چهار عامل سرکوب قیمت‌ها

گاروو شارما

تحلیلگر انرژی

دو هفته گذشته از نظر جهت‌دهی کلی ارزیابی پیش‌فروش نفت بسیار مهم بوده است. از آنجایی که بازار در حال دست و پنجه نرم کردن با توافق هسته‌ای ایران، بحران بدهی یونان، کاهش تقاضای چین و اشباع بازار بوده است، آژانس بین‌المللی انرژی اعتقاد دارد که باز هم شاهد کاهش قیمت نفت خواهیم بود. با توجه به اظهارات سازمان بین‌المللی انرژی در ۱۰ جولای، منحنی‌های پیش‌فروش نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت برای سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به کمترین سطح خود از زمان آغاز اجرایی شدن قراردادها رسیده است. (نمودار فوق). از تحلیل‌های ماهانه آژانس در مورد وضعیت نفت خام پیش‌بینی می‌شود که وضعیت کنونی قیمت‌های پایین نفت تا سال ۲۰۱۶ ادامه خواهد داشت. «در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۵ بازار نفت به‌طور گسترده‌ای اشباع شد و این حجم تا به امروز ادامه دارد. واضح است که بازار توانایی جذب این حجم تولید را نخواهد داشت، باید این نکته را هم در نظر داشت که ظرفیت ذخیره نفت در مخازن ساحلی محدود است». آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی خود از رشد تقاضای جهانی نفت برای سال جاری را به‌طور نامحسوسی تا ۳۹/ ۱ میلیون بشکه در روز کاهش داده است؛ به علاوه انتظار می‌رود که رشد تقاضای جهانی در سال ۲۰۱۶ به ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز کاهش یابد.

همچنین آژانس انتظار دارد که تولید اوپک کاهش یابد که این امر باید توسط اعضای اوپک شامل عربستان سعودی، عراق و امارات متحده عربی به این صورت انجام شود که این کشورها مقادیر تولیدات ثبت شده خود را در ماه ژوئن اعلام کنند. همچنین از ایران خواسته شده است تا تولید خود را افزایش دهد، حتی اگر تصمیمی در مورد میزان واقعی افزایش گرفته نشده باشد. همه اینها به نظر خوب و امیدوارکننده می‌آیند و در این مورد حق با آژانس بین‌المللی انرژی است، به خصوص اینکه نرخ رشد تقاضای نفت چین مانند قبل نیست و بعید به نظر می‌آید که به این زودی‌ها این نرخ به سطح تقاضا در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ بازگردد.

با این حال با در نظر گرفتن همه عوامل یادشده، سقوط شدید میزان پیش‌فروش در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ مطلوب نیست؛ این نوسانات به گونه‌ای بوده است که در سال ۲۰۱۶ قیمت نفت برنت در معاملات آتی به بشکه‌ای ۶۲ دلار و قیمت معامله شده نفت وست‌تگزاس اینترمدیت در معاملات آتی به ۵۵ دلار در آغاز هفته تجاری جاری رسیده است و این کاهش همچنان ادامه خواهد داشت. کاملا مشخص و واضح است که این کاهش قیمت یک ارزش‌گذاری انفعالی کمتر از قیمت واقعی است. مقادیر ذکر شده پایین‌تر از تخمین‌های زده شده برای سال آینده است که میانگین ۵/ ۵۷ دلار و ۵/ ۶۲ دلار به ترتیب برای وست تگزاس اینترمدیت و برنت را پیش‌بینی کرده‌ایم.

از آنجا که پیش‌بینی‌های سازمان بین‌المللی انرژی نقطه شروع بوده است؛ می‌توان اظهارات رئیس بازار انرژی و امنیت آژانس، کایسوکی ساداموری را در نظر نگرفت. وی در ماه گذشته اعلام کرده بود که تولید غیراوپک از سه ماهه چهارم امسال به بعد رو به سقوط خواهد رفت، با وجود اینکه تولیدکنندگان نفت روسی و آمریکایی نفت شیل تاکنون نسبت به رکود کنونی قیمت نفت انعطاف‌پذیری زیادی از خود نشان داده‌اند. بخش قابل‌توجهی از این کاهش تولیدات مربوط به ایالات متحده آمریکا ( به جز ایگل فورد)، روسیه و آمریکای لاتین( به خصوص مکزیک، کلمبیا و برزیل) است. به علاوه تولیدات کانادا حتی اگر در پایان سال دچار سقوط کامل نشود، افزایشی نیز نخواهد داشت.

