‌‌‌گیر می‌کند. اتفاقاتی که اخیرا برای بنگاه‌‌‌هایی نظیر دیجی‌‌‌کالا یا اسنپ رخ داد، به‌خوبی نشان داد که اقتصاد دستوری، دیجیتال و غیردیجیتال نمی‌‌‌شناسد و در موعد خود فرصت بزرگ شدن را از بازیگران اقتصاد ایران، خواه دیجیتال و خواه غیردیجیتال می‌گیرد. تصویری که ناخودآگاه ما را یاد فیلم مشهور جان مدن با نام «عود سروان کورلی» می‌‌‌اندازد که با ورود به فضای امن و آرام، به‌یکباره روندهای معمول را با وضعیتی کاملا جدید و ناخوشایند روبه‌رو می‌‌‌سازد. «باشگاه اقتصاددانان» به بهانه مشکلاتی که برای ارزش‌‌‌گذاری برخی استارت‌آپ‎ها و فشار برای دولتی‌‌‌سازی آنها در ماه‌‌‌های اخیر رخ داد چند تحلیل از فعالان این حوزه و اهالی اقتصاد دریافت کرده است. این نوشته‌ها به‌خوبی نشان می‌دهند که چگونه بیماری اقتصاد در ایران در بخش دیجیتال هم عود کرده است.
• 

  قیمت یا ارزش؟

  دکتر علی فرحبخش/ اقتصاددان

  «بازار، قیمت همه‌چیز را می‌‌‌داند؛ اما ارزش هیچ‌چیز را نمی‌‌‌داند.» شاید این عبارت در ابتدا بسیار عجیب به نظر برسد؛ زیرا عامه مردم قیمت را با ارزش یکی می‌‌‌پندارند و معتقدند هر آنچه ارزش بیشتری دارد، حتما قیمت بالاتری هم خواهد داشت.
• 

  ارزش‌گذاری کسب‌وکارها در ایران

  ایوب ویسمرادی/توسعه‌دهنده کسب‌وکار پویا شیخ‌حسنی/استراتژیست و تحلیلگر کسب‌وکارهای پلتفرمی

  این روزها خبر خرید سهام دیجی‌‌‌کالا، بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک ایران، داغ است. در گزارش ارزش‌گذاری و تحلیل کسب‌وکار دیجی‌‌‌کالا که در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ منتشر کردیم، تلاش کردیم تعداد سفارش‌‌‌ها، میانگین ارزش آنها و درآمد عملیاتی دیجی‌‌‌کالا را با استفاده از داده‌‌‌های عمومی در دسترس، تخمین بزنیم و در مرحله بعد از این اطلاعات برای ارزش‌گذاری دیجی‌‌‌کالا استفاده کنیم. با توجه به اینکه ما به داده‌‌‌های داخلی دیجی‌‌‌کالا دسترسی نداشتیم، ممکن است این بررسی دچار خطاهایی باشد. اما باور ما این است که این نحوه بررسی، می‌تواند به چارچوبی استاندارد برای تحلیل کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک تبدیل شود. در این گزارش تلاش کردیم اثرات محیط‌زیستی دیجی‌‌‌کالا را نیز تخمین بزنیم. با توجه به بحران‌های اجتماعی و اقتصادی پیش‌رو، به باور ما ضرروی است نگاهی عمیق به مباحث ESG بیندازیم. امیدواریم این گزارش ما بتواند مسیری را برای شروع بحث در مورد ESG به‌خصوص در مورد کسب‌وکارهای آنلاین، باز نماید.
• 

  دژاووی حباب دات‏‏‌کام

  رسول قنبری/کارشناس اقتصاد نوآوری

  دنیای استارت‌آپ‌‌‌ها با نوآوری و تخریب خلاق عجین شده است. با وجود این، زیر پوشش درخشان ارزش‌‌‌گذاری‌‌‌های میلیارد دلاری، دامی بالقوه پهن شده است: کینزگرایی قیمت-دارایی (asset-price Keynesianism)؛ عبارتی که خوانشی است از نظریه‌‌‌های اقتصادی لرد کینز. اولین بار برنر در سال ۲۰۰۶ این ایده را مطرح کرد. به گفته برنر، حباب‌‌‌های قیمت-دارایی‌‌‌ها، به مرکز ثقل الگوی انباشتی تبدیل شد که زیربنای رشد اقتصادی را در بسیاری از کشورهای توسعه‌‌‌یافته، دست‌‌‌کم از اواسط دهه ۱۹۹۰ شکل می‌‌‌داد. سرمایه‌گذاری در زمینه رایانه‌‌‌ و فناوری اطلاعات برای چند دهه سابقه داشته؛ اما سطح سرمایه‌گذاری بین سال‌های ۱۹۹۵ و ۲۰۰۰، تا به امروز بی‌‌‌سابقه بوده است؛ رشدی که در نهایت به حباب دات‌‌‌کام منجر شد و با ترکیدن حباب، سطح سرمایه‌گذاری خطرپذیر (venture capital) هرگز به نقطه اوج خود در اواخر دهه ۱۹۹۰ نرسید.