به اعتقاد ما، کاهش تولید فوق‌الذکر عدم تطابق عرضه و تقاضا را یک شبه از بین نخواهد برد. بلکه یک کاهش تولید تدریجی قیمت نفت را تقویت خواهد کرد، همچنان که به‌طور کلی یک افزایش تدریجی در تقاضای بازارهای نوظهور و به‌طور خاص افزایش تقاضای هندوستان و کره جنوبی به تقویت قیمت نفت منجر خواهد شد. بنابراین اگر همه چیز همین‌طور پیش برود، میزان کنونی هر دو ارزیابی برای سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ کمتر از آنچه باید به نظر می‌آیند. بدیهی است که این امکان وجود دارد که همه‌چیز این گونه پیش نرود؛ زیرا در نهایت چیزی که در مورد آن صحبت می‌کنیم بازار نفت است.

برای مثال ایران می‌تواند برخلاف همه انتظارات، تصمیمات غیرقابل‌پیش‌بینی بگیرد مثلا ذخایر زیادی وارد بازار کند یا ذخایر روی آب را که پیش‌بینی می‌شود بیش از ۴۰ میلیون بشکه باشد به قیمت پایین عرضه کند. چنین تصمیماتی می‌تواند نتایج زیان‌باری برای پیش فروش وست تگزاس اینترمدیت و برنت در سال ۲۰۱۶ داشته باشد ولی درآمد ملی ایران به نفت متکی است که این امر می‌تواند اقتصاد این کشور را دچار رکود کند. به‌عنوان مثالی دیگر تولید نفت لیبی می‌تواند به‌صورت پیش‌بینی نشده‌ای نوسان داشته باشد همچنین عراق این ظرفیت را دارا است که بازار نفت را دچار شوک‌های قابل‌توجه کند.

با این وجود نگاه ما به موضوع این است که اکثر این تاثیرات بالقوه ناگهانی قبلا در نظر گرفته شده‌اند و قیمت‌ها در سال ۲۰۱۶ احتمالا در حدود قیمت‌های کنونی خواهند بود. تحلیلگران بانک دویچه(Deutsche)، بارکلیز و سوسایت جنرال از آن دسته افرادی هستند که در هیچ‌کدام از ارزیابی‌ها کاهش قابل ملاحظه‌ای را پیش‌بینی نمی‌کنند. آن‌گونه که تحلیلگر بارکلیز می‌گوید: قیمت‌های کنونی می‌تواند منجر به تحریک برای مصرف بیشتر شود که ریسک بسیار بالایی را به قیمت نفت تحمیل خواهد کرد. «پیش‌بینی تقاضای بیشتر و تولید کمتر ناشی از فضای پایدار قیمت‌های پایین به خصوص از سمت تولیدکنندگان غیراوپک این است که قیمت‌ها افزایش خواهند یافت».

در حقیقت پیش‌بینی‌های بارکلیز برای سال ۲۰۱۶ که قیمت ۶۴ دلار برای وست‌تگزاس اینترمدیت و ۶۸ دلار برای برنت را اعلام کرده است، خوش‌بینانه‌تر از پیش‌بینی‌های ما است. بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده، سطح تولید مازاد جهانی در حال حاضر حدود ۱/ ۱ تا ۳/ ۱ میلیون بشکه در روز است. اگر قرار باشد با کاهش تولیدات غیراوپک، این میزان حدودا به ۸۰۰ هزار بشکه در روز برسد به تدریج ریسک ژئوپولیتیکی که به‌طور وسیعی توسط عرضه بیش از تقاضای کنونی خنثی شده است، دوباره پا به عرصه خواهد گذاشت. پیش‌بینی‌های احتمالی ما، نشان می‌دهد که پیش‌فروش‌های برنت به این زودی‌ها در سال‌های آینده به سمت ۱۰۰ دلار نخواهد رفت. تخمین بازار نشان می‌دهد که قیمت‌های پایین نفت همچنان پابرجا خواهد ماند، ولی میانگین قیمت نفت حدود ۶۰ دلار خواهد بود؛ مگر اینکه تحول مالی پیش‌بینی‌نشده‌ای روی دهد. در مجموع دلایل کافی وجود دارد که میزان قرارداهای برنت و وست تگزاس اینترمدیت در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ در سطح کنونی باقی نخواهند ماند و اندکی افزایش خواهند داشت.

چهار عامل سرکوب قیمت‌ها

چهار عامل سرکوب قیمت‌ها